Tri Thức

Tính Tuyệt Đối Trong Triết Học Đạo Đức (phần 2/2)

Dẫn nhập Từ thực trạng tương đối hoá đạo đức Sự thiện (good) là giá trị đạo đức mà mọi người đồng chung chia Mệnh lệnh nhất quyết (categorical imperative) như là bổn phận phải làm[1] Luật tự nhiên như là mục đích nhắm đến Hướng đến cái nhìn chung …

Xem tiếp »

Tính Tuyệt Đối Trong Triết Học Đạo Đức (phần 1/2)

Dẫn nhập Từ thực trạng tương đối hoá đạo đức Sự thiện (good) là giá trị đạo đức mà mọi người đồng chung chia Mệnh lệnh nhất quyết (categorical imperative) như là bổn phận phải làm[1] Luật tự nhiên như là mục đích nhắm đến Hướng đến cái nhìn chung …

Xem tiếp »

Chữ “Nhân” của Khổng Tử trong Tác Phẩm Luận Ngữ (2/2)

III. HÀNH NHÂN THEO QUAN NIỆM KHỔNG TỬ Khi được các học trò hỏi vể việc hành Nhân, Khổng Tử đã có những hướng dẫn khác nhau tùy theo phạm vi và đối tượng 1.  Xét về  phạm vi Khổng Tử nhìn nhận “Nhân” như là một nhân đức toàn …

Xem tiếp »

Khỉ thành người không do tiến hóa

Hoành Sơn, S.J (Bài này rút từ chương hai của tập sách CON NGƯỜI) Khoa học xem ra không sai khi chủ trương có tiến hóa từ con khỉ, thậm chí từ Quantum sơ thủy (initial), đến con người. Nhưng nay thì phải chỉnh lại tí ti : Không phải …

Xem tiếp »

Chữ “Nhân” của Khổng Tử trong Tác Phẩm Luận Ngữ (1/2)

I. DẪN NHẬP Nếu như triết học phương tây có xu hướng đưa con người tới những chân trời mới của tri thức, nơi đó, các triết gia tập trung nghiên cứu thế giới vật chất để nhận thức thế giới và cải tạo thế giới, thì triết học Trung …

Xem tiếp »

Tính “Chính Chủ” (Genuineness) của các Tác phẩm của Plato

Nhìn chung có thể nói rằng chúng ta đang có trong tay toàn bộ những tác phẩm cốt lõi nhất của triết gia Plato. Như Giáo sư Taylor nhận xét: “Sau thời cổ đại, ở bất cứ nơi đâu, chúng ta chẳng thể tiếp tục nhắc đến một tác phẩm …

Xem tiếp »

Thành Kiến Và “Va Chạm”

“Vợ của một luật sư người Mỹ da trắng lãng tránh và bước đi vội vàng qua khỏi hai chàng thanh niên da đen; một người thợ sửa ống khoá da đen hiền lành bị cô nghi ngờ là đồng bọn của phường trộm cướp” (Cảnh trong phim Crash). Thật …

Xem tiếp »

Một gợi ý về Văn Hóa Việt và Sống Đạo

Lm. Hoàng Sỹ Quý, SJ. Như ai nấy đều biết, đã có nhiều học giả viết về văn hóa Việt Nam, viết từng cuốn sách một, và hẳn còn nhiều học giả khác tiếp tục nữa. Thế nghĩa là về văn hóa Việt Nam, có quá nhiều cái để nói, …

Xem tiếp »

Bản Chất Lương Tâm Dưới Nhãn Quan của Thánh Bonaventura

 I.      Dẫn nhập Cũng như nhiều vấn nạn đạo đức khác, vấn nạn lương tâm thường bị cất vào tủ trưng bày. Con người chạy trốn nó. Con người yêu tự do. Con người dị ứng với những gì là giáo điều. Trong khi đó, lương tâm chẳng biết gì hơn …

Xem tiếp »

Cuộc Đời Triết Gia Plato

  PLATO, một trong những triết gia vĩ đại nhất thế giới, chào đời tại thành Athens (hay chính xác hơn là tại đảo Aegina), có lẽ vào khoảng năm 428 hay 427 TCN, trong một gia đình danh giá ở Athens.  Bố ông là Ariston và mẹ ông là …

Xem tiếp »

Những Nghịch Lý Của Lý Tính Thuần Túy (phần 2/2)

Immanuel Kant (1724-1804) Dẫn nhập Nguyên nhân hình thành các nghịch lý Các nghịch lý Ý nghĩa của các nghịch lý Kết luận Trong khi Kant trình bày các luận cứ đối lập (chính đề, phản đề), mục đích của Kant không phải để chứng minh luận cứ này hơn …

Xem tiếp »

Ngày nay, Lương Tâm có còn là “vị thầy” hướng dẫn luân lý?

Câu chuyện xảy ra cách đây không lâu đã làm nhiều người xôn xao trên các phương tiện thông tin đại chúng. Đó là vào ngày 18 tháng 10 năm 2011, tại tỉnh Sơn Đông, Trung Quốc, một bé gái hai tuổi bị một xe tải cán qua người hai …

Xem tiếp »

Những Nghịch Lý Của Lý Tính Thuần Tuý (phần 1/2)

  Dẫn nhập Nguyên nhân hình thành các nghịch lý Các nghịch lý Ý nghĩa của các nghịch lý Kết luận Trong tiến trình lịch sử tư tưởng triết học của nhân loại, triết học cổ điển Đức là một trong những giai đoạn phát triển quan trọng, xuất hiện …

Xem tiếp »

Martin Heidegger (phần 2/2)

Martin Heidegger (1889 – 1976) Dẫn nhập 1. Tiểu sử 2. Hữu thể luận của Heidegger 3. Tiền Heidegger 4. Hậu Heidegger Kết luận 3. Tiền Heidegger Chìa khoá đi vào tác phẩm Hữu Thể và Thời Gian chính là Dasein (tại-hữu). Cần phải nói rằng nếu chỉ có tại …

Xem tiếp »

Martin Heidegger (phần 1/2)

Martin Heidegger (1889 – 1976)   Dẫn nhập 1. Tiểu sử 2. Hữu thể luận của Heidegger 3. Tiền Heidegger 4. Hậu Heidegger Kết luận   Dẫn nhập Heideggerchịu ảnh hưởng nhiều bởi Husserl mà đặc biệt là ở phương pháp hiện tượng luận. Bởi thế, trước khi tìm hiểu …

Xem tiếp »

Xét mình với luân lý Tân Ước

XÉT MÌNH VỚI LUÂN LÝ TÂN ƯỚC Hoành Sơn Từ xưa đến nay, tín hữu (giáo dân) xét mình là để xưng tội; tu sỹ và giáo sỹ còn xét mình hằng ngày để sửa khuyết điểm nữa. Xét mình, nhất là để xưng tội, người ta quen lấy “Mười …

Xem tiếp »

Chúa Giêsu có thực sự phục sinh không?

Nhiều người khẳng định rằng Chúa Giêsu không phục sinh mà chỉ là do chết ngất mà thôi, thậm chí BBC còn làm một bộ phim tài liệu chứng minh điều này và cho rằng sau biến cố đóng đinh, Chúa Giêsu đã trốn đi và trở thành một tu …

Xem tiếp »

Chúa Ki-tô Vinh Quang

Chúa đặt người phục vụ Giao Ước Mới. Cuộc tìm và gặp trong vườn là phần đầu của tương quan giữa Chúa Ki-tô Vinh Quang với cộng đoàn Giao ước Mới. Xưa Chúa sai Mô-sê đưa dân ra khỏi Ai-cập, Chúa ban Luật Giao ước ở núi Xinai, rồi Chúa …

Xem tiếp »

Chúa Ki-tô Vinh Quang và Cộng Đoàn Giao Ước Mới (Gioan 20-21)

Mầu nhiệm Thương Khó và Phục sinh là hai thì của một mầu nhiệm: Chúa Giêsu được tôn vinh:  thì thứ nhất là tôn vinh trên thập giá, thì thứ hai là Chúa tỏ Vinh Quang cho cộng đoàn của Giao Ước Mới. Trong thì thứ nhất, chúng ta đã …

Xem tiếp »

Lời nguyện Thánh Vịnh và cuộc Thương Khó của Đức Ki-tô

Phần I Lời nguyện Thánh Vịnh và cuộc Thương Khó của Đức Ki-tô Ở giữa những kẻ thù ghét Các Thánh Vịnh dành một chỗ rất rộng cho thử thách và nhất là làm nỗi bật lên những thời điểm mà những hành động lớn lao của Thiên Chúa, những …

Xem tiếp »

Bài Thương Khó Theo Thánh Gioan (II)

II.  Con Chiên của Thiên Chúa, Đấng xóa tội trần gian. Cụm từ Đấng xóa tội trần gian ta cũng phải đi tìm xem Tin Mừng Gioan lấy ở đâu ra. Trong Luật Mô-sê chỉ nói đến xóa tội cho dân, như trong lễ xá tội (Lê-vi 16); nhưng lại …

Xem tiếp »

Bài Thương Khó Theo Thánh Gioan

Sau khi bài viết về Cuộc Thương Khó theo thánh Matthêu được phổ biến qua mạng truyền thông và điện thư, nhiều người ngỏ ý muốn tôi tiếp tục viết về bài Thương Khó trong cả bốn sách Phúc Âm. Tôi định bụng là nếu Chúa để sống thì mỗi …

Xem tiếp »

Bài Thương Khó Theo Thánh Matthêu

1. Nhận xét mở đầu. 1/ Trong Phụng Vụ Tuần Thánh hiện nay, ngày chúa nhật Lễ Lá, chúng ta đọc Bài Thương Khó theo Thánh Matthêu (năm A); thánh Mac-cô (năm B); thánh Luca (năm C). Ngày Thứ Sáu Tuần Thánh thì năm nào cũng đọc Bài Thương Khó …

Xem tiếp »

Lựa chọn thinh lặng của Thánh Giuse (Lc 2, 41-51a)

Ngày 19 tháng 3 năm 2014 Thánh Giuse – Bạn Trăm Năm Đức Maria Lựa chọn thinh lặng của Thánh Giuse (Lc 2, 41-51a) 1. Sự cực lòng Sau ba ngày tìm kiếm trong vất vả và nhất là trong lo âu, Thánh Giuse và Đức Maria tìm lại được …

Xem tiếp »

Thánh Giuse và Mầu Nhiệm Vượt Qua (Mt 2, 13-23)

THÁNH GIUSE Bạn Trăm Năm Đức Maria   Bài 3 Thánh Giuse và Mầu Nhiệm Vượt Qua (Mt 2, 13-23) Những gì xẩy ra cho Đức Giêsu từ lúc sinh ra cho đến khi từ Ai Cập trở về (Mt 2, 1 – 23) như đã báo trước cả cuộc …

Xem tiếp »

Thánh Giuse và Mầu Nhiệm Chúa Hiển Linh (Mt 2, 1-12)

THÁNH GIUSE Bạn Trăm Năm Đức Maria   Bài 2 Thánh Giuse và Mầu Nhiệm Chúa Hiển Linh (Mt 2, 1-12) Trong những thập niên đầu tiên, Giáo Hội đã mừng lễ Chúa Hiển Linh thay vì Lễ Chúa Giáng Sinh. Ngày nay, Giáo Hội phương đông vẫn chọn ngày …

Xem tiếp »

Thánh Giuse và Mầu Nhiệm Ngôi Lời Nhập Thể (Mt 1, 1-25)

THÁNH GIUSE Bạn Trăm Năm Đức Maria Bài 1 Thánh Giuse và Mầu Nhiệm Ngôi Lời Nhập Thể (Mt 1, 1-25) Thánh Giuse thường chỉ được nhìn ngắm trong phạm vi của Thánh Gia, cụ thể là trong tương quan « gia đình » với Đức Maria và Đức Giêsu. Nếu như …

Xem tiếp »

Định hướng của Triết học trong Kinh tế học của Ađam Smith

Dẫn nhập Lịch sử kinh tế học hiện đại bắt đầu từ năm 1776 mở ra một tương lai phát triển rực rỡ cho các nền kinh tế. Một cuốn sách vĩ đại ghi dấu cho thời điểm này có tựa đề “Tìm hiểu bản chất và nguồn gốc của …

Xem tiếp »

“Để Giữ Trọn Đức Công Chính” (Mt 3, 13-17)

Ngay đầu sách Công Vụ Tông Đồ, khi phải chọn người thế chỗ ông Giuđa It-ca-ri-ốt, thánh Phêrô đưa ra tiêu chuẩn: “Có những anh em đã cùng chúng tôi đi theo Chúa Giêsu suốt thời gian Người sống giữa chúng ta, kể từ khi Người được ông Gioan làm …

Xem tiếp »

Ngôi Sao Giáng Sinh (Mt 2)

Thời niên thiếu tôi chỉ biết cái tên nôm na của ngày “Lễ Ba Vua” chứ không biết cái tên Hán Việt  “Lễ Hiển Linh” ngày nay. Trong sách Tin Mừng thì chuyện các thánh Anh Hài (các hài nhi bị giết) theo sau chuyện ngôi sao và “Ba Vua”. …

Xem tiếp »

Những Khuôn Mặt Phụ Nữ Trong Gia Phả Đức Giêsu Kitô (Mt 1,1-16)

Trong bài trước, “Ông phải đặt tên…”, về chương I của sách Tin Mừng Matthêu, tôi chưa nói đến những khuôn mặt phụ nữ trong gia phả của Đức Giêsu Kitô. Trong bản văn, mỗi khuôn mặt phụ nữ đều xuất hiện với một “dấu láy” trong giọng văn (dịch …

Xem tiếp »

“Ông Phải Đặt Tên Con Trẻ Là GIÊSU” (Mt 1, 21)

I. GIA PHẢ ĐỨC GIÊSU KITÔ 1/ Sách Tin Mừng Matthêu (Mt) mở đầu bằng “sách ghi gốc tích” (gia phả) Đức Giêsu Kitô. Cụm từ tiếng Hy lạp dịch sát là “sách ghi gốc tích” xuất hiện trong sách Sáng Thế (St) 2,4:  “sách ghi gốc tích trời đất …

Xem tiếp »

Lừa Mẹ Và Lừa Con

Hồi I Hôm ấy, như mọi ngày, lừa con đang đứng vẫy đuôi yên lành bên mẹ, nghe chủ và mấy ông bạn nói chuyện trên trời dưới đất. Nó chẳng hiểu gì, nhưng giọng nói và mùi quen thuộc làm nó an tâm. Bỗng có hai người, mùi lạ …

Xem tiếp »

Albert Camus và Lập Trường Phê Bình Tôn Giáo

Albert Camus (1913-1960) sinh tại Mondovie, miền đông Algérie. Camus trải qua tuổi thơ trong sự thiếu vắng cha khi Đệ nhất Thế chiến đã cướp mất của ông hình ảnh người cha yêu dấu trên chiến trường La Marne, chỉ một năm sau ông chào đời. Lớn lên, ông …

Xem tiếp »

Tìm Hiểu Sách Kinh Thánh

Từ Kinh Thánh nghĩa là gì? Từ “Sách Kinh Thánh”, “Sách Thánh”, ‘Kinh Thánh” xuất phát từ tiếng Hy Lạp cổ. Ta Biblia (τὰ βιβλία) trong tiếng Hy Lạp là danh từ  số nhiều, có nghĩa là “những quyển sách” hay “những cuộn sách”. Khi từ này được tiếng Latinh …

Xem tiếp »

Triết Học và Nhân Quyền

Bộ luật Hamurabi vào thế kỷ XVIII trước CN ít nhiều đã có những quy phạm liên quan đến quyền của con người. Tuy vậy, mãi đến 4000 năm sau, Tuyên ngôn quốc tế về nhân quyền mới chính thức ra đời, cung cấp đầy đủ những đảm bảo pháp …

Xem tiếp »

Lập trường tôn giáo của Voltaire

Voltaire có một lòng chống đối Giáo Hội không biết mệt mỏi. Ông từng hô hào: “Cứ đè bẹp quân đê hèn cho ta”. Chính thái độ chống đối này mà nhiều người cho rằng Voltaire là một kẻ vô thần. Nhưng thật sự ông có vô thần hay không? …

Xem tiếp »

Hạnh Phúc – Cứu cánh Tối hậu của đời sống luân lý theo lối tiếp cận của thánh Tôma Aquinô

Từ cổ chí kim, ý tưởng về hạnh phúc đã được ấp ủ trong tâm thức của nhân loại; khát vọng hạnh phúc cũng là một nhu cầu sâu thẳm và mãnh liệt, vốn dĩ đã ăn rễ sâu trong lòng người và gắn liền với bản tính con người, …

Xem tiếp »

Ngài Đến Đây Làm Gì?

Lời ngỏ Ba vòng con giáp đã xoay qua giữa hai lần tôi tra tay vào bài viết này: lần thứ nhất gõ máy chữ lóc cóc ở Phú Nhuận, trong nỗi thúc bách của Hội Thánh tại Việt Nam bước vào một hoàn cảnh lịch sử mới mẻ đầy …

Xem tiếp »

6 Điều Lưu Ý Khi Đọc Kinh Thánh

Làm sao tôi có thể đọc hết một bộ sách dày như thế? Làm sao tôi có thể hiểu Kinh Thánh trong khi thậm chí các học giả cũng không thể hiểu? Làm sao tôi có thể hiểu Kinh Thánh trong khi có quá nhiều ý kiến trái ngược và …

Xem tiếp »

Vận Mệnh Của Triết học Và Mối Bận Tâm Của Hegel

Nói rằng một triết gia bận tâm về triết học có lẽ là dư thừa, nhưng không phải ai cũng thao thức về sứ mệnh và vận mệnh của triết học. Trong khi nhiều nhà tư tưởng hay triết gia dồn nhiều công sức xây dựng triết thuyết của riêng …

Xem tiếp »

Diogenes – dung mạo kẻ tìm kiếm con người qua các họa phẩm và giai thoại

Diogenes thành Sinope (412-323 TCN) được biết tới như là một trong những khuôn mặt tiêu biểu của phái Khuyển sỹ thời Thượng cổ. Các sử gia xác nhận một Diogenes Khuyển sỹ lịch sử, kể rằng ông viết hơn chục tác phẩm bàn về một số vấn đề triết …

Xem tiếp »

Làm Sao Biết Thiên Chúa?

Khi nói BIẾT một người thì có nhiều cấp độ: Biết tên, biết tuổi, biết mặt, biết địa chỉ, biết nhà, biết tiếng… dễ thôi! Biết lòng biết dạ thì thật khó: “Dò sông dò biển dễ do, lòng người nham hiểm ai đo cho cùng”. Riêng “biết tay” thì …

Xem tiếp »

Kinh Thánh Cựu Ước được viết trong thời gian nào?

Kinh Thánh Cựu Ước được viết dần dần trong nhiều thế kỷ. Từ ban đầu, Ap-ra-ham và những hậu duệ của ông là một dân du mục và không có sách vở nào ghi chép về kinh nghiệm của họ. Sau đó, Môsê cũng đã giải thoát dân khỏi Ai …

Xem tiếp »

Cách Vật Trí Tri Theo Kiến Giải Của Vương Dương Minh

I. DẪN NHẬP  Có thể nói, Vương Dương Minh là một trong những triết gia lớn cuối cùng của nền triết học Trung Quốc trước thời hiện đại. Là triết gia tiêu biểu nhất của phái Tâm học, một trong hai học phái của Đạo học, ông được xem là …

Xem tiếp »

Nhân Bản Nhìn Từ “Mối Giằng Co Sáng Tạo” Của Con Người

Cuộc sống con người chứa đầy sự phong phú và ‘huyền nhiệm’; và một trong những nét huyền nhiệm đó là những “mối căng thẳng sáng tạo” nội tại nơi con người chúng ta được thể hiện ra ngay trong cuộc sống hằng ngày. Có thể bạn vừa cãi nhau …

Xem tiếp »

Lập Trường Tôn Giáo Của Bertrand Russell

Bertrand Arthur William Russell (1872-1970) là một triết gia, nhà lôgic học, nhà toán học người Anh của thế kỷ 20. Ông sinh trưởng trong một thời đại vừa có nhiều thành tựu rực rỡ từ những phát kiến khoa học kĩ thuật đi đôi với nhận thức ngày càng …

Xem tiếp »

Đức Ma-ri-a tại tiệc cưới Ca-na và dưới chân Thập giá trong Tin Mừng Gio-an

Dẫn nhập Đức Ma-ri-a xuất hiện trong Tin Mừng Gio-an hai lần: lần đầu tại tiệc cưới Ca-na (Ga 2,1-12), lần sau tại đồi Cal-vê, dưới chân thập giá Chúa Giê-su (Ga 19,25-27). Đức Ma-ri-a trong Phúc âm thứ tư không được gọi tên như trong Tin Mừng nhất lãm: …

Xem tiếp »

Thánh Vịnh và chúng ta

I. Lời nguyện Thánh Vịnh 1. Tìm hiểu Thánh Vịnh Như mọi người đều biết, các Thánh Vịnh được dùng trong phụng vụ Thánh Lễ, phụng vụ Các Giờ Kinh, và cũng được dùng ngày càng nhiều trong cầu nguyện, nhất là trong các kỳ tĩnh tâm. Ngoài ra, với …

Xem tiếp »

Luận Về Cái Đẹp

Cái đẹp là một phần ý vị của cuộc sống, cái đẹp cách nào đó làm cho cuộc sống thêm ý nghĩa và đáng sống hơn. Tuy vậy, mỗi người đều có quan niệm khác nhau về cái đẹp. Cũng cùng một sự vật một số người lại cho là …

Xem tiếp »

Đức Ki-tô và Thánh Vịnh

“…Các Thánh Vịnh là những thành phần không thể thiếu để hiểu vận mệnh và căn tính của Đức Giêsu-Kitô…” Chúng ta sẽ làm gì khi cầm trong tay sách Thánh Vịnh? Chúng ta sẽ đọc. Nhưng, trả lời như thế vẫn chưa hoàn toàn đúng với thực tế; bởi …

Xem tiếp »

Kinh Tin Kính và Kinh Nghĩa của Hội Thánh có trái ngược với câu ”Cha lớn hơn Ta” không?

Kinh Tin Kính (Credo) khẳng định rằng Chúa Giêsu ”đồng bản thể với Đức Chúa Cha”, rằng Chúa Thánh Thần ”là Thiên Chúa và là Đấng ban sự sống, Ngài bởi Đức Chúa Cha và Đức Chúa Con mà ra, Ngài được phụng thờ và tôn vinh cùng với Đức …

Xem tiếp »

Thử Tìm Hiểu Những Góc Độ Khác Nhau Của Cùng Một Nỗi Khắc Khoải Nơi Augustine, Kierkegaard Và Heidegger

DẪN NHẬP Khi suy tư về Hữu Thể Luận, có lẽ người ta thường không tránh khỏi truy vấn: “là con người” có nghĩa là gì? Cuộc hiện hữu của tôi có ý nghĩa gì? Tôi có đang hiện hữu theo đúng lối nẻo đích thực dành riêng cho ơn …

Xem tiếp »

Trường phái cực đoan, một kiểu đọc Kinh Thánh nên tránh

Hiện nay có một xu hướng canh tân trong việc quan tâm và sử dụng Kinh Thánh trong những người Công Giáo. Kinh Thánh đóng một vai trò đặc việt quan trọng trong thánh lễ, trong các gia đình và trong các cộng đoàn của Giáo Hội. Đây là một …

Xem tiếp »

Video clip “Thăm Giêrusalem từ trên cao”

Do Thái thời Đức Giê-su còn được gọi là Giuđa, Palestine, Israel… có thủ đô là Giêrusalem, là một đất nước nhỏ bé khoảng 20 000 km2 với dân số khoảng 60 000 người[1]. Tuy nhiên, đất nước nhỏ bé này lại là nơi Đức Giê-su được sinh ra và …

Xem tiếp »

Vấn Đề Trẻ Em Bại Não và Cái Nhìn Về Con Người

Dẫn nhập Chứng kiến cảnh một gia đình, đặc biệt người mẹ, đã chấp nhận tất cả những khổ cực, nước mắt và gần như hi sinh một đời để ngày đêm bên cạnh và chăm sóc cho một đứa con gái bị bại não không thể tự làm gì, …

Xem tiếp »

Thực hư xung quanh việc “Đức Giê-su có vợ” và lịch sử về những phát hiện khảo cổ học sai lầm liên quan đến Kinh Thánh

Bản văn cổ mới được công bố do một giáo sư Đại Học Havard vào trung tuần tháng 9 tại Roma mà người ta cho là có đề cập đến việc “Đức Giêsu có vợ” giờ đây được phát hiện là bản văn giả. Đây không phải là lần đầu …

Xem tiếp »

Những Nghi Vấn Liên Quan Đến Gia Đình Đức Giê-Su Trong Phát Hiện Khảo Cổ Mới Nhất

Theo một phát hiện khảo cổ mới nhất, một thư tịch cổ có tuổi đời nhiều thế kỷ đã cho thấy một số người Ki-tô hữu đầu tiên đã tin rằng Chúa Giê-su đã kết hôn. Mảnh giấy này được viết bằng Tiếng Coptic, một thứ ngôn ngữ được người …

Xem tiếp »

Sự Liên Minh Giữa Triết Học và Thơ Ca Trong Trích Đoạn What Calls For Thinking của Martin Heidegger

Trong sự nghiệp triết học của mình, Heidegger đã viết nhiều tác phẩm bình luận về thơ của nhà thơ Holderlin. Có lẽ không phải ngẫu nhiên mà thơ ca, đặc biệt là thơ của Holderlin, được Heidegger thường xuyên bình luận. Dường như đối với Heidegger, có thể thơ …

Xem tiếp »

Tha Nhân (Other) và Khuôn Mặt Của Tha Nhân Trong Nhãn Quan của Triết Gia Levinas

Emmanuel Levinas (1906-1995) sinh ra trong một gia đình Do Thái ở Lithuania. Suốt cuộc đời, ông đã phải trải qua không ít những biến động lớn của nhân loại cũng như của chính ông: hai cuộc đại thế chiến, các cuộc cách mạng vô sản, những cuộc tàn sát …

Xem tiếp »

Thuật ngữ “Con Người” trong Kinh Thánh

Trong các Tin Mừng, Đức Giê-su thường xưng mình bằng tước hiệu “Con Người”. Từ ngữ bí ẩn này vừa gợi lên vừa che dấu khía cạnh siêu việt nhất trong dung mạo Chúa Giê-su. Để hiểu rõ ý nghĩa của cách nói này, thiết nghĩ, chúng ta cần quy …

Xem tiếp »

Từ bài học tu vào đời thời Vatican II

Hoành Sơn, S.J. Chúa Giêsu không thành lập đời Tu, mà lập Đoàn tông đồ. Vào thời Giáo hội các tông đồ, kẻ tin Chúa được thúc bách dấn thân giảng đạo và lấy cái chết làm chứng, khiến Tử đạo được gọi bằng danh xưng Chứng nhân (martur, martyr). …

Xem tiếp »

Thánh Tôma Aquinô Với Vấn Nạn Về Sự Hiện Hữu của Thiên Chúa Trong Summa Theologia

I. Dẫn nhập Khoa học mỗi ngày một tiến bộ và đã có thời người ta nghĩ rằng sẽ tới lúc mọi vấn đề đều được khoa học giải thích, khi ấy họ không còn cần phải tin có Thiên Chúa nữa. Đây là một trong những vấn nạn căn …

Xem tiếp »

Thử Tìm Hiểu Nhãn Quan của Người Việt Nam Về Đời Tu

1.      Mở đầu Đời tu là một trong những con đường theo Chúa Kitô, nhờ đó người tu sĩ có thể hiểu biết Chúa Giêsu hơn, yêu mến Ngài hơn và theo sát bước Ngài hơn.[1] Dẫu biết rằng, đời tu là một trong những con đường để theo Chúa, …

Xem tiếp »

Đạo Đức Nhân Đức – Điểm Gặp Gỡ Của Những Căng Thẳng

Dẫn nhập Trong bối cảnh sống của tôi, với những nét cá tính và tất cả những điều kiện hiện tại, tôi nên và phải sống thế nào? Hẳn đây mới là vấn nạn thiết thực mà một con người khao khát sống đạo đức theo đuổi hơn là chỉ …

Xem tiếp »

Chúa Giê-su và 10 điều răn

Jack MahoneySJ  “Mười điều răn” là đoạn Kinh Thánh nổi tiếng nhất. Được trình bày trong Sách Thánh của người Do Thái rằng chính Thiên Chúa đã trực tiếp mạc khải cho họ, mười điều răn sau đó đã được Kitô giáo đồng hóa và chiếm một vị trí quan …

Xem tiếp »

Đức Tin Kitô Giáo Các Chiều Kích và Đặc Tính Quy Kitô

  Bài viết này thể hiện mong muốn đáp lại lời Đức Giáo Hoàng Bênêđettô mời gọi các tín hữu gia tăng “suy tư về chính hành vi đức tin” (Porta Fidei, 9). Có nhiều vấn đề cần phải đào sâu để hiểu hơn về đức tin như: đức tin …

Xem tiếp »

Elenchus – Bước Khởi Đầu Của Tri Thức

I.   Dẫn nhập “Một cuộc sống mà không được tra vấn thì không đáng sống.”[1] Hẳn đây là một lời mời gọi, một lời khích lệ cho con người trong mọi thời đại, đặc biệt là đối với con người thời đại hôm nay với không ít những kiểu …

Xem tiếp »

A-đam, E-và và sự tiến hóa

Sự tranh cãi xung quanh vấn đề tiến hóa đã đụng đến những niềm tin căn bản nhất về con người chúng ta và thế giới. Những học thuyết tiến hóa đã được dùng để giải đáp những vấn nạn liên quan đến nguồn gốc của vũ trụ, sự sống …

Xem tiếp »

Vấn Nạn Chân Lý Dưới Viễn Ảnh “Chủ Thể Tính” Theo Sören Kierkegaard

1. Dẫn nhập Sören Kierkegaard (1813-1855) viết những dòng đầu tiên cho nhật ký của mình vào 01/08/1835 như sau: “…vấn đề là tìm một chân lý đích thực là chân lý cho tôi, là tìm ra một ý tưởng mà tôi muốn sống chết với ý tưởng đó…”[1]. Đây …

Xem tiếp »

Sự Giằng Co Của Phận Người – Vài nét về nhân học của Blaise Pascal trong tác phẩm Pensées

Dẫn Nhập Khi con người nhận thức được thế giới khách quan cũng là lúc nó bắt đầu đặt những vấn nạn về cuộc hiện hữu của mình. Tôi là ai? Tôi từ đâu tới? Tôi sống trên cuộc đời này để làm gì? Còn có điều gì đằng sau …

Xem tiếp »

Hướng sống Giáo hội Hiện đại: Sứ mạng Dân Chúa giữa Trần gian

“Các ông cũng thế, hãy đi vào làm vườn nho cho Ta” Lm. Giuse Vũ Kim Chính, S.J. I. Nhập Ðề Khi đề cập tới chủ đề Giáo Hội, là ta mặc nhận những nền tảng căn bản của Giáo hội học như: nguồn gốc và bản chất của Giáo …

Xem tiếp »

Số Của Các Thánh Vịnh

Số Của Các Thánh Vịnh   Bạn có thể sẽ thấy rằng, trong một số sách cầu nguyện hay Kinh Thánh, các Thánh Vịnh thường có hai số hoặc có lúc các số không giống với những số bạn quen dùng. Chẳng hạn, Thánh Vịnh về người mục tử nhân …

Xem tiếp »

Hành Trình Đào Luyện Của Lòng Tin

 1. Dẫn nhập Lòng  tin và lý trí thường được mình họa bằng hai vòng tròn giao nhau, ngụ ý rằng có những chân lý đức tin hoàn toàn hữu lý (có thể hiểu) và có những chân lý ở bên ngoài lĩnh vực của lý trí. Có lẽ theo Hegel, …

Xem tiếp »

Giáo Hội Công Giáo hội nhập với văn hóa gia đình Việt Nam

Giuse Đỗ Quang Chính, SJ Văn hóa gia đình Việt Nam, đó là vấn đề rộng lớn gồm nhiều khía cạnh khác nhau. Nói một cách tổng quát, có thể hiểu văn hóa gia đình Việt Nam là những cái đẹp, cái hay của gia đình Việt Nam. Những cái …

Xem tiếp »

Luân lý thực tồn của Karl Rahner

Lm. Giuse  Vũ Kim Chính, S.J. Một hành động luân lý là một hành động chiếu theo nguyên tắc đạo đức căn bản để chọn lựa. Mặc dầu khi phán đoán luân lý ít ai nghi ngờ vai trò quan trọng của hai nguyên tố thực tiễn và qui tắc …

Xem tiếp »

Tầm quan trọng của Sách Sáng Thế trong Kinh Thánh

            Sách Sáng Thế đứng đầu trong các sách trong Quy Điển (canon)[1]. Sách có nội dung hấp dẫn xoay quanh nhiều chủ đề, từ việc hình thành vũ trụ cho đến việc gia đình, từ thế giới có trật tự đến tình anh em được hòa giải, từ bảy …

Xem tiếp »

Sự khác biệt giữa Kinh Thánh Công Giáo và Tin Lành [1]

Sự khác biệt giữa Kinh Thánh Công Giáo và Tin Lành[1] Quy điển là tên gọi của danh sách các sách chính thức có trong Kinh Thánh. Quy điển có nghĩa là quy tắc của niềm tin. Đối với Giáo Hội Công Giáo và Tin Lành, danh sách các sách …

Xem tiếp »

Tin, cậy, mến và thập giá Đức Ki-tô (Lm. Karl Rahner, S.J.)

“Chúng ta chiêm ngắm thập giá Đức Ki-tô với niềm tin, cậy, mến. Ba thái độ nền tảng của đời ki-tô hữu này sẽ là chủ đề và nội dung ba phần suy niệm dưới đây” Dịch từ bản tiếng Đức: “Glaube, Hoffnung, Liebe und das Kreuz Christi” in Karl …

Xem tiếp »

Linh hồn và các tài năng của nó trong hành trình kết hợp với Thiên Chúa

I. TÁC GIẢ & TÁC PHẨM 1.   Bối cảnh và nội dung chính Vào năm 1257, ở tuổi 40, Bonaventura (1217 – 1274) được bầu làm Tổng quản của Dòng Anh em hèn mọn. Hai năm sau (1259), trong một lần viếng thăm núi Alverno – nơi thánh Phanxicô …

Xem tiếp »

Từ “học ăn học nói, học gói học mở” Cho tới bức chân dung con người

Dẫn nhập Kiến thức là phương tiện chứ không phải là mục đích. (L. Tônxtôi) Người có học vấn “Người” hơn. (Bơxơt) Hạnh phúc chỉ giành cho người hiểu biết. Con người càng biết nhiều càng nhìn thấy một cách rõ rệt hơn, mạnh mẽ hơn chất thơ của trái …

Xem tiếp »

Đức Kitô – Chuẩn mực của Giáo Hội — Nguyễn Hai Tính,SJ

Giáo Hội Công Giáo tại Việt Nam đang trong giai đoạn “triển khai định hướng và nội dung Thư Chung Hậu Đại Hội Dân Chúa 2010 vào trong đời sống cụ thể” của mình[1]. Từng giáo phận, giáo xứ và mọi tín hữu đang được mời gọi học hỏi, thảo …

Xem tiếp »

Mùa Chay và Tuần Thánh, tìm hiểu : ý nghĩa năm dấu thánh Padre Pio

Lm. Hoành Sơn, S.J. Hiện tượng Padre Pio Để được truy phong hiển thánh, đòi phải có mấy phép lạ. Nơi một số thánh “chuyên gia phép lạ” (thaumaturge), như An tôn hay Vinh sơn, phép lạ có cả chùm ấy, có ngay sinh thời các ngài. Nhưng chắc hẳn …

Xem tiếp »

Tiến trình đạt đến thành toàn của tự ý thức trong quyển “Hiện tượng luận tinh thần” của Hegel

Chương IV: Tự ý thức trong kinh nghiệm về bản chất tự do của tinh thần tuyệt đối Quan hệ Chủ-Nô : tương quan nhị bội của Tự Ý Thức Mối quan hệ chủ-nô là một ám dụ giàu ý nghĩa của Hegel. Từ ám dụ này đã có rất …

Xem tiếp »

Tiến trình đạt đến thành toàn của tự ý thức trong quyển “Hiện tượng luận tinh thần” của Hegel

Chương III: Tự ý thức trong tương quan nội tại Đi vào trong vấn đề TỰ Ý THỨC, chúng tôi cảm thấy mình thực sự đi vào trong trọng tâm tư tưởng của Hegel, và do đó cũng cảm thấy phần nào ngán ngẩm vì tính chất tối tăm và …

Xem tiếp »

Nhân ngày lễ 19/3, mở lại vụ án : Thánh Giuse thuộc Cựu ước hay Tân ước?

Hoành Sơn, S.J. Vấn đề đặt ra Lòng tôn sùng thánh Giuse phát triển mạnh hẳn từ thế kỷ XV nhờ công thánh Bernarđinô thành Siêna. Người ta thường kính thánh Giuse như một tổ phụ, tức thuộc Cựu Ước, và thánh Bernarđinô thành Siêna xưng tụng ngài là tận …

Xem tiếp »

Đọc Kinh Thánh, một “bài tập thiêng liêng” – Giuse Nguyễn Văn Lộc, SJ

Đọc Kinh Thánh, một “bài tập thiêng liêng”(i) Để biết đọc Kinh Thánh, cần có những điều kiện nào? Phải đi đến trường để học; không phải là trường dạy giáo lý hay thần học, nhưng là trường phổ thông! Chúng ta thường hay tách biệt học tập và đức …

Xem tiếp »

Hôn Nhân Trong Xã Hội Do Thái

Hôn nhân gia đình là nền tảng duy trì xã hội. Kinh Thánh và một số tài liệu khác cho ta thấy rằng, đời sống hôn nhân gia đình là nền tảng của những tương quan trọng yếu nhất của xã hội Do Thái. Hôn nhân trong xã hội Do …

Xem tiếp »

Luận chứng hữu thể học của Anselm

Nhắc đến thời Trung Cổ, người ta nghĩ ngay đến một thời kỳ vừa dài vừa tăm tối và bị thần quyền thống trị. Thế nhưng, có nghiên cứu kỹ, người ta mới thấy được những tinh hoa của triết Trung Cổ, với những suy tư đặc sắc, tiếp nối …

Xem tiếp »

Liệu Kant có thể phá đổ Siêu hình học?

Trong khi Heidegger có cái nhìn mới[1] về lịch sử triết học và siêu hình học, và với cái nhìn đó những nỗ lực của các nhà siêu hình đều được nhận ra, thì Kant lại triệt hạ toàn bộ công trình siêu hình trước ông bằng cách nói rằng …

Xem tiếp »

Sự hòa hợp giữa tư tưởng nhân bản trong Khổng giáo và trong Nguyên lý và nền tảng theo I-nhã Loyola

Dẫn nhập Người ta vẫn thường nói giữa triết học phương Đông và phương Tây có một khoảng cách nhất định, nhiều khi khó dung hợp. Chính vì thế, quan niệm về con người hai bên cũng có nhiều điểm khác biệt. Đơn cử,  trong khi triết học nhân bản …

Xem tiếp »

Nhân bản của thai nhi và tình trạng phá thai

  Việt Nam, cùng với Trung Hoa và Ấn Độ, đang được xếp vào số những quốc gia có nạn phá thai cao nhất thế giới. Tình hình đó đã làm cho không ít người suy nghĩ về giá trị đích thực của thai nhi nói riêng và giá trị …

Xem tiếp »

Tâm lý bản ngã từ S. Freud đến E. Fromm

Nói đến phân tâm học, người ta thường nghĩ ngay đến Freud vì ông được xem là cha đẻ của lý thuyết và ngành phân tâm học. Sở dĩ vậy là vì Freud đã đặt nền cho việc tìm hiểu con người ở khía cạnh tâm trí và khai mở …

Xem tiếp »

Biện chứng pháp Dưới quan điểm của Laurence Bonjour trong việc bảo vệ những lý do tiên thiên

Tự hiện hữu của những lý do tiên thiên” là một đề tài mà Laurence BonJour[1] đã ra sức minh chứng và bảo vệ. Nhưng tại sao ông lại phải cố công để minh chứng và bảo vệ? Như ta biết, trong các ngành khoa học, nhất là những ngành …

Xem tiếp »

Cứu độ ngoài hành tinh và trong các tôn giáo

Hoành Sơn, S.J. : Những vấn đề đặt ra và đặt thêm ra “Không có cứu độ ngoài đức Kytô”, đó là niềm tin nguyên thủy của Kytô-giáo. Nguyên tắc ấy rồi sẽ đẻ ra hệ luận sau:”Không có cứu độ ngoài Giáo hội”.[1] Thế nhưng Kytô-giáo hôm nay, ngoài …

Xem tiếp »

Nhân sinh quan của thánh I-nhã qua thuật ngữ “Cura Personalis”

   Từ “Cura personalis”… “Cura personalis” là một thuật ngữ quen thuộc trong việc huấn luyện và quản trị của Dòng Chúa Giê-su. Không những vậy, nó còn là nguyên tắc của nhiều trường và đại học khắp Âu – Mỹ của Dòng. Thuật ngữ Latin này có nghĩa là …

Xem tiếp »

Paul Ricoeurvà vấn đề Lịch sử

Câu hỏi được đặt ra với các triết sinh sắp học thần học hiện nay là liệu có một hệ thống triết học thống nhất và vững chắc để có thể học thần học không? Câu trả lời dường như là không, bất chấp trong lịch sử đã có những …

Xem tiếp »

Heidegger và Thông diễn học Hiện đại

Trong huyền sử Hylạp, Hermes là vị thần truyền đạt và giải nghĩa cho con người những sứ điệp của thần linh, giúp con người hiểu điều mà con người không thể tự mình hiểu được. Từ đó, động từ ermeneuein có nghĩa là ‘đặt sứ điệp ra trước’, đồng …

Xem tiếp »

Nỗi khắc khoải của kiếp người

Nguyễn Đăng Trúc  “Fecisti nos ad Te, et inquietum est cor nostrum donec resquiescat in Te”                                                     [Confessiones – 1, 1 (1)]  Con người và lời nói Câu trần tình ngắn gọn: “Ngài đã dựng nên chúng con để hướng về Ngài, và tâm hồn chúng con không nghỉ ngơi cho đến khi nghỉ …

Xem tiếp »

Những câu nói bất hủ của Steve Jobs

Là người có cá tính mạnh mẽ và theo đạo Phật, mỗi câu nói của Steve Jobs luôn ẩn chứa nhiều hàm ý, mang đầy tính triết lý, mà khi ngẫm ra có rất nhiều bài học trong đó. Nhiều câu nói đã gắng liền với hình ảnh và tên …

Xem tiếp »