Bốn năm trước, thế giới bàng hoàng trước sự xuất hiện của con virút nhỏ bé mang tên COVID-19. Không ai ngờ nó có thể gây ra nỗi kinh hoàng như vậy. Đại dịch COVID-19 đã làm xáo trộn hoàn toàn cuộc sống của nhân loại. Mọi tương tác và tiếp xúc trực tiếp gần như không được phép. Con người phải đeo khẩu trang và phải sát khuẩn để bảo vệ chính mình. Các lớp học, công ty, nhà thờ, trung tâm thương mại, v.v. phải đóng cửa và chuyển sang các hình thức làm việc trực tuyến. Đây là điều chưa từng có trong lịch sử nhân loại. Thế nhưng, nhờ cơn đại dịch mà con người quen hơn với hình thức làm việc online. Chính điều này cũng mang lại những lợi ích lớn lao như tiết kiệm thời gian và chi phí đi lại, có thể cùng tương tác một lúc với nhiều người hơn. Mặc dù vậy, khi mọi sự trở lại bình thường, con người vẫn ưu tiên những cuộc gặp gỡ trực tiếp hơn là trực tuyến. Tại sao vậy?
Có thể thấy, con người có xã hội tính rất cao. Nơi những cuộc gặp gỡ, con người phát triển mối tương quan với người khác. Đây là cốt lõi trong bản chất của con người. Một người không thể phát triển toàn diện nếu thiếu đi chiều kích xã hội, hay những mối quan hệ với tha nhân. Nếu một đứa trẻ bị lạc hay bỏ rơi trong rừng, và nhờ sự chăm sóc của thú rừng, đứa bé ấy có thể sống sót và phát triển tốt về mặt thể lý, nhưng về mặt hành vi xã hội, ngôn ngữ và các tương quan lại không được phát triển vì đã không được giáo dục và học hỏi từ nhỏ. Như vậy, từ khi chào đời, con người đã được đặt vào mạng lưới các mối tương quan, từ những mối quan hệ với cha mẹ cùng những người thân yêu trong gia đình cho đến bạn bè, thầy cô, đồng nghiệp và nhiều người khác nữa. Con người luôn cố gắng sống dung hòa các mối tương quan để nhờ chúng mà con người hiểu mình hơn và có thể phát triển bản thân tới mức hoàn thiện nhất.
Từ đó, chúng ta biết được rằng con người không thể sống thiếu người khác. Con người sống là để có nhau mà. Khi con người gặp gỡ người khác, không đơn thuần chỉ là cuộc gặp gỡ bên ngoài mà nó còn là sự đụng chạm của hai hữu thể hiện hữu kề cận nhau. Cả hai đều đang trên hành trình tìm kiếm ý nghĩa của cuộc đời. Nhưng làm sao để hai hữu thể có thể tỏ lộ cho nhau những điều bí nhiệm của bản thân? Điều ấy chỉ xảy ra khi đôi bên có được sự tin tưởng cho nhau. Một khi cảm nhận được đối phương thực sự đáng tin tưởng, tức là đối phương đang hiện hữu cách chân thật thì tự khắc con người sẽ tự mở lòng ra, tự tỏ lộ bản thân mình cho người khác. Con người dám chia sẻ cách chân thành câu chuyện của cuộc đời mình, những kinh nghiệm đã học được, những thăng trầm đã làm nên cái tôi của hiện tại và cả những dự phóng cho tương lai.
Bên cạnh đó, khi có sự tin tưởng lẫn nhau, con người dễ dàng đón nhận người khác như chính họ là, kể cả những khiếm khuyết bất toàn. Chúng ta sẽ biết gác lại những thành kiến của mình để cố gắng tìm được nơi người đối diện những giá trị tuyệt đẹp của kiếp sống. Nhờ mở ra như vậy con người có thể biết được nhiều người hơn, học hỏi từ họ những điều tốt đẹp và biết đâu xây dựng được những mối quan hệ lâu dài. Ai trong chúng ta ai cũng có bạn bè, đặc biệt những người bạn thân. Bạn bè chính là một nguồn động lực và điểm tựa vững chắc trong cuộc sống. Hơn nữa, đến một lúc nào đó, chúng ta vô tình va vào một ai đó mà về sau họ lại trở thành nửa kia của mình. Cả hai gặp nhau và muốn sống cùng nhau trong hết quãng đời còn lại. Và để có thể giữ được lòng chung thủy sắt son thì con người vẫn cần lắm sự tin tưởng lẫn nhau.
Thật đẹp khi ngắm nhìn nụ cười trên môi của những đứa trẻ bên cha mẹ, của những đôi bạn đang yêu, của những đám bạn cùng chia sẻ khoảng thời gian thơ ấu tuyệt đẹp, của những con người đang cần mẫn phục vụ trong yêu thương hay của những cặp vợ chồng già đã cùng nhau chia sẻ cả đời hạnh phúc. Chính những cuộc gặp gỡ và đồng hành cùng nhau ấy mà chúng ta thấy được rằng cuộc sống quá đẹp. Chúng ta thật hạnh phúc vì được sinh ra và lớn lên trong vòng tay yêu thương của bao người. Thật lạ lùng khi có nhiều người chúng ta mới gặp mà lại cho ta một sự an tâm và gần gũi lạ thường. Từ đó, chúng ta kết giao thành những mối tương quan bền chặt hơn. Chúng ta thấy đáng để hy sinh hơn vì người khác, khi đó chúng ta thấy mình nhận được nhiều hơn cái đã hy sinh.
Thật không may khi vẫn còn đó nhiều người không biết trân trọng những người đã đến trong cuộc đời mình. Họ lợi dụng lòng tốt của người khác để mưu ích cho chính mình. Họ coi người khác như phương tiện để đạt mục đích cá nhân. Thật đáng buồn vì họ không cảm nghiệm được ý nghĩa của hiện hữu cùng nhau. Dù cho họ có đạt được những điều mà họ toan tính thì họ cũng chẳng có được hạnh phúc thực sự. Từ đó mà nhiều mối quan hệ bị rạn nứt. Khi con người bị tổn thương thì họ sẽ đóng chặt lòng mình trước người khác. Họ cảm thấy mình bị lợi dụng và bị phản bội. Lối sống thờ ơ, ích kỷ và sợ hãi cũng từ đó mà ra. Thật đáng sợ khi tưởng tượng rằng nhân loại sẽ ra sao nếu không còn lòng tin và tình thương nữa. Khi con người mất đi lòng tin và tình thương thì con người sẽ chẳng còn là người nữa. Điều này đáng để chúng ta suy ngẫm để mỗi người hãy biết dấn thân hơn cho một cuộc sống thấm đẫm tình người vì biết sống và hy sinh cho nhau.
Qua những điều nói trên, chúng ta nhận ra lý do tại sao con người luôn sống trong những mối tương quan với tha nhân. Mỗi mối tương quan không chỉ là cuộc gặp gỡ bề ngoài nhưng còn là cuộc chạm mặt của hai huyền nhiệm. Dù rằng đôi bên đều chất chứa trong mình điều bí mật mà nếu không được tỏ lộ sẽ chẳng ai có thể hiểu được, nhưng vì luôn ý thức tính hữu hạn của mình nên con người luôn cần mở ra để có thể sẻ chia và để được sẻ chia. Mỗi người đều thiếu điều gì đó mà chỉ nơi người khác, con người mới được khỏa lấp. Chính vì thế, chúng ta không thể hoàn thiện bản thân mình mà thiếu sự trợ giúp từ người khác. Chúng ta cần cha mẹ xây đắp cho chúng ta những nền tảng tình yêu đầu tiên. Chúng ta cần thầy cô dẫn dắt mình tiến lên trên con đường tri thức và nhân bản. Chúng ta cần bạn bè đồng lao cộng khổ với mình trên mọi nẻo đường. Vợ chồng cần có nhau để bổ túc, yêu thương nhau trong nửa đời còn lại. Trên hết, chúng ta luôn có một vị Thiên Chúa là Tình Yêu và Ngài luôn hiện tại trong mỗi thời khắc của cuộc đời chúng ta. Với bản chất là những hữu thể hữu hạn, chúng ta đã được đón nhận tình yêu nhưng không từ Thiên Chúa thì đến lượt chúng ta, mỗi người cũng cần chia sẻ tình yêu đó cho người khác qua việc đồng hành và giúp đỡ nhau trên mỗi chặng đường của cuộc sống.
Con người không bao giờ có thể ngừng học hỏi được vì khi được sinh ra trên cõi đời là con người đã bước chân vào trường học cuộc đời. Dù đã tốt nghiệp cấp 3, đại học hay lấy bằng cấp tiến sĩ đi chăng nữa, không ai có dừng việc học lại được. Cuộc đời luôn trao cho chúng ta những điều bất ngờ. Chúng ta luôn là những học trò bé nhỏ đang từng ngày hiểu mình hơn qua việc học hỏi từ những biến cố và từ những người chúng ta gặp gỡ. Ai cũng có thể là người thầy của chúng ta nếu chúng ta biết rút tỉa từ những tương quan điều có ích cho mình. Cho nên, đừng đóng khung bất kì điều gì theo cái nhìn phiến diện của mình. Hãy để chính mình mở ra cho điều mới mẻ. Một chút hồi hộp, một chút lo lắng xen lẫn chút tò mò sẽ làm cho hành trình cuộc sống của chúng ta thêm thú vị. Hãy để Thiên Chúa và người khác đến và cùng chúng ta làm nên ý nghĩa cho cuộc hiện hữu nhân sinh.
Philip
(Bài viết được tác giả gửi đến dongten.net)
