Sau gần hai tuần cầu nguyện, bàn hỏi và nhận định, Tổng Hội 36 của Dòng Tên đã bầu lên Bề trên Tổng quyền thứ 31 của dòng. Sáng thứ sáu 14/10/2016, chỉ sau vài tiếng cầu nguyện và bỏ phiếu kín, 212 đại biểu của dòng từ khắp năm châu đã chọn Cha Arturo Sosa Abascal, 67 tuổi, thuộc tỉnh dòng Venezuela, làm vị kế nhiệm cha cựu Tổng quyền Adolfo Nicolás, 80 tuổi, người vừa mới từ nhiệm hôm đầu tháng 10 sau khi đã điều hành dòng từ năm 2008.
Đức Thánh Cha Phanxicô đã vui mừng chuẩn nhận một người anh em đến từ châu Mỹ La-tinh trở thành người uỷ nhiệm của ngài để hướng dẫn dòng Tên trong những năm tháng sắp tới.
Là một giáo sư ngành chính trị học, cựu giám tỉnh Venezuela (1996-2004), thành viên của nhóm Tổng Cố vấn (2008-2014), và từ 2014 là Thụ uỷ Tổng quyền đặc trách các Cư sở và Sứ vụ Quốc tế của dòng ở Roma, cha Sosa được nhiều người biết đến như một người vui vẻ nhiệt tình, sẵn lòng với anh em. Trong những vai trò khác nhau, cha đã khá quen thuộc với đường hướng quản trị của dòng và đã không ngần ngại bắt tay ngay vào việc.
Trong Tổng Hội 35, cha Nicholás đã làm nhiều người ngạc nhiên khi ngài đặt cha Sosa và một cha nữa vào nhóm Tổng Cố vấn của dòng, nhưng vẫn để cho cha tiếp tục công việc ở Venezuela, chỉ ghé Roma để tham dự các buổi họp khi cần thiết. Cha Nicholás muốn ít là có hai cố vấn của ngài sống và làm việc ở ngoài Roma, để mỗi khi cần quyết định các chính sách và công việc của dòng, có thêm kinh nghiệm và tầm nhìn khách quan hơn.
Với kinh nghiệm làm việc cả bên trong lẫn bên ngoài Roma, cha Sosa thấu hiểu sự đa dạng và phức tạp về nhân sự của dòng trong thế giới ngày nay. Các số liệu cho thấy trong hai thập niên gần đây, dòng phát triển mạnh ở các tỉnh dòng vùng Á, Phi, Đông Âu, Nam Mỹ, trong khi đó Bắc Mỹ, Tây Âu và Úc có phần sụt giảm. Sự đa dạng hoá trong dòng là điều đáng mừng vì điều này giúp dòng trở nên phổ quát hơn, hiện diện với muôn dân. Nhưng đồng thời cũng có nguy cơ đem lại chia rẽ vì sự khác biệt văn hoá, điều kiện xã hội, ngôn ngữ, và ngay cả đường lối hoạt động và ưu tiên tông đồ của các tỉnh dòng.
Cha Sosa, người có thể nói nhuần nhuyễn tiếng Tây Ban Nha, Anh, Ý, và hiểu tiếng Pháp, không nghĩ rằng việc tìm kiếm một ngôn ngữ chung là khả thi ở Tổng hội. Ngay cả tiếng Anh là ngôn ngữ phổ cập nhất trong Tổng hội, đối với một số đại biểu cũng chỉ là ngôn ngữ thứ hai, thứ ba hay thứ tư. Các ngôn ngữ khác, như Tây Ban Nha, Pháp, Ý cũng vậy. Làm sao để có thể gìn giữ một bản sắc dòng Tên và một tinh thần hiệp nhất, một lòng một ý? Làm sao để Tổng Hội không trở nên nơi tranh cãi của các phe nhóm để bảo vệ lợi ích của vùng, miền mình?
May thay, các thành viên trong dòng vẫn ý thức được rằng mình thuộc về một sứ mạng phổ quát, vẫn có một tiếng nói chung cho dòng. Đó là tiếng nói của Chúa Thánh Thần qua Linh Thao và trong nhận định thần loại. Nhưng Thánh Thần Thiên Chúa luôn nói qua kinh nghiệm và ngôn ngữ của con người. Vì thế các đại biểu trong Tổng Hội cần thời giờ để lắng nghe nhau, để hiểu nhau, để tiến đến một sự hiệp nhất trong đa dạng.
Trong cuộc phỏng vấn dành cho Tổng Hội 36 (xem cg36.org, ngày 7/10/16), cha Sosa chia sẻ:
“Nếu chúng ta nhìn vào toàn cảnh của Tổng hội, chúng ta sẽ thấy có sự đa dạng rất lớn về văn hoá. Anh em chúng ta đến từ nhiều quốc gia khác nhau, cùng ngồi chung một bàn hội nghị, mỗi người với bối cảnh văn hoá của mình. Tuy vậy, chúng ta có một văn hoá chung, được nối kết với kinh nghiệm Linh thao và phương pháp nhận định. Chúng ta có một truyền thống lâu dài và lòng ao ước mãnh liệt để lắng nghe cùng một tiếng nói. Đó là tiếng nói của Chúa Thánh Thần và đó là cách chúng ta đang làm việc trong Tổng hội này. Chúng ta vừa có một quyết định khi nào nên bắt đầu cuộc thì thầm (murmuratio). Đó là một bài thao luyện rất hứng thú trong cuộc nhận định chung mà kết cục là một sự đồng thuận toàn thể”.
Lắng nghe, cầu nguyện, nhận định và đối thoại, là phương cách để các thành viên trong dòng gìn giữ tinh thần đồng tâm nhất trí, hiệp nhất trong đa dạng. Chúng ta có thể không có cùng một ngôn ngữ (language) nhưng có cùng một tiếng nói (voice). Đó là nhận định của cha Sosa.
Công việc thứ nhất của Tổng hội là bầu Bề trên Tổng quyền đã xong. Trong những ngày sắp tới, cha Arturo Sosa cùng với các đại biểu của dòng tiếp tục lắng nghe và đối thoại, đặt mình dưới sự hướng dẫn của Chúa Thánh Thần, để tìm ra hướng đi, hoạch định sứ vụ và ưu tiên tông đồ cho dòng trong giai đoạn kế tiếp.
Antôn-Phaolô, SJ ghi nhận
