Theo truyền thống của Giáo Hội, tháng Mười Một được gọi là “tháng cầu cho các tín hữu đã qua đời”. Ngày mùng 1, Phụng vụ mời gọi chúng ta mừng Lễ Các Thánh Nam Nữ, đặc biệt là “ngần ấy nhân chứng đức tin như đám mây bao quanh” (x. Dt 12,1) – những vị có thể không còn được nhiều người biết đến, nhưng chính nhờ ánh sáng Tin Mừng, các vị đã âm thầm góp phần làm cho thế giới này trở nên tốt đẹp hơn. Ngày mùng 2, Giáo Hội hướng chúng ta về Lễ Các Đẳng, tưởng nhớ và cầu nguyện cho các tín hữu đã qua đời, nhất là những người thân yêu trong gia đình đã an nghỉ trong Chúa. Đây cũng là dịp để các tín hữu viếng thăm nghĩa trang, kính nhớ tổ tiên, cầu nguyện cho các ngài và cùng các ngài hướng về cõi phúc trường sinh.
Trong Hiến Pháp Dòng Tên (HP), Thánh Inhã nhắc nhở các Giêsu hữu phải cầu nguyện cho các anh em đã qua đời bằng “những lời cầu nguyện rất đặc biệt” [HP số 596] để “đức mến được bày tỏ trong Chúa đối với người chết cũng không kém đối với người sống” [HP số 598-601]. Trong tâm tình ấy, sáng Chúa Nhật, ngày 02/11/2025, tại nghĩa trang Đan viện Biển Đức Thiên Bình (Biên Hòa – Đồng Nai), quý cha, quý thầy học viên, các em Tập sinh và Ứng sinh Tỉnh Dòng Tên Việt Nam đã quy tụ bên cha Phanxicô Xaviê Nguyễn Hai Tính, S.J., – Giám đốc SJJS, đại diện cha Giám Tỉnh – để cùng dâng Thánh lễ cầu nguyện cách đặc biệt cho các Giêsu hữu đã qua đời tại Việt Nam. Hiệp thông trong Thánh lễ còn có quý tu sĩ nam nữ, quý ân thân nhân, bạn hữu và các cộng tác viên của Dòng.
Trước Thánh lễ, cộng đoàn cùng nhau đọc kinh và dâng hương tại phần mộ của 13 Giêsu hữu Việt Nam đang an nghỉ nơi nghĩa trang Đan viện. Phần lớn các ngài là những tu sĩ Dòng Tên người Việt đầu tiên khi Dòng trở lại phục vụ tại Việt Nam (1957). Bên cạnh các bậc cha anh có hai thầy rất trẻ mới qua đời trong năm nay: Tập sinh Giuse Trịnh Xuân Nhân (+07/07/2025) và Triết sinh Phêrô Lê Tùy Nguyễn Văn Hùng (+07/10/2025). Tất cả cùng làm nên “Cộng đoàn Vượt Qua của Tỉnh Dòng Tên Việt Nam”.
Trong bài giảng, cha Phanxicô Xaviê Nguyễn Hai Tính, S.J., chia sẻ rằng Thánh lễ hôm nay thật long trọng, bởi có sự hiện diện đông đảo không chỉ của anh em Dòng Tên (từ các cha, các thầy đến các em Tập sinh và Ứng sinh) mà còn có quý tu sĩ nam nữ, quý thân nhân của các cha các thầy đã an nghỉ tại đây, cùng quý ân nhân, thân hữu của Dòng và cả quý khách đi viếng mộ. Sự quy tụ đông đảo ấy, hiếm khi có được nơi mảnh đất này, để cử hành hy tế thập giá của Chúa Kitô, biến nghĩa trang – nơi chôn cất người chết – thành “đất thánh” tràn đầy sự sống và niềm hy vọng.
Người đời thường nghĩ chết là hết, là “đi vào cõi tiêu diệt” và thân xác trở về tro bụi. Nhưng với đức tin Kitô giáo, chúng ta tin rằng chết là được đi vào sự phục sinh của Đức Kitô, Đấng đã chết và sống lại trước hết. Quy tụ nơi đây hôm nay, chúng ta tưởng nhớ đến những gương mặt, những câu chuyện và kỷ niệm về các Giêsu hữu từng sống, phục vụ và yêu mến giữa chúng ta, để tạ ơn Chúa vì món quà là sự hiện hữu của các ngài, và cám ơn các ngài vì gương sáng đức tin cùng tình huynh đệ thắm thiết. Đồng thời, chúng ta cũng chia sẻ với nhau niềm hy vọng, chủ đề được nhấn mạnh trong Năm Thánh Hy Vọng 2025, và cũng là điểm nhấn, điểm tới của hành trình đức tin. Ba bản văn Phụng vụ hôm nay (G 19,1.23-27a; Rm 5, 5-11; Ga 6,37-40) diễn tả ba cấp độ của hy vọng: hy vọng được cứu, hy vọng được giải thoát khỏi tội, và hy vọng được ở cùng Thiên Chúa muôn đời. Vì thế, Thánh lễ hôm nay không chỉ là cử hành hiệp thông và cầu nguyện cho những bạn đường của Chúa Giêsu “đã chạy hết chặng đường, đã giữ vững niềm tin” (x.2Tm 4,7), mà còn là lời khẳng định niềm cậy trông và hi vọng của mỗi người Kitô hữu đang trên đường. Ước gì chúng ta học được nghệ thuật sống, nhờ biết đón lấy cái chết trong niềm hy vọng tin yêu.
Lạy Cha, không ai đến được với Cha mà không qua Con Cha, xin Cha cho các người anh em của chúng con là những Giêsu hữu đã an nghỉ trên Đất Việt này, được sống lại trong ngày sau hết, để những ai đã cùng đi dưới cờ thập giá và chia sẻ gian khổ với Đức Kitô, thì cũng được chung hưởng vinh quang với Người. Amen.
Bài viết: Văn Quynh, S.J.
Hình ảnh: Bảo Lộc, S.J., Hoàng Huân, S.J.
Hình ảnh Thánh lễ cầu nguyện cho các Giêsu hữu đã qua đời tại Việt Nam (02/11/2025)
