Pháp sư và tiên tri

 

ĐỌC

Chương 3, Phần 1 và 2

Trong chương 3, Đức Giáo Hoàng Phan-xi-cô đánh giá cách thức mà khoa học kỹ thuật đã thay đổi thế giới. Trong phần 1, ngài viết: “Có một xu hướng tin rằng mọi gia tăng quyền lực cũng đồng nghĩa ‘gia tăng ‘sự tiến bộ’’… như thể thực tại, cái thiện và sự thật cũng tự động tuôn trào từ sức mạnh của công nghệ và kinh tế. Sự thật là ‘con người đương thời đã không được huấn luyện để sử dụng quyền lực một cách đúng đắn’, bởi vì sự tiến bộ lớn lao về công nghệ không đi kèm với việc lớn lên về trách nhiệm, các giá trị và lương tâm con người” (105).

Sau đó, phần 2 bàn về những tác động mà mô hình công nghệ ngày nay ảnh hưởng lên nhân loại: “Người ta càng ngày càng ý thức hơn rằng sự tiến bộ khoa học và công nghệ không thể đánh đồng với sự tiến bộ của nhân loại và lịch sử, một cảm thức ngày một lớn hơn cho rằng cách thế để có được một tương lai tốt đẹp hơn nằm ở điều gì đó khác. Nói như thế không phải là chúng ta từ chối những khả năng mà công nghệ đang cung cấp cho chúng ta. Thế nhưng, nhân loại đã và đang thay đổi cách sâu xa, và sự tích luỹ liên tục những điều mới mẻ đề cao sự hời hợt kéo chúng ta đi vào cùng một hướng. Thật khó để dừng lại và khôi phục chiều sâu của cuộc sống” (113).

PHẢN TỈNH

Khi đọc những phần này hãy nhắc nhớ đến khái niệm về pháp sư và tiên tri, vốn đại diện những hệ tư tưởng trái ngược nhau trong sự biến động của môi trường. Charles C. Mann đã tự tạo ra những danh xưng này sau một loạt các cuộc phỏng vấn mà ông thực hiện với các nhà khoa học. “Pháp sư” là những ai tin vào khoa học và công nghệ sẽ luôn đảm bảo những nguồn tài nguyên trên trái đất có thể cung cấp đủ cho dân số loài người, trong khi “tiên tri” là những người tin rằng cắt giảm việc sử dụng tài nguyên (và giảm phát triển dân số) có thể giúp chúng ta duy trì tài nguyên thiên nhiên. Cả hai quan điểm đều rất thuyết phục, và gần như mọi cuộc tranh luận đều liên quan đến việc phát triển bền vững toàn cầu bao gồm những lời kêu gọi nhằm đổi mới và kiềm chế.

Trong một cuộc phỏng vấn với Grist, Mann đưa ra các ví dụ về những cuộc tranh luận bắt nguồn từ hai hệ tư tưởng này. Ông ấy cho rằng chúng ta vẫn chưa thể tìm được điểm cân bằng bởi vì cả hai quan điểm đều có những giá trị mâu thuẫn lẫn nhau: phía pháp sư đề cao sự tự do cá nhân, còn bên tiên tri lại đề cao tính cộng đồng. Tuy nhiên, Mann cho rằng những người khôn ngoan nhất lại có thể linh hoạt giữa hai trường phái.

HÀNH ĐỘNG

Đức Thánh Cha Phan-xi-cô đưa ra một ví dụ thú vị khi nhìn ngắm mối tương quan giữa ta với sự phát triển khoa học kỹ thuật. Ngài nói: “Nếu kiến trúc phản ánh tinh thần của một thời đại, thì các công trình hàng loạt và các dãy căn hộ xám xịt của chúng ta diễn tả tinh thần của công nghệ toàn cầu hóa, nơi tràn ngập những sản phẩm mới cùng tồn tại với một sự đơn điệu buồn tẻ.” Ngài kêu gọi chúng ta “đừng buông mình vào tình trạng đó, và hãy tiếp tục tự hỏi về mục đích và ý nghĩa của mọi sự” (113).

Điều này liên quan đến đoạn kết của phần này, khi ngài mô tả “điều khẩn thiết chúng ta cần làm là tiến bước trong một cuộc cải cách văn hóa táo bạo.” Điều này không có nghĩa chúng ta phải quay ngược về thời trước khi có công nghệ hiện đại, nhưng thay vào đó chúng ta “cần phải đi chậm lại và nhìn vào thực tại theo một cách khác” và “phục hồi những giá trị và những mục tiêu lớn lao đã bị gạt đi bởi những ảo tưởng vô độ về sự vĩ đại” (114).

Liệu những ý tưởng của bạn về một tương lai bền vững sẽ thiên về phe pháp sư hay phía tiên tri? Bạn nghĩ “một cuộc cải cách văn hóa táo bạo” sẽ như thế nào? Làm thế nào chúng ta có thể cùng một lúc vừa ủng hộ con người và tiến bộ khoa học kỹ thuật? Bạn có thể làm gì để tạo nên tương lai như thế?

Tác giả: Samantha Panchèvre
Chuyển ngữ: Huy Văn
Hiệu đính: Minh Vương
Nguồn: https://www.ncronline.org/news/earthbeat/wizards-and-prophets

Kiểm tra tương tự

Tâm tình gởi Chúa trên đường Thương Khó

  Chúa Giêsu ơi, Khi đọc Tin Mừng của thánh Mác-cô về Cuộc Thương Khó …

Đường Về – Suy niệm 14 chặng đàng Thánh giá

DẪN NHẬP Anh chị em thân mến, chúng ta đã đi được một thời gian …

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *