Thánh Đaminh Saviô là một trong những vị thánh trẻ tuổi nhất được phong thánh mà không phải là một vị tử đạo. Ngài sinh ra vào ngày 2 tháng 4 năm 1842 và qua đời vì bệnh lao phổi ngay trước sinh nhật lần thứ 15. Dù chỉ sống một đời ngắn ngủi, thánh nhân là một mẫu gương tuyệt vời cho chúng ta noi theo.
Làm sao một cậu bé 14 tuổi lại có thể trở thành thánh?
Dù chỉ là một đứa trẻ và không làm nên những công trình vĩ đại, cậu bé Đaminh vẫn để lại dấu ấn lớn trên thế giới, bằng cách truyền cảm hứng cho người khác sống tốt hơn.
Chúng ta nhận thấy được sức ảnh hưởng của thánh Đaminh đối với người khác qua nhiều cách. Một trong những dấu ấn nổi bật là nhóm mà cậu thành lập khi mới 12 tuổi. Nhóm này sùng kính Đức Maria và mang tên “Hội Con Đức Mẹ Vô Nhiễm”, lúc đầu có 23 thành viên. Tất cả trong số đó sau này đều trở thành linh mục Công giáo, ngoại trừ Đa Minh vì cậu không sống đủ lâu để tiến tới việc chịu chức.
Thật khó để hình dung một đời sống thánh thiện đến mức tất cả bạn bè đều được truyền cảm hứng để trở thành linh mục. Tất nhiên, Đaminh không đơn độc trên hành trình ấy. Cậu theo học tại một ngôi trường do thánh Gioan Bosco điều hành, và vị thánh này đã đóng vai trò quan trọng trong việc nuôi dưỡng đức tin cho các thành viên trong nhóm. Dù vậy, bạn bè của Đaminh vẫn vô cùng kính trọng và xem cậu như một vị thánh. Thánh Gioan Bosco đã viết trong tiểu sử của Đaminh rằng:
“Ngay khi nghe tin cậu qua đời, một vài người bạn đã gọi cậu là thánh. Họ họp nhau lại để đọc Kinh Cầu Cho Các Linh Hồn, nhưng thay vì đọc “Cầu cho cậu ấy”, nghĩa là “Lạy Đức Maria Rất Thánh, xin cầu cho linh hồn Đaminh Saviô được nghỉ yên muôn đời”, họ lại đọc “Cầu cho chúng con”: “Lạy Đức Maria Rất Thánh, xin cầu cho chúng con”. Họ giải thích rằng: “Bởi vì giờ đây Saviô đã được hưởng vinh quang Thiên Đàng và không còn cần đến lời cầu nguyện của chúng ta nữa.” – (Trích “Cuộc đời Đaminh Savio” – Thánh Gioan Bosco)
Lời khuyên của một cậu bé bảy tuổi
Đaminh đã nỗ lực không ngừng để nuôi dưỡng đức tin và rèn luyện các nhân đức. Với ân sủng của Thiên Chúa, bất kỳ ai cũng có thể trở thành thánh, nhưng điều đó đòi hỏi sự cố gắng. Chúng ta phải tự mình chọn lựa để trau dồi các nhân đức. Đó chính là điều mà Đaminh đã làm. Ngay từ khi còn rất nhỏ, cậu đã ra sức sống sao cho đẹp lòng Thiên Chúa.
Khi mới bảy tuổi, trong lúc chuẩn bị rước lễ lần đầu, Đaminh đã quyết tâm thực hiện bốn điều. Bốn điều này chính là con đường tuyệt vời dẫn đến các nhân đức:
- Tôi sẽ xưng tội và rước lễ thường xuyên nhất có thể, tùy cha giải tội cho phép.
- Tôi sẽ thánh hóa các ngày Chúa nhật và các ngày lễ trọng theo cách đặc biệt.
- Chúa Giêsu và Đức Mẹ sẽ là những người bạn thân thiết của tôi
- Thà chết chứ không phạm tội.
Bốn quyết tâm của Đaminh rất đơn sơ, được viết ra bởi cậu bé 7 tuổi, nhưng lại biểu lộ một sự khôn ngoan sâu sắc.
Giữ gìn tình bạn với Chúa Giêsu và Đức Mẹ là bước khởi đầu tuyệt vời. Trong đời sống đức tin, điều quan trọng chúng ta cần nhớ rằng chúng ta có thể xây dựng mối tương quan với Chúa Giêsu. Con người được tạo dựng để sống trong mối tương quan yêu thương với Thiên Chúa. Đó có thể là một tình bạn (và còn hơn thế nữa).
Chúa Giêsu mời gọi chúng ta trở nên như trẻ thơ. Thánh Đaminh là mẫu gương cho điều này. Cậu yêu mến Chúa Giêsu như một người bạn. Cậu đặt trọn niềm tin vào Chúa Kitô và hết lòng yêu mến Ngài.
Chính tình yêu ấy đã dẫn Đaminh đến những quyết tâm khác. Việc siêng năng lãnh nhận các bí tích là cách để chúng ta giao hòa và kết hiệp với Thiên Chúa. Để xứng đáng lãnh nhận các bí tích, chúng ta cần thánh hóa ngày Chúa nhật và các ngày lễ trọng. Đaminh khi mới bảy tuổi, đã hiểu được điều này.
Cuối cùng, Đaminh quyết tâm thà chết chứ không phạm tội. Qua đó, cậu sẵn sàng đón nhận mọi đau khổ ở hơn là sa vào tội lỗi. Thật là một mục tiêu cao cả. Cậu muốn trở nên hoàn thiện và quyết tâm đạt đến sự hoàn thiện đó. Mặc dù không có tiểu sử nào khẳng định rằng Đaminh hoàn toàn không phạm tội, nhưng cậu đã đặt mục tiêu sống trọn vẹn theo lý tưởng ấy. Chúng ta cũng nên làm như thế. Có thể chúng ta sẽ không bao giờ đạt được sự hoàn thiện ở đời này, nhưng chúng ta phải nỗ lực. Chúng ta thường chỉ đặt mục tiêu ở mức trung bình, tạm được. Thế nhưng, với sự đơn thuần của trẻ thơ, Đaminh đã hiểu rằng theo Chúa không phải là điều có thể làm một cách hời hợt hay lơ là. Cậu quyết tâm trở nên vĩ đại theo mức độ ân sủng cho phép.
Đức khiêm nhường
Khiêm nhường là nhân đức mà chúng ta luôn có thể tìm thấy nơi các thánh. Mỗi người chúng ta đều được Thiên Chúa ban cho những ân huệ khác nhau và gia tăng các nhân đức ở những mức độ khác nhau. Dù vậy, đức khiêm nhường là nền tảng cốt yếu. Chúng ta có thể thấy điều này qua “Cầu thang dẫn đến Thiên Đàng” của thánh Hildegard và “Con Đường Nhỏ” của thánh Têrêsa Hài Đồng Giêsu. Thánh Đaminh cũng đã sống tinh thần khiêm nhường ấy, trong mối tương quan với Thiên Chúa và với người khác. Chúng ta có thể thấy được nhân đức ấy qua một câu nói của thánh Đaminh:
”Con không thể làm những việc lớn lao, nhưng con muốn mọi việc con làm đều vinh danh Thiên Chúa.”
Điều này nghe thật giống với thánh Têrêsa. Thánh Đaminh cũng tìm ra được con đường nhỏ của mình. Cậu khiêm nhường trong mọi việc mình làm, và chính nhân đức ấy đã khiến cậu trở nên vĩ đại.
Đây có lẽ là thách đố lớn nhất mà chúng ta phải đối diện, và cũng là nghịch lý khó chấp nhận nhất: để trở nên vĩ đại, chúng ta phải tìm kiếm sự khiêm nhường và yếu đuối. Nếu chúng ta chạy theo giàu sang, quyền lực, danh tiếng và vinh quang, ta sẽ chỉ chuốc lấy sự thất vọng. Chính sức mạnh của ta dẫn đến thất bại, còn sự yếu đuối lại mở đường cho chiến thắng.
Thánh Đaminh đã tìm ra lời giải cho nghịch lý này: chúng ta phải cậy dựa vào Thiên Chúa. Không ai trong chúng ta được mời gọi tự mình làm những việc lớn lao. Nếu không có ân sủng, chúng ta chẳng thể làm được gì, huống chi là những điều lớn lao.
Khi chúng ta phó thác cho Thiên Chúa trong sự yếu đuối của mình, chúng ta có thể cậy nhờ vào sức mạnh của Ngài và nhờ đó, vượt qua mọi trở ngại.
Con đường nhân đức của thánh Đaminh Savio
Chúng ta đã biết đến kế hoạch sống của Đaminh từ khi cậu mới bảy tuổi. Đến năm mười hai tuổi, Đaminh thành lập một nhóm đạo đức tại trường học. Thánh Gioan Bosco mô tả mục tiêu của nhóm như sau:
“Mục đích là để xin ơn che chở đặc biệt của Mẹ Thiên Chúa trong suốt cuộc đời, và cách riêng là trong giờ lâm tử.”
Ban đầu, nhóm có 23 thành viên, và họ đã dâng mình cho Đức Mẹ. Việc tận hiến cho Mẹ Maria là một hành động khiêm nhường cao cả, nhằm kết hiệp một người với Chúa Giêsu qua Mẹ của Ngài.
Nhóm đạo đức mang tên “Hội Con Đức Mẹ Vô Nhiễm” này có ba nghĩa vụ chính mà các thành viên cam kết thực hiện, cùng với hai mươi mốt điều luật họ sẽ tuân giữ. Ba nghĩa vụ chính này rất thực tế và có thể mang lại lợi ích trong hầu hết mọi khía cạnh của đời sống:
- Tuân thủ các nội quy của trường một cách nghiêm ngặt nhất.
- Giúp đỡ và khích lệ bạn bè: giúp đỡ bằng cách chỉ ra những điều cần chỉnh sửa với thái độ thân thiện; khích lệ họ bằng cách làm gương trong việc thiện và hỗ trợ những nỗ lực của họ.
- Luôn bận rộn với những công việc hữu ích.
Đây là một con đường đơn sơ dẫn đến sự thánh thiện: tuân giữ luật lệ, giúp đỡ người khác và chăm chỉ làm việc. Chúng ta có thể nhìn nhận những điều này dưới ánh sáng của Kinh Thánh. Trước hết, chúng ta cần tuân giữ các giới luật, đặc biệt là Mười Điều Răn. Đây là điểm khởi đầu tốt, nhưng Chúa Giêsu dạy rằng chúng ta phải tiến xa hơn nữa, và cam kết thứ hai của Đaminh đề cập đến lời mời gọi cao hơn này: yêu thương tha nhân, kể cả kẻ thù. Cuối cùng, chúng ta phải làm việc. Việc nên thánh không tự nhiên mà có; chúng ta cần luôn bận rộn với những việc hữu ích, nếu không, sự tự mãn sẽ dẫn chúng ta đến chỗ sa ngã.
Đaminh còn đưa ra những hướng dẫn cụ thể hơn qua hai mươi mốt điều luật dành cho nhóm. Các quy tắc này có thể được phân loại theo các nhân đức: Đạo đức – Siêng năng – Bác ái – Trung thực – Tiết độ – và Kiên nhẫn.
Đạo đức
Tám trong số các điều luật của thánh Đaminh liên quan đến các thực hành đạo đức. Ngài nhận thức rằng chúng ta cần tích cực thực hành đức tin và tôn vinh Thiên Chúa qua việc thờ phượng Ngài.
Các ngày thứ Bảy: Các ngày thứ Bảy sẽ được dành để tôn kính Đức Mẹ, và vào ngày đó, mỗi thành viên sẽ dâng lên Mẹ một hành động đặc biệt để tôn vinh Đức Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội.
Xưng tội và Rước lễ: Những ai muốn gia nhập hội trước hết phải xưng tội và rước lễ cách sốt sắng, sau đó trải qua một tuần thử thách, đọc kỹ các điều luật này và hứa với Chúa Giêsu và Đức Mẹ Vô Nhiễm sẽ trung thành sống theo những quy luật đó.
Cầu nguyện cho các thành viên mới: Khi có người mới gia nhập hội, các thành viên khác sẽ tham dự thánh lễ và rước lễ, cầu xin Thiên Chúa ban cho người bạn mới ơn bền đỗ, vâng phục và tình yêu chân thành đối với Thiên Chúa.
Lòng sùng kính Đức Mẹ: Hội của chúng ta được đặt dưới sự bảo trợ của Đức Mẹ Vô Nhiễm, danh thánh của Mẹ được chúng ta mang lấy và chúng ta luôn đeo ảnh Mẹ bên mình. Một niềm tin tưởng chân thành, tấm lòng con thảo và vô hạn nơi Mẹ Maria, cùng với lòng đạo đức liên lỉ và tình yêu trìu mến dành cho Mẹ, sẽ giúp chúng ta vượt qua mọi trở ngại, trung thành với các quyết tâm, nghiêm khắc với chính mình, nhưng hiền hậu và khoan dung với người khác, cẩn trọng trong mọi việc. Các thành viên được khuyến khích viết thánh danh Chúa Giêsu và Mẹ Maria trước hết trong lòng và tâm trí mình, sau đó trên sách vở và các đồ vật khác, để dễ dàng nhớ đến các Ngài. Chúng con xin Cha Giám đốc xét lại các điều luật này và sửa đổi nếu cần thiết. Chúng con hoàn toàn chấp nhận mọi quyết định của ngài về vấn đề này.
Họp mặt cầu nguyện hàng tuần: Chúng ta sẽ gặp nhau mỗi tuần một lần trong nửa giờ. Sau khi cầu xin Chúa Thánh Thần và đọc một đoạn sách thiêng liêng ngắn, chúng ta sẽ cùng nhau xem xét tình hình hoạt động của hội trong việc phục vụ Chúa Giêsu và Mẹ Maria.
Không có kinh nguyện riêng: Không có kinh nguyện đặc biệt nào bắt buộc; thời gian còn lại sau khi hoàn thành bổn phận cá nhân nên được dành cho những việc hữu ích nhất cho phần rỗi linh hồn mình.
Các Bí tích: Tuy nhiên, chúng ta cam kết thực hiện một số việc đạo đức như sau: Siêng năng lãnh nhận các bí tích; rước lễ mỗi Chúa nhật, các ngày lễ buộc, các tuần cửu nhật và ngày lễ kính Đức Mẹ cùng các thánh bổn mạng của hội. Ngoài ra, chúng ta cũng sẽ rước lễ vào ngày thứ Năm, trừ khi có những bổn phận quan trọng không cho phép.
Xin ơn: Mỗi ngày, đặc biệt là khi lần hạt Mân Côi, chúng ta sẽ xin Đức Mẹ chúc lành cho hội và ban cho chúng ta ơn bền đỗ.
Siêng năng
Thánh Đaminh đã đề ra tám điều luật liên quan đến đức tính siêng năng trong học tập và công việc. Cậu hiểu rằng con người dễ dàng tìm cách làm qua loa hoặc chỉ làm cho có lệ. Vì thế, cậu đưa ra những điều luật nhằm khuyến khích các học sinh chăm chỉ, nỗ lực hết lòng và hết trí trong mọi việc mình làm.
Chính xác trong bổn phận: Chúng ta sẽ thực hiện chính xác việc bổn phận và đặt trọn niềm tin nơi những người có trách nhiệm hướng dẫn chúng ta.
Chú ý cách cư xử: Khi cầu nguyện, tham dự các nghi lễ trong nhà thờ, trong giờ học và giờ tự học, chúng ta sẽ cố gắng giữ thái độ và cách cư xử bên ngoài sao cho có thể làm gương sáng cho người khác.
Trân trọng Lời Chúa: Chúng ta sẽ trân quý Lời Chúa và cùng nhau suy gẫm lại những bài huấn dụ đã nghe.
Tránh lãng phí thời gian: Chúng ta sẽ cẩn thận tránh mọi sự lãng phí thời gian, vì sự nhàn rỗi thường dễ khiến chúng ta rơi vào những cám dỗ mạnh mẽ và bất ngờ.
Đọc sách thiêng liêng hoặc cầu nguyện: Do đó, bất cứ thời gian nào còn lại sau khi đã hoàn thành các bổn phận, chúng ta sẽ dành cho việc đọc sách đạo đức hoặc cầu nguyện.
Tuân thủ nghiêm túc các luật lệ: Chúng ta sẽ không lợi dụng lòng tốt của những người có trách nhiệm bằng cách liên tục xin những phép ngoại lệ mà họ sẵn sàng cho. Việc tuân giữ nghiêm túc nội quy nhà trường – điều mà chúng ta đã cam kết – sẽ giúp chúng ta tránh được sự lạm dụng này.
Ưu tiên việc bổn phận: Việc hoàn thành bổn phận cá nhân sẽ là mối quan tâm đầu tiên và đặc biệt của chúng ta.
Thói quen xấu: Chúng ta sẽ giúp nhau loại bỏ những khuyết điểm hoặc thói quen xấu mà chúng ta có. Điều này sẽ được thực hiện một cách kín đáo.
Bác ái
Một trong những điều luật yêu cầu các thành viên phải có tinh thần bác ái. Điều này bao gồm cả việc sửa dạy các thành viên khác để giúp họ tiến bộ. Nhiều khi, chúng ta muốn thể hiện lòng tốt và tình yêu thương, nhưng lại ngại lên tiếng khi người khác cố chấp trong tội lỗi. Đaminh hiểu rằng tình yêu đích thực không thể để một người bạn tiếp tục đi trên con đường dẫn đến hư mất. Việc sửa dạy phải được thực hiện cách khôn ngoan, nhằm mang lại sự thay đổi tích cực – và đó chính là lòng bác ái.
Tinh thần bác ái đích thực: Một tinh thần bác ái đích thực sẽ gắn kết các thành viên trong nhóm bằng tình bạn chân thành. Chúng ta sẽ không ngần ngại sửa dạy ai đó, nếu việt ấy, khi thực hiện với thiện chí, có thể mang lại lợi ích cho họ.
Trung thực
Đaminh yêu cầu các thành viên phải trung thực với các bề trên – những người có thể hướng dẫn họ trong đời sống thiêng liêng. Nhiều người có xu hướng che giấu những yếu đuối và thất bại của mình, nhưng điều đó chỉ khiến cuộc chiến nội tâm kéo dài thêm. Khi thành thật tìm kiếm sự giúp đỡ từ một người hướng dẫn thiêng liêng đáng tin cậy, chúng ta có thể học cách vượt qua những trở ngại trong đời sống đức tin.
Trung thực với các bề trên: Chúng ta sẽ trình bày với các bề trên bất cứ điều gì có thể giúp ích cho sự thăng tiến thiêng liêng của mình.
Tiết độ
Thánh Đaminh khuyến khích dành thời gian cho việc giải trí và vui chơi, nhưng cậu cũng nhấn mạnh rằng thời gian này cần được điều độ. Giải trí là yếu tố cần thiết cho đời sống thiêng liêng. Nếu chỉ làm việc liên tục, chúng ta sẽ kiệt sức và mệt mỏi. Chúng ta cần tờ gian nghỉ ngơi và suy ngẫm. Tuy nhiên, chúng ta cũng không thể vui chơi mọi lúc. Chúng ta cần có tiết độ.
Thời gian giải trí: Thời gian giải trí tốt nhất là sau các bữa ăn, sau giờ học hoặc giờ tự học.
Kiên nhẫn
Hai trong số các điều luật nhấn mạnh đến sự kiên nhẫn. Đaminh nhận ra rằng cằn nhằn, tức giận, bực bội và thiếu kiên nhẫn đều là những chướng ngại trong đời sống thiêng liêng.
Không cằn nhằn: Chúng ta sẽ không than phiền về thức ăn và sẽ cố gắng ngăn người khác làm điều đó.Ôn hòa: Chúng ta sẽ nỗ lực giữ thái độ ôn hòa và vui vẻ, kiên nhẫn với nhau cũng như với những người vụng về hoặc gây phiền hà.
Tóm tắt con đường nên thánh
Đaminh đưa ra những chỉ dẫn tuyệt vời cho đời sống thiêng liêng. Những lời khuyên của cậu, cả khi mới bảy tuổi và khi mười hai tuổi, đều là những hành động cụ thể mà bất kỳ ai cũng có thể thực hiện. Kế hoạch của cậu vô cùng đơn sơ.
Kế hoạch của Đa Minh được viết một cách cụ thể, phù hợp với lứa tuổi và hoàn cảnh của cậu. Chúng ta hoàn toàn có thể thực hành kế hoạch này, và nó có lợi cho bất kỳ ai. Tuy nhiên, để áp dụng rộng rãi hơn trong mọi hoàn cảnh, chúng ta có thể khái quát những lời khuyên của Đa Minh như một kế hoạch để phát triển các nhân đức:
Thực hành đức tin: Siêng năng lãnh nhận các bí tích, cầu nguyện thường xuyên, vun đắp mối tương quan với Chúa Giêsu và Mẹ Maria, nuôi dưỡng lòng sùng kính thực sự với Chúa.
Vâng phục: Tránh mọi tội lỗi và tuân giữ các giới luật, đặc biệt là Mười Điều Răn.
Bác ái và yêu thương: Yêu thương tha nhân và sống đời bác ái.
Siêng năng: Làm việc chăm chỉ và nghiêm túc trong bổn phận.
Trung thực: Sống chân thật và tìm sự hướng dẫn thiêng liêng khi cần.
Tiết độ: Cân bằng giữa công việc và nghỉ ngơi, biết dành thời gian cho giải trí lành mạnh.
Kiên nhẫn: Rèn luyện tính kiên nhẫn trong mọi hoàn cảnh.
Làm chứng cho Đức Kitô:
Thánh Giáo hoàng Gioan Phaolô II đã chỉ ra cách chúng ta có thể noi gương thánh Đaminh Saviô. Ngài là một mẫu gương sáng ngời của đức tin. Khi bước theo con đường của thánh nhân, chúng ta cũng có thể trở thành những chứng nhân đức tin cho người khác.
“Như Thánh Đaminh Savio, các con hãy là những nhà truyền giáo bằng gương sáng, bằng lời nói tốt đẹp, bằng hành động tốt lành trong gia đình, với hàng xóm láng giềng và nơi làm việc. Ở bất kỳ lứa tuổi nào, chúng ta đều có thể và phải làm chứng cho Đức Kitô! Cam kết sống chứng tá là một việc làm thường xuyên và hằng ngày.” – (Thánh Giáo hoàng Gioan Phaolô II, Bài giảng ngày 7 tháng 12 năm 1997)
Nguồn: Eucharistic Virtue
Chuyển ngữ: Gia Hân | CTV JESCOM – Truyền Thông Dòng Tên
