HOME CHIA SẺ LỜI CHÚA
LỜI CHÚA NĂM A LỜI CHÚA NĂM B LỜI CHÚA NĂM C THIÊN CHÚA BA NGÔI Giuse Phạm Thanh Liêm, S.J. Chúa Nhật Lễ
Chúa Ba Ngôi, năm C Sau biến cố Đức
Yêsu phục sinh, chắc các tông đồ đã từng hỏi nhau: “Thầy mình là ai?”. Và rồi
nhờ nhớ lại những gì Đức Yêsu đã nói, với sự trợ giúp của Thánh Thần, các ngài
mỗi ngày một nhận biết về Đức Yêsu hơn. Với biến cố Đức Yêsu lên trời, các tông
đồ nhận biết Đức Yêsu lên trời ngự bên hữu Thiên Chúa (Mc.16, 19), nghĩa là,
Đức Yêsu là Con Thiên Chúa, là Thiên Chúa nhập thể. Vào ngày lễ ngũ tuần, các
tông đồ đã nhận biết quyền năng Thánh Thần (Cv.2, 1-17). Nhờ nhớ lại những giáo
huấn của Đức Yêsu, các tông đồ cũng nhận biết Thánh Thần là Đấng Trợ Giúp được
Thiên Chúa Cha và Đức Yêsu Phục Sinh gởi tới với con người (Ga.14, 16; 15, 26). Vào thời sơ khai
của Giáo Hội, các Kitô hữu đã nhận biết Đức Yêsu là Con Thiên Chúa, Thánh Thần
là Đấng phát xuất từ Cha (Ga.15, 26). Tín hữu nhận ra Thiên Chúa Cha, Đức Yêsu
Kitô, và Thánh Thần có một tương quan rất đặc biệt với nhau và với con người.
Thánh Phaolô trong thư gởi tín hữu Corinthô viết “nguyện xin ân sủng Đức Yêsu
Kitô, tình yêu của Chúa Cha, và ơn thông hiệp của Thánh Thần ở cùng anh chị em”
(2Cor.13, 13). Cha, Đức Yêsu Kitô, và Thánh Thần là ba “ngôi vị” (persona,
prosopon, hypotases) luôn yêu thương con người. Nếu hiểu một
Thiên Chúa Ba Ngôi là một bản tính Thiên Chúa có ba ngôi vị, như một bản tính
người nhưng có ba ngôi vị người khác nhau, thì sai lầm; vì lúc đó, là ba Chúa
chứ không phải là một Thiên Chúa nữa. Hiểu như vậy rất sai trái với điều đã
được mặc khải nơi Cựu Ước: “Nghe đây, hỡi Israel, Đức Chúa, Thiên Chúa chúng ta
là Đức Chúa duy nhất, ngươi phải phụng thờ Người với hết tâm hồn, hết trí khôn,
hết sức lực ngươi” (Đnl.6, 4). Một số người muốn bảo vệ tính duy nhất của Thiên
Chúa nên đã giải thích: chỉ có một Thiên Chúa, nên lúc thì Ngài là Cha, lúc thì
Ngài là Con nhập thể, lúc thì Ngài là Thánh Thần. Hiểu như vậy cũng là sai lầm,
vì Cha vẫn luôn là Cha, Con vẫn là Con, và Thánh Thần vẫn là Thánh Thần; Cha,
Con, và Thánh Thần tuy là một với nhau, nhưng vẫn là từng ngôi vị phân biệt,
Cha không lẫn lộn với Con hoặc Thánh Thần. Một số khác cũng muốn bảo vệ tính
duy nhất của Thiên Chúa, nên giải thích: Đức Yêsu Kitô cũng là Thiên Chúa nhưng
không hoàn toàn là Thiên Chúa, Ngài kém Thiên Chúa một chút. Quan niệm như vậy
trái với giáo lý của Kitô Giáo, của Công Giáo. Cha, Con, và
Thánh Thần là ba ngôi vị phân biệt nhưng là một trong tất cả. Cha chỉ là Cha
khi có Con; không có Con cũng chẳng có Cha; Cha sinh Con từ thuở muôn đời;
Thánh Thần nhiệm xuất từ Cha và Con, cũng như tình yêu là tương quan giữa Cha
và Con. Tuy dù Cha là nguồn gốc tất cả, Con sinh bởi Cha, và Thánh Thần nhiệm
xuất bởi Cha qua Con, nhưng Ba Ngôi, nói theo Ba Ngôi nội tại, đều có cùng một
quyền năng và là một trong tất cả trừ tương quan ngôi vị. Có người đã trích dẫn
“Nếu anh em yêu mến Thầy, thì hẳn anh em đã vui mừng vì Thầy đến cùng Chúa Cha,
bởi vì Chúa Cha cao trọng hơn Thầy” (Ga.14, 28) và “Còn về ngày giờ đó thì
không ai biết được, ngay cả các thiên sứ trên trời hay người Con cũng không,
chỉ có Chúa Cha biết mà thôi” (Mc.13, 32) để khẳng định rằng Thiên Chúa Cha,
xét theo bản chất, cao trọng hơn Đức Yêsu Kitô. Để hiểu đúng hai câu này, phải
hiểu nó trong nhiệm cục cứu độ; vì là người trọn vẹn nên Đức Yêsu không biết
tất cả; vì là người, nên Thiên Chúa vẫn là Thiên Chúa của Ngài, nên Chúa Cha
cao trọng hơn Ngài. Trong Cựu Ước,
nơi sách Châm Ngôn, người ta đã biết Đức Khôn Ngoan đã được sinh ra trước tất
cả; Đức Khôn Ngoan đã hiện diện với Thiên Chúa và là niềm vui của Thiên Chúa;
Đức Khôn Ngoan đã đùa vui với con cái loài người (Cn.8, 31). Nhưng chỉ với Đức
Yêsu Phục Sinh, người ta mới nhận ra Thiên Chúa Ba Ngôi và nhận biết Thiên Chúa
là Đấng yêu thương con người vô cùng khi biết Ngài là Thiên Chúa nhập thể: Ngài
có trước Abraham (Ga.8, 57-58), Ngài và Cha là một (Ga.10, 30.33), Ngài ngang
hàng với Thiên Chúa (Mc.14, 62). “Mọi sự Chúa Cha
có đều là của Thầy… Thánh Thần sẽ không tự mình nói điều gì, nhưng tất cả những
gì Người nghe, Người sẽ nói lại, và loan báo cho anh em biết những điều sẽ xảy
đến” (Ga.16, 13.15). Nơi Chúa Cha, Thánh Thần, và Đức Yêsu, tất cả là chung đến
độ là một trong tất cả. Tuy là một, nhưng vẫn là Cha, Con, và Thánh Thần phân
biệt; Ba Ngôi không lẫn lộn với nhau. Chính nhờ nhiệm cục cứu độ, mà người ta
nhận biết Thiên Chúa là Ba Ngôi Vị: Cha khởi đầu với sáng kiến, Con thực hiện,
và Thánh Thần làm hoàn tất trong dòng lịch sử. Cha, Con, và Thánh Thần có thể
được phân biệt nhưng không thể tách biệt khỏi nhau, không thể độc lập với nhau
vì là một Thiên Chúa. Cha chỉ là Cha trong tương quan với Con, và Thánh Thần
bởi Cha và Con mà ra; có thể phân biệt các ngôi vị nhưng không thể tách biệt
như những thực tại độc lập, bởi vì Ba Ngôi chỉ là một Thiên Chúa. Cha sáng tạo vũ
trụ và con người qua Con trong Thánh Thần. Chính Cha đã sai Con giáng trần để
cứu độ con người dưới tác động quyền năng của Thánh Thần; và một khi Con hoàn
tất cuộc sống dương thế, Thánh Thần được sai tới để hoàn tất công trình cứu độ
con người. Hiện tại, cả Ba Ngôi Thiên Chúa đang hiện diện với mỗi người chúng
ta. “Ai yêu mến Thầy thì sẽ giữ lời Thầy, Cha Thầy sẽ yêu thương người ấy, Cha
Thầy và Thầy sẽ đến và ở với người ấy” (Ga.14, 23). “Anh em hãy nhận lấy Thánh
Thần” (Ga.20, 22). Mỗi người đều được Thiên Chúa mời gọi để sống với Thiên
Chúa, để ý thức sự hiện diện của Thiên Chúa trong cung lòng mình. Mỗi người đều
được mời gọi để đi vào tương quan tình yêu với Thiên Chúa Ba Ngôi. Thiên Chúa
hạnh phúc khi ở với con người. Mỗi người đều được mời gọi để sống hạnh phúc với
Thiên Chúa là Cha, Đức Yêsu Phục Sinh, và Thánh Thần. Câu hỏi gợi ý chia sẻ 1. Chỉ nhờ nhận biết Đức Yêsu là Thiên Chúa, người ta mới nhận ra tình
yêu của Thiên Chúa đối với con người thật vô cùng. Bạn có đồng ý với khẳng định
đó không? Tại sao? 2. Bạn có năng ý thức Thiên Chúa Ba Ngôi đang hiện diện với bạn không?
Theo bạn, một khi ý thức Thiên Chúa Cha, Đức Yêsu Phục Sinh, và Thánh Thần đang
hiện diện với bạn, thì bạn được gì? HOME CHIA SẺ LỜI CHÚA
LỜI CHÚA NĂM A LỜI CHÚA NĂM B LỜI CHÚA NĂM C Chúc
bạn an vui hạnh phúc.
(Cn.8, 22-31; Rm.5, 1-5; Ga.16, 12-15)
Giuse Phạm Thanh Liêm, S.J.
[email protected]