Sống thiết thân với Đức Yêsu đến độ giống như Ngài trong mọi sự, giúp đỡ các linh hồn, đó là ân sủng đặc biệt Ynhã đã lãnh nhận. Đặc sủng này được truyền thông cho những người Ynhã gặp gỡ và giúp đỡ, đặc biệt là cho nhóm bạn đầu tiên tại Paris và những yêsu-hữu kế tiếp.

Nhóm bạn đầu tiên đã lãnh nhận đặc sủng Ynhã qua linh thao; riêng trường hợp của Phanxicô Xaviê, ngài đã thấm nhận đặc sủng ít là qua những cuộc nói chuyện và hướng dẫn thiêng liêng. Các bạn đầu tiên đã ao ước gắn bó với Đức Yêsu hơn và khao khát giúp đỡ các linh hồn; những điều này được thấy qua lời khấn tại Montmartre ngày 15. 08. 1534. Ở Montmartre năm 1534, các bạn đầu tiên đã khấn giữ đức nghèo khó và khiết tịnh vì Nước Trời, và khấn đi hành hương Yêrusalem cùng ở lại đó giúp đỡ các linh hồn sau khi đã hoàn tất việc học; Nếu vì một lý do nào đó không thể đi hành hương và làm tông đồ tại Yêrusalem được, thì nhóm bạn sẽ đặt mình dưới sự điều khiển của giáo hoàng để tùy ngài sai phái đi làm tông đồ bất cứ nơi nào ngài thấy là tốt nhất cho vinh danh Chúa hơn. Vào thời điểm của lời khấn tại Montmartre, Dòng Tên chưa hiện hữu, thế nhưng ở đây cũng đã có những yếu tố nền tảng hình thành Dòng Tên sau này.

Trong nỗ lực canh tân chính bản thân và canh tân Dòng dịp mừng 500 năm năm thánh Ynhã chào đời và Dòng Tên được 450 tuổi này, yêsu-hữu mong ước hiểu biết hơn về tinh thần và đặc sủng Dòng để sống trọn vẹn ơn gọi hơn; Trong những hàng kế tiếp đây chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu về Hiến Luật, rồi về những nét cốt tủy của tinh thần Dòng, và cuối cùng về đời sống thiêng liêng thường ngày của yêsu-hữu.

I. HIẾN LUẬT NHƯ NỖ LỰC LỜI HÓA ĐẶC SỦNG

Hiến Luật Dòng Tên được viết sau một thời gian đáng kể, kể từ khi các bạn Ynhã quyết định lập Dòng năm 1539 và được Đức Giáo Hoàng Phaolô III phê chuẩn bằng trọng sắc Regimini Militantis Ecclesiae vào ngày 27. 09. 1540.

Hiến Luật Dòng Tên không là bản văn tạo thành dòng. Điều làm nhóm bạn Ynhã trở thành một cộng thể tu trì gắn bó với nhau qua việc khấn vâng phục một người, là:

· ao ước phụng sự Chúa bằng việc giúp đỡ các linh hồn,

· vâng phục Đức Giáo Hoàng trong sứ vụ để việc giúp đỡ các linh hồn được hữu hiệu hơn,

· tự đặt mình vâng phục một người trong họ.

Tuy Hiến Luật Dòng Tên không là bản văn lập Dòng, cũng không là bản văn bất di bất dịch theo quan điểm của Dòng cũng như của Hội Thánh, nhưng Hiến Luật Dòng cho thấy Dòng tiên khởi sống như thế nào, Dòng hiện tại phải làm gì để đạt được mục đích dễ dàng hơn và trở nên hoàn hảo hơn. Hiến Luật Dòng Tên cho thấy một tinh thần phải được thể hiện, và phải được làm mới lại không ngừng.

Bản dịch Hiến Luật Dòng Tên bằng tiếng Pháp do Francois Courel được Desclée De Brouwer xuất bản tại Paris năm 1967 trong bộ Christus số 23, cũng như bản dịch tiếng Anh của George E. Gans, xuất bản bởi The Institute of Jesuit Sources tại St. Louis năm 1970, cả hai đều được dịch từ bản hiến luật tiếng Tây Ban Nha, bản D. Bản D của hiến luật được hoàn tất vào năm 1594, và được Tổng Hội V phê chuẩn cũng vào năm này, rồi được in vào năm 1606 dưới thời Tổng Quản Aquaviva. Bản D thường theo sát các bản B và C, và là bản hiến luật chính thức của Dòng cho tới ngày nay.

1. Lịch sử hình thành hiến luật Dòng Tên

Hiến luật Dòng Tên như hiện có, có cả một lịch sử hình thành:

· bản B bằng tiếng Tây Ban Nha, thường được gọi là bản viết tay của Ynhã, đã có vào năm thánh Ynhã chết năm 1556;

· bản C, bản được Tổng Hội I năm 1558 phê chuẩn, là bản chép lại và sửa chữa chút đỉnh bởi cha thư ký của thánh Ynhã là Polance; bản này có chữ ký của Polance;

· bản A bằng tiếng Tây Ban Nha, là bản được đưa cho một số bạn tiên khởi khi các bạn có dịp về Roma, để hỏi ý kiến và xin các bạn góp ý; bản này hình thành vào năm 1550; cũng chính từ bản A này mà bản B ra đời sau khi đã nhận được những phê bình góp ý của các bạn;

· bản a cũng bằng tiếng Tây Ban Nha có trước bản A, được soạn thảo vào khoảng những năm 1547 và 1550.

Bên cạnh bản hiến luật D bằng tiếng Tây Ban Nha được công nhận là bản hiến luật chính thức của Dòng, còn có bản hiến luật bằng tiếng Latin cũng được công nhận là bản chính thức bởi Tổng Hội V (1593-1594). Bản hiến luật tiếng Latin được công nhận là bản chính thức, là bản dịch làm theo chỉ thị của Tổng Hội IV năm 1581, và bản dịch này được hoàn thành vào năm 1583, đây là bản hiến luật tiếng latin lần thứ tư được in. Hiến luật Dòng Tên bằng tiếng Latin được in lần thứ nhất vào năm 1558, là bản dịch từ bản hiến luật C tiếng Tây Ban Nha. Hiến luật tiếng Latin được in lần thứ hai vào năm 1570 cũng tại Roma như lần đầu, nhưng Tổng Hội III năm 1573 thấy có những điểm không đồng nhất giữa bản in lần thứ nhất và bản in lần thứ hai, nên đề nghị phải đối chiếu chúng với bản viết tay B. Vào năm 1581, Tổng Hội IV chấp thuận bản in lần thứ hai, nhưng đòi nó phải được xét lại và sửa đổi chính xác theo đúng bản tiếng Tây Ban Nha. Hiến luật tiếng Latin làm theo yêu cầu của Tổng Hội IV đã hoàn tất vào năm 1583, và vì có quá nhiều sửa đổi, nên cần phải xin Tổng Hội phê chuẩn, và đã được Tổng Hội V phê chuẩn và nhận làm bản văn hiến luật chính thức.

Giữa hai bản hiến luật “chính thức” bằng tiếng Tây Ban Nha (bản D) và tiếng Latin (bản làm theo yêu cầu của tổng hội IV và được tổng hội V phê chuẩn) vẫn có những sự khác nhau đáng kể. Thế nên không thể phê bình một bản dịch Hiến Luật từ tiếng Tây Ban Nha theo tiêu chuẩn bản Hiến Luật tiếng Latin; Chẳng hạn không thể phê bình bản dịch hiến luật của F. Courel dựa trên bản hiến luật chính thức tiếng Latin, vì bản dịch của F. Courel là bản dịch hiến luật tiếng Tây Ban Nha.

Bản văn hiến luật Dòng Tên hiện tại không chỉ là công trình lâu dài của thánh Ynhã, nhưng có thể được coi là công trình của toàn Dòng, mà Ynhã là người gợi hứng và đúc kết lại. Nói cách khác, hiến luật Dòng Tên là chính đặc sủng của Dòng, kinh nghiệm của Dòng được đúc kết lại, được diễn tả qua bản văn như hiện có ngày hôm nay. Lối sống của nhóm bạn đầu tiên ở Paris cũng như lời khấn tại Montmatre có tầm quan trọng đáng kể và là yếu tố tạo thành dòng sau này; Như vậy theo một nghĩa rộng nào đó, nó cũng là yếu tố cấu thành hiến luật. Vào khoảng tháng 11 năm 1538, vì không thể đi hành hương Yêrusalem được, nên các bạn đầu tiên đã tới trình diện Đức Giáo Hoàng và phó thác tùy Ngài sai phái các bạn đi đâu tùy ý Ngài, nhằm phụng sự Chúa và Hội Thánh hơn. Trong khi chờ đợi Đức Giáo Hoàng sai gởi đi sứ vụ, các bạn làm tông đồ ở vùng phụ cận Rôma. Trước viễn ảnh mỗi người một phương, họ đã gặp nhau để cùng thảo luận xem có nên gắn bó liên kết với nhau nữa thôi. Chẳng hạn lúc đó đang có hai người theo lệnh Đức Giáo Hoàng đi Sienne, câu hỏi được đặt ra là họ có phải lo lắng săn sóc cho hai người đó không, hay là chỉ nên tương quan với họ như bất cứ người ngoài nào khác. Các bạn khi nghị luận đã thấy rằng, họ không nên bẻ gẫy mối giây Thiên Chúa đã liên kết họ với nhau. Họ khởi đầu thảo luận vào khoảng giữa tháng 3 năm 1539,và tất cả nhóm bạn đều nhất trí phải duy trì mối giây liên kết giữa họ với nhau, nhưng duy trì bằng cách nào? Đó là vấn đề chính. Sau nhiều ngày suy nghĩ và cầu nguyện, các bạn đầu tiên đã tìm ra giải pháp: vâng lời một người trong họ. Nhóm bạn đầu tiên nhận ra rằng, khi vâng lời một người trong họ, họ sẽ liên kết với nhau hơn và giúp đỡ nhau nhiều hơn cũng như có hiệu qủa hơn về tinh thần lẫn vật chất, và nhất là giúp họ thi hành thánh ý Chúa tốt hơn và chính xác hơn. Nhóm bạn đầu tiên ở thời điểm này gồm 10 người, đó là: Yoan Codure, Lainez, Salmeron, Bobadilla, Broet, Favre, Phanxicô Xaviê, Rodriguez, Jay, Ignace. Tất cả đã nhất tề ký nhận hứa sẽ khấn vâng lời nếu Đức Giáo Hoàng phê chuẩn điều này, và như chúng ta biết, biến cố này xảy ra vào ngày 15. 04. 1539. Sau đó những người còn lại ở Roma tiếp tục xác định với nhau xem đâu là những nét chính của hội dòng tương lai. Thời gian này kéo dài khoảng hai tháng, tức vào khoảng tháng 5- 6 năm 1539. Vào ngày 23. 05. 1539 Bobadilla không đồng ý việc đặt ngang hàng trong lời khấn, chuyện dạy giáo lý cho trẻ em trong khoảng 40 ngày và vâng phục Đức Giáo Hoàng[1]. Ngày 11. 06. 1539, tất cả nhóm bạn đều nhất trí rằng, bề trên cả sẽ được bầu trọn đời. Vào tháng 8 năm 1539, bản dự thảo “định thức” được viết xong và được đưa cho đức hồng y Contarenus để ngài trình lên Đức Giáo Hoàng để xin ngài phê chuẩn.

Vượt qua nhiều khó khăn và chống đối, bản Định Thức đã được Đức Giáo Hoàng Phaolô III phê chuẩn qua trọng sắc Regimini Militantis Ecclesiae vào ngày 27. 09. 1540. Với trọng sắc này, Dòng Tên chính thức được thành lập và có quyền được viết hiến luật. Những điểm chính trong trọng sắc này gồm mục đích và lối sống của nhóm, “đã được sống” và được nhìn lại, được tất cả nhất trí với nhau trong những tháng ngày khoảng từ trung tuần tháng 3 năm 1539 đến khoảng tháng 6 năm 1539 bởi các bạn đầu tiên. Những điểm này là những điểm nòng cốt trong hiến luật Dòng Tên.

Vào ngày 04. 03. 1540, sáu trong mười bạn còn lại ở Roma quyết định rằng, hiến luật sẽ do đa số các bạn ở Roma và những người dễ có thể triệu tập tới Roma phán định. Sáu người này là Ynhã, Codure, Rodriguez, Salmeron, Jay, Phanxicô Xaviê; Bốn người vắng mặt đã cho ý kiến về quyết định này như sau: Favre đã gởi thư nhất trí, Broet và Lainez sau mấy tháng vắng mặt khi về lại Roma đã trả lời nhất trí bằng miệng, Bobadilla trả lời rằng cha sẽ có thời giờ để lo về hiến luật.

Vào ngày 04. 03. 1541, các bạn đầu tiên lại tụ họp về Roma để bàn định về hiến luật gồm sáu người, đó là: Jay, Broet, Lainez, Ynhã, Salmeron và Codure; Bốn vắng mặt là: Phanxicô và Rodriguez đi Portugal (đã đi ngày 16. 03. 1540 và 04. 03. 1540 ), Favre đi Batisbonne, Bobadilla đi Calabre. Sáu bạn đã suy nghĩ bàn bạc và quyết định những điểm quan trọng của hiến luật, và Jean Codure đã tóm thành 49 điều, gọi là hiến luật năm 1541. Sáu bạn cũng đã giao nhiệm vụ soạn thảo hiến luật cho hai người là Ynhã và Codure vào ngày 10. 03. 1541. Ngày 14. 05. 1541 các bạn cũng tái xác nhận điều các bạn đã quyết định hồi tháng 03 năm 1540 về việc phê chuẩn hiến luật: “các bạn ở Ý có quyền quyết định với đa số phiếu về hiến luật mới, nhưng để thay đổi bản văn đã được phê chuẩn thì cần phải có sự đồng ý của tất cả”

Trong đại hội Dòng mới được thành lập này, sáu bạn đã bàn về hiến luật, đó là hiến luật năm 1541 như chúng ta thấy ở trên; “Đại Hội” cũng chỉ định người viết hiến luật, đó là Ynhã và Codure; Và rồi vào ngày 08. 04. 1541 các bạn đã nhất loạt bầu Ynhã làm bề trên cả, Ynhã đã từ chối và lại bị bầu lại, và ngài chỉ chấp thuận làm tổng quản vào ngày 19. 04. 1541; vào ngày 22. 04. 1541 các bạn đã khấn trọng tại đền thờ thánh Phaolô ngoại thành. Cũng vào năm 1541 này đời sống chung của nhóm bạn đầu tiên chấm dứt vì Phanxicô Xavier đi Ấn độ, Rodriguez ở Portugal, Broet và Salmeron đi Anh, Lainez đi Venise, Favre đi Tây Ban Nha rồi đi Đức, Bobadilla đi Ý, Jay đi Farenza rồi đi Đức, Codure chết vào tháng 08 năm 1541. Khi Codure chết, một mình thánh Ynhã tiếp tục công việc soạn thảo hiến luật. Ngài tiếp tục suy nghĩ và thu lượm những kinh nghiệm của các anh em từ khắp nơi, để hoàn thành bản hiến luật Dòng Tên.

Nơi định thức Dòng Tên được Đức Giáo Hoàng Phaolô III phê chuẩn, chúng ta đã thấy những điểm chính của Dòng. Tên hội dòng là Yêsu; mục đích của Dòng là truyền bá và bảo vệ đức tin; phương tiện để đạt được mục đích là giảng dạy thi hành tác vụ Lời Chúa, ban các bí tích, giúp cho Linh Thao và làm những công việc làm vinh danh Chúa hơn; cách thức thi hành: trở thành dụng cụ trong tay Chúa (instrumentum conjunctum), vô vị lợi, vâng phục Đức Giáo Hoàng trong sứ vụ như những tôi tớ.

Ngày 24. 05. 1541 Đức Giáo Hoàng cho Dòng quản trị nhà nguyện Maria de Strada, và đây cũng là dịp để các bạn và Ynhã suy nghĩ, quyết định về vấn đề lợi tức của nhà nguyện trong toàn Dòng. Đây là vấn đề nghèo khó trong Dòng. Năm 1541 cũng là năm phải suy nghĩ về việc thành lập và quản trị các học viện. Năm 1544-1545, Ynhã đã suy nghĩ và cầu nguyện để tìm thánh ý Chúa về một số vấn đề đã được nói trong hiến luật: vấn đề nghèo khó, sứ vụ bởi Đức Giáo Hoàng và sứ vụ do bề trên cả, nhận hay từ chối phẩm chức trong Hội Thánh. Năm 1546, đoản sắc Exponi Nobis cho phép Dòng nhận trợ sĩ linh vụ và thế vụ; điều này hàm chứa trước đó Ynhã vá các bạn đã suy nghĩ và bàn bạc. Cũng trong năm 1546, một số khoản hiến luật về học viện được suy nghĩ và cầu nguyện. Một số chuyên gia hiến luật cho rằng, Bản Khảo Sát Tổng quát cũng được soạn thảo trong thời điểm năm 1546 này.

Bản văn hiến luật tương đối hoàn chỉnh, được gọi là bản a, được viết xong khoảng giữa những năm 1547 và 1550. Bản văn này hoàn thành có công sức của Polanco[2], và nó đã được viết nháp nhiều lần. Theo F. Roustang, giá trị đặc biệt của bản văn hiến luật đầu tiên a này hệ tại sự mạch lạc nội tại; Trật tư mục lục được giữ lại suốt tiến trình sửa chữa thay đổi, vì thế có thể coi đây là cái sườn của cả công trình. Nếu trật tự mục lục trong hiến luật phản ảnh cơ cấu tư tưởng đặc thù của Ynhã, và nếu bản văn a phản ảnh điều này nhiều hơn, thì để hiểu tư tưởng của vị sáng lập Dòng, người ta phải lưu ý đến bản văn hiến luật đầu tiên hoàn chỉnh a này.

Một bản văn hiến luật khác, được soạn thảo từ bản a, gọi là bản A. Bản văn này hình thành vào năm 1550 nhằm trình cho các bạn để các bạn góp ý, khi các “bạn đầu tiên” có dịp trở về Roma. Giữa bản văn hiến luật a và A có nhiều khác biệt. Bản văn A ngắn gọn và loại bỏ nhiều đoạn có trong a, thế nhưng thứ tự các chương của mỗi phần và nội dung trong mỗi chương vẫn được duy trì. Bản văn này thấy có nhiều dấu sửa từ tay Ynhã, nghĩa là Ynhã đã xem xét bản văn này cách kỹ lưỡng. Ý kiến của các bạn góp ý về hiến luật sau khi đã đọc bản hiến luật A, đã được cha thư ký Polanco ghi lại để Ynhã sử dụng. Các bạn góp ý là các cha Lainez, Salmeron và Bobadilla, khi các ngài có dịp trở về Roma năm 1551. Ý kiến của Bobadilla khi đọc hiến luật A năm 1551: “Tôi thấy rằng cùng một điều được lập đi lập lại nhiều lần. Tốt hơn nên làm một bản tóm ngắn gọn tất cả những quy luật này, và chỉ nói những điều chính yếu thôi”; Ý kiến của Salmeron: “Tôi cho rằng hiến luật càng ngắn gọn càng tốt, và nên chuyển nhiều điều sang phần tuyên ngôn.” Ý kiến của Salmeron có tầm ảnh hưởng lớn trên công việc soạn thảo hiến luật.

Hiến luật đã được sửa sau khi các bạn góp ý; và khi thánh Ynhã tạ thế, chúng ta có bản văn hiến luật B. Thể theo ý kiến của các bạn và đặc biệt là của Salmeron, có nhiều điều ở bản A được chuyển qua phần tuyên cáo trong bản hiến luật B. Hiến luật bản B rất ít được Ynhã sửa. Chữ của cha Ynhã chỉ xuất hiện trong các phần sáu và bảy, và trong các tuyên cáo của các phần năm, sáu, bảy và tám; Trong khi đó ở bản a, bản văn được Ynhã sửa rất chi tiết. Có những chỗ trong hiến luật vào những thời điểm sau của bản B ít có chữ của Ynhã đến độ Polanco phải thú nhận: “tôi không biết cha chúng ta đã coi lại điều đó chưa.”

Vào năm 1557 khi được hỏi về hiến luật, Bobadilla nói: “rất cần phải làm lại hoàn toàn, vì nó gồm nhiều điều dư thừa và nhiều điều lại còn thiếu, nhiều điều khó và không thể chấp nhận được, và chắc chắn Tòa Thánh không bao giờ cho phép”; “Hơn nữa, trong toàn bộ, nó là cung mê hồn”; “Trọng sắc lập Dòng ra lệnh rằng hiến luật và các tuyên cáo phải là công trình của mười bạn đầu tiên, thế mà chỉ một mình cha Ynhã viết; Sở dĩ vậy vì ngài là cha và đầu tuyệt đối, và ngài làm tất cả những gì ngài muốn. Các khoản hiến luật hiện tại là một cung mê hồn, đến độ cả bề trên lẫn bề dưới đều không thể biết hết, và như vậy chẳng có thể giữ được.” Sở dĩ Bobadilla phàn nàn trong hiến luật có nhiều điều được lập lại, là vì Bobadilla không để ý rằng bản văn đề cập ba hay bốn lần về cùng đề tài cho những trường hợp khác nhau, chẳng hạn như đức thanh bần đối với ứng sinh, tập sinh, học viên, hay những tu sĩ đã khấn lần cuối.

2. Cơ cấu và mục đích hiến luật

Thánh Ynhã và các bạn có mục đích rõ khi viết hiến luật. Để đạt mục đích này, thánh Ynhã đã trình bày hiến luật theo một dàn bài và cơ cấu như chúng ta thấy hiện nay.

i). Cơ cấu hiến luật

Ynhã nói: “Khi suy tính người ta để ý đầu tiên đến mục đích, sau đó mới đi đến các phương tiện” (HL. 137). “Trong ý hướng của chúng tôi, trước hết và hệ trọng nhất là những gì liên quan đến toàn thân Dòng; chủ yếu là nhắm tới việc Dòng được hiệp nhất, được điều hành tốt, được gìn giữ trong tình trạng tốt, để tôn vinh Thiên Chúa hơn”(HL. 135). Thánh Ynhã viết tiếp: “Khi thực hành người ta làm theo thứ tự ngược lại, những gì đến sau cùng suy tính lại là những gì phải làm trước nhất” (HL. 137). “Trong thực hành, người ta thường đi từ điều ít hoàn hảo đến điều hoàn hảo hơn”(HL. 137). Và như vậy, chúng ta thấy hiến luật Dòng Tên được chia thành mười phần, khởi từ việc nhận những người xin vào Dòng để thử luyện, và kết thúc bằng phần làm sao duy trì và tăng tiến Dòng.

“Trong ý hướng của chúng tôi, trước hết và hệ trọng nhất, là những gì liên quan đến toàn thân Dòng; chủ yếu là nhắm tới việc Dòng được hiệp nhất, được điều hành tốt, được gìn giữ trong tình trạng tốt, để tôn vinh Thiên Chúa hơn”(HL. 135). Chính vì thế chúng ta thấy: phần VIII của hiến luật bàn về Hiệp Nhất, phần IX bàn về bề trên cả và việc quản trị, phần X bàn về việc gìn giữ và tăng triển toàn thân Dòng.

Mục đích hiến luật nhắm là duy trì và tăng tiến Dòng (x. HL. 136). Điều này chỉ thành đạt nếu toàn thân Dòng hiệp nhất với nhau và hiệp nhất với đầu, cũng như nếu Dòng được quản trị tốt. Có thể nói đây là bận tâm chính yếu của Ynhã kể từ khi ngài được bầu làm bề trên cả vào ngày 19. 04. 1541. Ngài luôn bận tâm giúp đỡ các anh-em-phân-tán-trên- khắp-thế-giới-vì-sứ-vụ hiệp nhất với nhau, qua ngài và với ngài trong cương vị tổng quản.

Kinh nghiệm của thánh Ynhã và kinh nghiệm của các anh em yêsu-hữu chia sẻ cho ngài, đã kết tinh nơi hiến luật, đã giúp thánh Ynhã viết hiến luật những phần VIII-X để duy trì tình trạng tốt của Dòng. Thế còn phải làm gì để tăng triển Dòng? Dòng như một sinh vật; chính vì vậy khi Dòng ở tình trạng tốt thì Dòng sẽ tăng tiến phát triển nhờ Thánh Thần hoạt động nơi toàn thân Dòng. Dòng Tên không được thành lập do con người thì cũng chẳng tồn tại do con người, nói cách khác, nếu Dòng Chúa Yêsu đã được thành lập do ý định của Thiên Chúa, thì Dòng cũng tồn tại và tăng tiến phát triển tùy theo ý Thiên Chúa.

Người ta thường có cảm tưởng rằng hiến luật Dòng Tên qúa khô khan và không giúp duy trì cũng như không giúp tăng tiến về thiêng liêng. Thế nhưng chúng ta đều biết: sức sống của Dòng là chính Thiên Chúa. Dòng Tên sống nhờ, với, và trong Thiên Chúa.

Đọc hiến luật Dòng Tên, chúng ta thường thấy những từ ngữ lập đi lập lại mục đích của Dòng như Vinh Danh Chúa Hơn, để Phụng Sự Chúa Và Tha Nhân Hơn! Và chính điều đó là động lực và sức sống của Dòng. Không bao giờ một yêsu-hữu được làm việc với nguyên động lực thuần túy nhân loại. Tất cả những gì một yêsu-hữu làm, họ đều phải làm vì Thiên Chúa, cho Thiên Chúa và với Thiên Chúa. Họ phải hoạt động, nhưng phải chiêm niệm trong hoạt động. Chính khi phục vụ Thiên Chúa nơi tha nhân trong các sứ vụ mà Dòng tăng tiến và phát triển.

Các sứ vụ trong Dòng Tên được bàn đến trong phần VII của hiến luật. Chính vì sứ vụ, và để thi hành sứ vụ tốt hơn mà đã có cuộc nghị luận vào tháng 3 năm 1539 để đi đến quyết định thành lập Dòng Tên. Dòng gồm những người liên kết với nhau nhờ lời khấn vâng phục một người trong họ, để phục vụ Chúa hơn, giúp đỡ các linh hồn hơn, thi hành sứ vụ hữu hiệu hơn, làm vinh danh Chúa hơn và mưu ích phổ quát cho Hội Thánh hơn.

Theo F. Courel và F. Roustang, sứ vụ là lý tưởng và mục đích chính của Dòng; Thế nên đáng lẽ phần này phải được đặt ở cuối hiến luật mới phải lẽ. Nhưng thực tế không xảy ra như vậy, bởi vì mục đích của hiến luật không đồng nhất với mục đích của Dòng.

Dựa vào HL. 135 chúng ta thấy các phần VIII-X của hiến luật tạo thành một khối; và cũng vậy nếu dựa vào HL. 136 nói về mục đích hiến luật cũng như cách thức làm trong khi suy tính, chúng ta thấy các phần I-VII của hiến luật có tương quan với nhau đặc biệt: chuẩn bị cho việc sai đi. Đào luyện thành một người tông đồ (phần I-VII) và duy trì phát triển thân thể Dòng (phần VIII-X) đó là ao ước và nỗ lực của Dòng được diễn tả qua hiến luật.

ii). Mục đích hiến luật

“Hiến luật có mục đích giúp đỡ toàn thân cũng như mỗi chi thể của Dòng được gìn giữ và tăng tiến, để tôn vinh Thiên Chúa và mưu ích phổ cập cho Hội Thánh”(HL. 136). Ở một chỗ khác, cũng được viết: “Tổng Quản cũng có thể chuẩn chước trong những trường hợp đặc biệt đòi phải chuẩn chước… trong khi vẫn nhắm đến mục đích của hiến luật là phục vụ Thiên Chúa hơn, và mưu ích cho những người sống trong thế hệ này”(HL. 746).

Hiến luật bản a viết: “mục đích của hiến luật là giúp đỡ toàn thân Dòng và từng phần tử trong Dòng này, để họ được duy trì, tiến bộ và phát triển cho vinh danh Chúa và lợi ích cho Hội Thánh.”

Hiến luật Dòng Tên không là một sách thiêng liêng theo nghĩa hẹp, vì nó tác động vào lý trí hơn là vào con tim và ý chí. Hiến luật Dòng Tên cho chúng ta biết chúng ta là ai và phải là ai, hiến luật tra vấn chúng ta về hiện hữu và cuộc sống thực của chúng ta; Nhờ hiến luật, chúng ta có thể tra vấn để hiểu xem hôm nay một yêsu-hữu phải như thế nào, cũng như tìm ra những phương cách để trở thành yêsu-hữu chân thực.

Đối với từng tu sĩ Dòng Tên cũng như đối với toàn thân Dòng, tất cả phải quy về phụng sự và ca ngợi tôn vinh Thiên Chúa. Và hiến luật Dòng Tên cũng là phương tiện nhằm duy trì và phát triển Dòng. Và Dòng Tên được thành lập để phụng sự Chúa và tha nhân hơn. Như vậy chúng ta dễ dàng hiểu: hiến luật cũng nhằm làm vinh danh Chúa hơn và mưu ích phổ quát cho Hội Thánh hơn.

II. NHỮNG ĐIỂM CỐT TỦY CỦA DÒNG TÊN

Tình yêu đối với Thiên Chúa, và cụ thể là tình yêu thiết thân đối với Đức Yêsu vác thập giá, là ân sủng đặc biệt được ban cho tất cả và từng yêsu-hữu. Chính tình yêu đối với Đức Yêsu vác thập giá chi phối đời sống và mọi hoạt động của yêsu-hữu, cũng như cấu thành cung cách hành xử của Dòng Tên. Chính tình yêu đối với Thiên Chúa và cụ thể đối với Ngôi Lời nhập thể, thúc đẩy từng yêsu-hữu làm tất cả cho Vinh Danh Chúa Hơn, thúc đẩy yêsu-hữu nhiệt tâm giúp đỡ các linh hồn qua những việc tông đồ hay sứ vụ, thúc đẩy yêsu-hữu ao ước nên giống Đức Yêsu vác thập giá trong mọi sự, và điều này được tỏ lộ qua cung cách phục vụ như tôi tớ.

Chúng ta sẽ lần lượt lướt qua về Cho Vinh Danh Chúa Hơn, sứ vụ tông đồ, và vâng lời. Ba điểm này không tách biệt khỏi nhau nhưng liên hệ mật thiết với nhau, chúng ta chỉ coi chúng khác biệt cách tương đối.

1. Cho vinh danh Chúa hơn (Ad Maiorem Dei Gloriam)

“Cho Vinh Danh Chúa Hơn” là cụm từ đã được thánh Ynhã dùng rất nhiều lần trong hiến luật, và đã trở thành châm ngôn của Dòng Tên.

Trong Nguyên Lý và Nền Tảng nơi Linh Thao, thánh Ynhã viết: “con người được dựng nên để ca tụng, tôn kính và phục vụ Thiên Chúa Chúa chúng ta, để nhờ đó cứu linh hồn mình” (LT. 23). Ca tụng tôn kính và phục vụ Thiên Chúa đều là những hành vi tôn vinh Thiên Chúa, làm vinh danh Thiên Chúa hơn.

Vinh Danh hay Vinh Quang, cả hai từ ngữ này đều được dịch từ chữ Gloria tiếng Latin, hoặc chữ Doxa tiếng Hy lạp, hoặc chữ Kabôd tiếng Do thái. Chữ Kabôd tiếng Do-Thái có nghĩa là trọng lượng, sức nặng; Và như vậy, Kabôd còn có nghĩa là giá trị thực và tiếng tốt của một người, hoặc vinh quang của một người. Kabôd của một người là trọng lượng, sức nặng, giá trị thực cũng như tiếng tốt của một người nào đó, và được biểu lộ qua sự giàu có, chỗ đứng trong xã hội. Vinh quang của Thiên Chúa là chính Thiên Chúa xét như Ngài tự biểu lộ trong sự thánh thiện của Ngài, lòng nhân từ và tình yêu, quyền năng và uy lực của Ngài.

Nguyên thủy và cùng đích, khởi đầu và điểm tới của con người là chính Thiên Chúa. Ý nghĩa của đời con người hệ tại nơi Thiên Chúa, con người chỉ tìm thấy ý nghĩa và giá trị đích thực của đời mình nơi Thiên Chúa và trong Thiên Chúa.

Nguyên thủy, nền tảng, cùng đích của con người là Thiên Chúa. Nói một cách khác, con người chỉ trở nên thành toàn, triển nở hoàn toàn về mọi phương diện, nếu con người quy hướng tất cả về Thiên Chúa, làm tất cả để Thiên Chúa được vinh quang hơn, được tôn vinh hơn.

Hiểu như vậy, châm ngôn “Cho Vinh Danh Chúa Hơn” phải là động lực luôn chi phối mọi ý hướng, hành vi và hoạt động của từng yêsu-hữu. Ad Maiorem Dei Gloriam phải là động lực hướng dẫn trọn vẹn đời sống của mỗi yêsu-hữu và của toàn Dòng Tên.

Vinh quang Thiên Chúa là chính Thiên Chúa với những ý định của Ngài về con người, về từng cá nhân và tập thể. Vinh quang Thiên Chúa là điều con người không chỉ nhắm tới trên bình diện ý hướng nhưng còn cả trên bình diện thực hành nữa. Con người phải chu toàn thánh ý của Thiên Chúa về mình và về tha nhân.

Vinh Quang Thiên Chúa được tỏ hiện nơi con người qua những cái rất cụ thể và phổ quát: lợi ích cá nhân cũng như lợi ích tất cả, giúp đỡ chính mình cũng như giúp đỡ tha nhân, giúp đỡ phần rỗi anh em trong Dòng cũng như phần rỗi của anh em ngoài Dòng.

Đối với Dòng Tên, Vinh Quang Thiên Chúa đòi từng cá nhân và toàn thân Dòng phải lo truyền bá và bảo vệ đức tin, giúp đỡ anh em trong Dòng cũng như ngoài Dòng được cứu độ và trở nên hoàn thiện, phục vụ Thiên Chúa qua việc giúp đỡ các linh hồn (ĐT. 1; HL. 3. 204). Và đó chính là mục đích của Dòng. “Mục đích của Dòng là, nhờ ơn Chúa không những chăm lo cho anh em trong Dòng được cứu độ và nên hoàn thiện, nhưng cũng nhờ ơn Chúa, còn hết sức xả thân cho tha nhân được cứu độ và nên hoàn thiện nữa”(HL. 3). “Mục đích của Dòng nhắm tới là phục vụ Thiên Chúa Chúa chúng ta trong việc giúp đỡ các linh hồn”(HL. 204). Mục tiêu Dòng trực tiếp theo đuổi là giúp các linh hồn, của chi thể và tha nhân đạt tới mục đích cuối cùng vì đó mà họ được tạo dựng”(HL. 307). “Mục tiêu và mục đích của Dòng này là đi đây đi đó trên thế giới, theo lệnh của vị đại diện tối cao của chúng ta, hay lệnh của chính vị trưởng Dòng, để giảng thuyết, giải tội, và dùng các phương tiện khác mà giúp đỡ các linh hồn, với ân sủng của Thiên Chúa”(HL. 308).

Cha F. Courel phân biệt mục đích chính và duy nhất của Dòng với mục đích thứ yếu tùy phụ khác. Với cha, việc giúp đỡ tha nhân, phục vụ Chúa, làm vinh danh Chúa hơn, là mục đích chính yếu và duy nhất của Dòng được thực hiện trong việc tông đồ và các sứ vụ.

Chúng ta cũng có thể nói: mục đích chính yếu và duy nhất của mỗi người và của Dòng là Vinh Danh Chúa Hơn; mục đích phương tiện là giúp đỡ các linh hồn, các sứ vụ tông đồ; mục đích phương tiện tùy phụ như việc lập Dòng Tên, viết hiến luật Dòng. Chẳng hạn từng người trong nhóm bạn đều tiên cũng như tất cả nhóm đều đặt Vinh Danh Chúa Hơn làm đích điểm; và để đạt được điều này cá nhân và tập thể nhóm đều miệt mài giúp đỡ các linh hồn qua việc giảng dạy, trao ban các bí tích, cho Linh Thao; lý do làm các bạn lập Dòng, là để cá nhân và tập thể nhóm có thể giúp đỡ các linh hồn hữu hiệu hơn.

Nói theo ngôn ngữ ngày nay, cộng đoàn Dòng Tên cũng mang tính tông đồ, cộng đoàn Dòng Tên hiện hữu để phục vụ các linh hồn, trọng tâm của cộng đoàn Dòng Tên nằm nơi những người Dòng Tên phục vụ. Theo thánh Ynhã, hiến luật Dòng Tên nhằm duy trì và tăng tiến Dòng, để rồi Dòng có thể phụng sự Chúa hơn và làm vinh danh Chúa hơn.

Thiên Chúa là điểm đến, điểm quy tụ của tất cả, là Đấng mà con người chúng ta phải luôn hướng tới; Tất cả những điểu khác chỉ có giá trị trong mức độ nó giúp ta đến với Thiên Chúa, nói cách khác nó là phương tiện.

Đối với Dòng chiêm niệm, việc cầu nguyện và lao động là chủ yếu, là những phương tiện chính yếu giúp họ đến với Thiên Chúa, tôn vinh Thiên Chúa, kết hợp với Thiên Chúa hơn. Còn đối với Dòng Tên, giúp đỡ các linh hồn bằng việc rao giảng, ban bí tích, và những việc khác, là phương tiện chính yếu để giúp một yêsu-hữu làm vinh danh Chúa hơn, kết hiệp với Chúa hơn. Nói cách khác, những phương tiện chính yếu là những phương tiện nếu người ta không dùng thì người ta không thể đạt được mục đích Tôn Vinh Thiên Chúa Hơn, đây là những phương tiện không thể thiếu (sine qua non) nhưng nó lại tùy thuộc ơn gọi của từng người hoặc của từng nhóm người.

2. Sứ vụ tông đồ

Từ khi Ynhã được ơn hoán cải và cảm nghiệm tình yêu thiết thân với Đức Yêsu, Ynhã khát khao được nên giống Đức Yêsu trong mọi sự, khao khát được chia sẻ sứ mạng Đức Yêsu đã nhận từ Cha, và kể từ đó ngài miệt mài giúp đỡ các linh hồn[3]. Trong Tự Thuật, chúng ta thấy ngài giúp đỡ các linh hồn bằng việc cho Linh Thao và nói chuyện thiêng liêng. Trong Linh Thao, ngài truyền thông cho người thực tập đặc sủng ngài đã lãnh nhận.

Bài suy ngắm “Tiếng Gọi Vua Hằng Sống” giúp hối nhân nhận ra lời mời gọi chinh phục thế gian và mọi kẻ thù địch (LT. 95. 98) trong trận chiến chống sự dữ, do Đức Yêsu Kitô là thủ lãnh. Với tâm tình của một người đã lãnh nhận ơn tha thứ, thao viên muốn đáp trả tình yêu Thiên Chúa bằng hành động, bằng cuộc dấn thân trọn vẹn cho công việc chinh phục thế gian này, bằng việc thực thi tất cả những gì Thiên Chúa muốn. Vinh Quang Thiên Chúa tỏa sáng hơn khi con người thực thi ý định của Người, phục vụ Người.

Yêsu-hữu phục vụ Chúa Yêsu vác thập giá, như thánh Ynhã đã được Chúa Yêsu vác thập giá nhận cho được phục vụ Ngài theo lời yêu cầu của Chúa Cha, trong thị kiến La Storta. Sứ vụ tông đồ của yêsu-hữu là sứ vụ Chúa Cha trao cho Đức Yêsu trong Thánh Thần. Yêsu-hữu được tham dự vào sứ mạng của Đức Yêsu Kitô.

Yêsu-hữu đã chiêm ngắm vũ trụ bao la và con người đang sa hỏa ngục, và Ba Ngôi Chí Thánh đã quyết định cứu độ con người. Ngôi Lời đã được sai xuống nhập thể làm người để cứu độ con người (LT. 102 tt). Đức Yêsu đã được trao ban sứ vụ, và cũng tương tự như vậy, mỗi yêsu-hữu cũng được Đức Yêsu sai đi (cf. Yn. 20,21). Chữ “được sai” hay “thừa sai” (tiếng Latin là missus và tiếng Hy lạp là apostolos) là chữ cùng gốc với chữ sứ vụ và tông đồ.

Các yêsu-hữu đều là thợ làm vườn nho của Đức Kitô, và đều được phân bố để làm vườn nho cho Chúa mình. Nghĩa là, mỗi yêsu-hữu đều được sai gởi đi thi hành một sứ vụ, một việc tông đồ. Điều này hoàn toàn đúng với những yêsu-hữu đã khấn lần cuối, và đặc biệt là các thệ sĩ (phần VII); Còn đối với các học viên, việc học được coi là việc tông đồ chính, vì nó cũng là một công việc được trao nhằm chuẩn bị cho việc giúp đỡ các linh hồn trong tương lai.

Việc huấn luyện, và đặc biệt việc học tập, đều nhằm mục đích tông đồ; thế nên nếu học viên chu toàn việc học, thì họ làm đẹp lòng Chúa hơn trường hợp họ bỏ việc học mà làm việc tông đồ. Học viên phải học tập để sau này phục vụ Chúa hữu hiệu hơn (x. TH. 31,141. 153). Về điều này hiến luật nói: “vì việc chăm lo học tập một cách nào đó đòi hỏi toàn thể con người, nếu làm chỉ với ý hướng phụng sự Chúa, thì trong giai đoạn học tập, không những đẹp lòng Chúa là Thiên Chúa chúng ta không kém gì mà trái lại còn hơn những việc kia nữa” (HL. 340).

Giúp đỡ các linh hồn, tông đồ, sứ vụ, điều này không thể tách khỏi đời sống một tu sĩ Dòng tên. Không làm tông đồ, thì không còn là một tu sĩ Dòng Tên nữa. Chúng ta chỉ hiểu được đặc sủng Dòng nếu chúng ta thấy được chỗ đứng của bài suy ngắm “Tiếng Gọi Vua” trong Linh Thao, và như vậy chúng ta sẽ hiểu tại sao các thệ sĩ lại khấn dạy giáo lý cho trẻ em và những người ít học, và tại sao thánh Ynhã lại ra lệnh cho cha Lainez làm việc này.

3. Vâng phục

Ân sủng đặc biệt của Dòng là tình yêu thiết thân với Đức Yêsu. Đức Yêsu là Chúa và là Thầy, là thủ lãnh và là đầu của Dòng Tên. Chúa Yêsu là nguyên mẫu của toàn thân Dòng cũng như của từng yêsu-hữu.

Dòng Tên ao ước được nên giống Đức Yêsu trong mọi sự:

ao ước được tham dự cùng sứ vụ với Đức Yêsu,
ao ước có cùng số phận với Đức Yêsu, đó là được chết và phục sinh với Đức Yêsu,
ao ước nên giống Đức Yêsu trong cách thức thi hành sứ mạng: vâng phục như người tôi tớ trong khiêm tốn khó nghèo, chịu xỉ nhục khinh chê.

Lời khấn thứ tư “vâng phục Đức Giáo Hoàng” trong những gì liên quan đến sứ vụ không chỉ được hình thành trong quyết định lập dòng vào năm 1539, nhưng nó đã được hàm chứa trong lời khấn ở Montmartre năm 1534. Các bạn đầu tiên lúc đó đã quyết định đi hành hương Yêrusalem, và trong trường hợp nếu không đi được vì một lý do nào đó, các bạn sẽ tới trình diện Đức Giáo Hoàng và phó mặc để Ngài sai gởi đến đâu tùy ý Ngài, nhằm phục vụ Chúa và các linh hồn hơn.

Lời khấn thứ tư là một điểm đặc biệt và chính yếu của Dòng Tên, nó đã được suy nghĩ và quyết định dưới sự hướng dẫn của Thánh Thần. Lời khấn thứ tư với ý hướng để việc giúp đỡ các linh hồn hữu hiệu hơn và Chúa được tôn vinh hơn. Dòng Tên hiện hữu tựa trên lời khấn thứ tư “vâng phục giáo hoàng.” Nói theo ngôn ngữ của cha Phêrô Favre: “lời khấn này là nguyên lý và nền tảng của Dòng.” Lời khấn này không ràng buộc các tu sĩ Dòng Tên ở bất cứ vùng đất đặc biệt nào, trái lại nó giúp họ đi đến bất cứ nơi nào ở đó vinh quang Chúa và lợi ích các linh hồn được mưu cầu hơn. Việc tông đồ do bề trên sai gởi cũng chỉ là hệ qủa của sứ vụ sai gởi bởi Tòa Thánh.

Theo cha Dominique Bertrand, lợi ích lớn hơn hoặc hiệu qủa hơn, là tiêu chuẩn và cốt lõi nguyên thủy của quan niệm Ynhã về vâng lời. Chính nhân danh tiêu chuẩn này mà Dòng đã được thiết lập trong cuộc thảo luận năm 1539.

Trong hiến luật, đức vâng phục được bàn đến trong những bản văn về đào luyện, về Khảo sát Tổng Quát, trong các phần III và VI, cùng phần VII. Thế nhưng theo cha D. Bertrand, cốt lõi của đức vâng phục Ynhã chỉ được diễn tả trong phần VII của hiến luật, phần bàn về việc phân phối các thợ trong vườn nho của Đức Kitô, dưới dấu chỉ “để sứ vụ đạt kết qủa hơn.” Tất cả những gì liên quan ở trước đều là chuẩn bị để dẫn vào sứ vụ được đảm nhận do vâng lời.

Đối với Ynhã, vâng phục là một cơ may, một “hồng ân” trước khi là một nhân đức; Bởi chính nhờ vâng phục mà yêsu-hữu bước vào làm việc trong “vườn nho của Đức Kitô.” Cơ may này hệ tại có một vị “được ban quyền” để hướng dẫn và sửa đổi, và như thế, yêsu-hữu không bao giờ bị cô độc giữa lòng thế-giới-đi-tìm-ơn-cứu-độ. Cơ may này lại càng hữu ích khi người ta đi sâu hơn vào thực thể con người, và khi người ta biết thực tại nhân loại này cụ thể hơn. Cơ may này bảo đảm cho yêsu-hữu biết họ đang sống trong Thánh Thần và cuộc nhập thế đang tiến triển. Cơ may này chỉ thực sự được nhận là cơ may đối với những người đã thực tập vâng phục và trở thành người “nhân đức,” vì chỉ với những người này vâng phục mới là một nhu cầu, một cơ may, một phương tiện.

Vâng phục bề trên thay mặt Đức Kitô, bề trên là người nói cho yêsu-hữu biết lợi ích phổ quát. Con người suy phục Thiên Chúa bằng chấp nhận lời khuyên hay mệnh lệnh của bề trên trong mức độ bề trên tham dự vào việc làm tỏ lộ vinh quang Thiên Chúa, qua việc bề trên nhắm và thực hiện lợi ích của tất cả và của từng phần tử bằng quyết định của mình. Nói theo ngôn từ của Ynhã: việc “phục vụ Chúa hơn” và “vinh quang Chúa hơn” không thể tách khỏi “lợi ích phổ quát hơn.”

Để có thể đạt tới “vâng phục sứ vụ” một cách hoàn hảo, mỗi yêsu-hữu phải thực tập nhân đức vâng phục này trong một cộng đoàn đào luyện. Tu sĩ Dòng Tên được định nghĩa như một người tham dự tích cực vào việc tạo thành thân thể Dòng hay một người chia sẻ đời sống của thân thể Dòng. “Sống dưới đức vâng phục” đồng nghĩa với “ở trong Dòng” và “có một bề trên.” Vâng phục, hàm chứa có một vị được ban quyền, để yêsu-hữu được thực tập nhân đức này trong thời kỳ “vâng phục đào luyện,” và để yêsu-hữu thực hiện công việc tông đồ được hữu hiệu hơn trong vườn nho của Đức Kitô ở thời kỳ sứ vụ. Bề trên luôn luôn hiện diện trong đời một yêsu-hữu, và trong hiến luật chúng ta thấy từ ngữ “bề trên” xuất hiện từ đầu tới cuối.

Vâng phục trọn vẹn, đó là yếu tố cấu thành đời tu cũng như cấu thành tính bạn đường trong Dòng Tên. Với tinh thần vâng phục trọn hảo, chúng ta thấy rõ linh đạo Ynhã.

Vâng phục đây là nét đặc trưng của người làm tôi tớ. Người tôi tớ vâng phục chủ mình trong mọi sự và không cần biết lý do; người tôi tớ chỉ biết một điều: luôn sẵn sàng phục vụ chủ mình mọi nơi mọi lúc và trong mọi hoàn cảnh. Chỗ đứng của người tôi tớ là ầm thầm khiêm tốn, không bao giờ kể công hoặc lên mặt với bất cứ ai. Một khi làm xong công việc, họ chỉ biết thưa: tôi là đầy tớ vô dụng!

Với linh đạo “vâng phục” (cũng còn có thể nói “người tôi tớ” hoặc “phục vụ”), chúng ta thấy rõ cách thức phục vụ của một tu sĩ dòng Tên phải có:

vâng phục trong mọi sự,
đi bất cứ đâu, làm bất cứ việc gì để Vinh Danh Chúa Hơn,
làm việc trong tinh thần yêu mến, khiêm tốn và khiêm nhường bậc ba.

Vâng phục, yếu tố căn bản cấu thành đời sống yêsu-hữu, làm yêsu-hữu phục vụ Thiên Chúa theo cách thức của Đức Yêsu Chúa chúng ta. Ngài đã vâng phục cho đến chết và chết trên thập giá (Phil. 2,8).

Vâng phục, làm một người hội nhập vào thân thể Dòng; Vâng phục, giúp yêsu-hữu thi hành sứ vụ cách hữu hiệu hơn; Và không chỉ thế, vâng phục còn là phương tiện giúp toàn Dòng được hiệp nhất và duy trì ở tình trạng tốt nữa.

Vâng phục hàm chứa có một người được ban quyền đại diện Chúa Kitô. Dòng Tên chỉ là một thân thể nếu có một đầu. Nhóm bạn Ynhã đầu tiên trước khi vâng phục một người trong nhóm họ, thì nhóm bạn này chưa là một thân thể! Một nhóm chỉ trở nên một thân thể, nếu có một bề trên. Bề trên luôn hiện diện đối với tu sĩ, hiện diện nơi bề trên cả cũng như nơi các bề trên giám tỉnh hoặc bề trên địa phương (nhà). Bề trên tổng quyền là người phải lèo lái tất cả toàn thân Dòng, làm sao để duy trì và phát triển Dòng trong tình trạng tốt và hoạt động tốt cho Vinh Quang Thiên Chúa chúng ta hơn, nhờ vào ơn của Chúa (HL. 789). Bề trên là một nhân tố rất quan trọng trong Dòng Tên, chính vì vậy hiến luật phần IX bàn về gương mặt bề trên cả; Và khi nhìn những đức tính lý tưởng của bề trên cả, các vị bề trên cấp dưới phải nỗ lực để vươn lên trong mức độ ơn Chúa ban cho mình.

Vâng phục và bề trên, cả hai là những nhân tố rất quan trọng để hiệp nhất, để duy trì và phát triển Dòng. “Dòng không thể được duy trì và hướng dẫn, và do đó không thể đạt mục đích Dòng nhắm là làm vinh danh Chúa hơn, nếu các chi thể của Dòng không hiệp nhất với nhau và với đầu của mình”(HL. 655). “Sự hiệp nhất được thực hiện phần lớn nhờ đức vâng phục”(HL. 659).

Vâng phục sẽ dễ dàng hơn khi bề trên có những phẩm hạnh cần thiết (HL. 666), khi bề trên thực sự yêu mến bề dưới, và khi bề dưới yêu mến bề trên chân tình (HL. 667).

Theo quan điểm của D. Bertrand, đức vâng phục tu đức thời huấn luyện sẽ đạt tới cao điểm nơi đức vâng phục sứ vụ một khi yêsu-hữu trực tiếp giúp đỡ các linh hồn. Chính đức vâng phục sứ vụ này sẽ trở thành đức vâng phục hiệp nhất trong cộng đoàn cũng như đối với toàn thân thể Dòng. Và rồi đức vâng phục hiệp nhất sẽ cụ thể hóa trong các tổng hội và trở thành đức vâng phục điều hành Dòng.

III. ĐỜI SỐNG THIÊNG LIÊNG

Đời sống thiêng liêng là đời sống theo Thánh Thần. Không thể tách rời đời sống thiêng liêng của một yêsu-hữu khỏi đặc sủng mà họ đã lãnh nhận trong Dòng Tên qua linh thao của thánh Ynhã. Trong mục này chúng ta sẽ xét về đặc sủng Dòng Tên nơi mọi thế hệ yêsu-hữu, kế đến về từ bỏ mình là thước đo tình yêu, và sau cùng về Thánh Thần như nguyên khởi và động lực đời sống thiêng liêng của mọi yêsu-hữu.

1. Đặc sủng Dòng Tên nơi các thế hệ yêsu-hữu

Chúng ta đã xét trong những trang trên về những điểm cốt tủy của Dòng Tên như Cho Vinh Danh Chúa Hơn, giúp đỡ các linh hồn, cung cách phục vụ như tôi tớ qua đức vâng phục. Nhưng có nhiều người đặt câu hỏi: làm sao yêsu-hữu có được điều đó? Đó là một ơn đặc biệt được ban cho yêsu-hữu. Đặc sủng Dòng Tên, là một ơn đặc biệt, được ban “cách nhưng không” cho yêsu-hữu trong suốt dòng lịch sử khởi từ thánh Ynhã.

Thánh Ynhã đã được ban một ơn đặc biệt; và qua ngài và Dòng Tên ơn này được ban cho mọi yêsu-hữu. Tình yêu đối với Thiên Chúa và đặc biệt đối với Chúa Yêsu, lòng yêu mến và khao khát giúp đỡ các linh hồn vì tình yêu đối với Chúa Yêsu vác thập giá, ao ước muốn trở nên giống Đức Yêsu vác thập giá trong khó nghèo khổ nhục được thể hiện qua việc phục vụ Thiên Chúa và tha nhân như những đầy tớ khiêm hạ, đó là đặc sủng Dòng Tên. Không có ơn này, không thể trở thành yêsu-hữu.

Những chiều kích căn bản của một yêsu-hữu như được nêu ở trên, đã được thánh Ynhã quy định để tập luyện cho những người mới vào Dòng, làm thành đời sống thiêng liêng của yêsu-hữu.

Tập sinh Dòng Tên phải làm sáu cuộc thử luyện. Cuộc thử luyện thứ nhất là làm một tháng Linh Thao, cuộc thử luyện thứ hai là giúp tại bệnh viện, thứ ba là đi hành hương, thứ tư là làm những việc thấp hèn, thứ năm là dạy giáo lý cho người đơn sơ ít học, thứ sáu là giảng thuyết hoặc nghe giải tội nếu là linh mục.

Cuộc thử luyện thứ nhất là ân sủng Thiên Chúa ban cho Ynhã và những con cái của ngài. Qua Linh Thao, yêsu-hữu cảm nghiệm được tình yêu Thiên Chúa đối với mình, và rồi xin được ơn hiểu biết Chúa hơn để yêu mến Chúa hơn và theo Ngài (LT. 104). Cũng trong Linh Thao chúng ta cảm nghiệm được lời mời gọi của Đức Yêsu đối với chúng ta; Ngài mời gọi chúng ta cộng tác với Ngài thi hành sứ mạng Chúa Cha trao phó (LT. 95). Và rồi cũng trong Linh Thao chúng ta được ơn ao ước và chọn lựa trở nên được giống Đức Yêsu vác thập giá trong khó nghèo xỉ nhục (LT. 98. 147. 165-167), nghĩa là chúng ta được ơn đồng hành với Đức Yêsu vác thập giá, nghĩa là, chúng ta cũng phải bỏ mình liên lỉ, tự hủy để bước đi với Đức Yêsu.

Việc hãm mình trong Linh Thao (LT. 82-89) và ngay cả việc ăn uống (LT. 210-217) cũng được hiểu trong thái độ bước theo Đức Yêsu vác thập giá, Đấng đã chết vì tội tôi.

Cũng vẫn để thực tập, hay đúng hơn để thực tiễn hóa tình yêu đối với Thiên Chúa, yêsu-hữu cùng hành hương theo gương thánh Ynhã, và không mang theo lương thực và đồ dự phòng, để tập luyện lòng tin tưởng phó thác vào Thiên Chúa (TT. 35-50). Lòng tin tưởng và phó thác là thái độ biểu lộ tình yêu đối với Thiên Chúa. Thử luyện này yêsu-hữu không chỉ làm một tháng trong cuộc đời theo Chúa, nhưng là thái độ sống hàng ngày của mình.

Các thử luyện nơi bệnh viện, thử luyện dạy giáo lý, và thử luyện giảng thuyết và giải tội nếu là linh mục, là những thử luyện nhằm giúp đỡ các linh hồn, cả trên bình diện thể xác lẫn tinh thần. Những thử luyện này sẽ trở thành công việc tông đồ nhằm giúp đỡ các linh hồn một khi yêsu-hữu được tháp nhập hoàn toàn vào thân thể Dòng.

Thử luyện làm những việc thấp hèn giúp yêsu-hữu ý thức hơn về tính phục vụ khiêm tốn như những người tôi tớ của Đức Kitô và của tha nhân. Cung cách giúp đỡ các linh hồn của yêsu-hữu phải là âm thầm, khiêm tốn, hủy mình, phục vụ như tôi tớ, như Đức Kitô, Đấng tới không phải để được phục vụ nhưng là để phục vụ con người.

Chính khi đi trên con đường thập giá, con đường tự hủy này mà yêsu-hữu được bảo đảm rằng mình có tình yêu chân thực đối với Đức Yêsu khó nghèo, vác thập giá.

Những thử luyện được thánh Ynhã đề nghị cho tập sinh, không phải là những gì bất thường trong cuộc đời một yêsu-hữu, nhưng phải là cái thường hằng trong cuộc sống của yêsu-hữu, kể cả những người đã sống nhiều năm trong Dòng. Những thử luyện này đã được thánh Ynhã hướng dẫn các bạn đầu tiên thực hiện và sống, không chỉ ở thời gian từ năm 1536-1539, nhung là suốt cuộc đời của các vị. Và cũng tương tự như vậy đối với mỗi yêsu-hữu.

Khi một người chấp nhận trở nên thành viên của Hội Dòng mang tên Yêsu (ĐT. 1), tức là đã hàm chứa chấp nhận định mạng của Đức Yêsu làm định mạng của mình. “Đầy tớ không trọng hơn chủ, nếu họ bắt bớ Thầy thì họ cũng bắt bớ các ngươi” (Yn. 15,20). Hành vi vâng phục là hành vi tự hủy, hành vi từ bỏ mình nhất; vì thế thánh Ynhã muốn các yêsu-hữu thật trổi trang trong nhân đức này. Vâng phục, là hành vi của người tôi tớ, nên các yêsu-hữu phải là người giúp đỡ các linh hồn như những người tôi tớ, theo gương vị Thầy và Chúa mình là đưc Yêsu Kitô.

i). Bỏ mình là thước đo tình yêu

Tình yêu thiết thân đối với Đức Yêsu, lòng tha thiết giúp đỡ các linh hồn, là hai điểm then chốt của đặc sủng Ynhã. Thế nhưng căn cứ vào đâu để có thể kiểm nghiệm chắc chắn rằng chúng ta có một tình yêu chân thực đối với Đức Yêsu, chứ không phải là tình yêu trên đầu môi chót lưỡi?

Tình yêu hệ tại việc làm hơn lời nói (LT. 230), thế nên Đức Yêsu nói: “không phải những kẻ nói Lạy Chúa, Lạy Chúa, là sẽ được vào Nước Trời, nhưng là những kẻ thi hành thánh ý Thiên Chúa” (Mt. 7,21), thế nên “Thiên Chúa đã yêu thế gian đến độ đã ban Con Một mình cho thế gian“(Yn. 3,16). Đức Yêsu đã yêu con người đến độ hiến mạng sống cho con người: “không có tình yêu nào lớn hơn tình yêu của người thí mạng sống mình vì bạn hữu” (Yn. 15,13). “Không ai cất mạng sống Ta được, chính ta tự mình thí mạng sống Ta“(Yn. 10,18).

Thánh Phaolô trong thư gởi tín hữu Philip đã nói: “Ngài (Đức Yêsu Kitô) đã hủy bỏ chính mình mà nhận lấy thân phận tôi đòi… Ngài đã hạ mình xuống, làm một người vâng phục cho đến chết, và là cái chết thập giá” (Phil. 2,7-8).

Bỏ mình là thước đo tình yêu đối với Thiên Chúa

Như vậy chúng ta thấy, chính đời sống từ bỏ mình, vét rỗng chính mình, tự hủy, hy sinh hãm mình, là dấu chỉ tiêu cực cho thấy chúng ta tha thiết yêu mến Đức Yêsu.

Từ bỏ là dấu chỉ tiêu cực cho thấy tình yêu; bởi vì nếu người ta từ bỏ với ý hướng xấu thì hành vi từ bỏ vẫn không cho thấy tình yêu! Đối với chúng ta, chính vì yêu mến Đức Yêsu Kitô, chính vì muốn đồng hình đồng dạng với Đức Yêsu vác thập giá, chính vì muốn nên giống Ngài trong mọi sự mà chúng ta từ bỏ chính mình; Và nếu chúng ta từ bỏ mình vì yêu Chúa Yêsu Kitô, thì hành vi từ bỏ mình cho chúng ta biết chúng ta có tình yêu thực đối với Đức Yêsu.

Thư thứ nhất của thánh Yoan tông đồ viết: “Ai nói yêu Thiên Chúa mà lại ghét anh em mình, thì đó là kẻ nói láo” (1Yn. 4,20). Chính tình yêu đối với anh em cho chúng ta thấy chúng ta yêu mến Thiên Chúa đích thực. Tình yêu đối với tha nhân nơi yêsu-hữu được thể hiện qua hành vi giúp đỡ các linh hồn nơi các sứ vụ.

Bỏ mình là thước đo tình yêu đối với tha nhân

Khi các môn đệ tranh giành xem ai là người lớn giữa họ, Đức Yêsu đã đưa chính Ngài ra làm gương mẫu: “Con người đến không để được người ta hầu hạ phục vụ, nhưng là để hầu hạ phục vụ và thí mạng sống làm giá chuộc cho nhiều người” (Mc. 10, 45). Như vậy, cung cách giúp đỡ các linh hồn của Yêsu-hữu phải là cung cách phục vụ của người tôi tớ. Dưới một khía cạnh nào đó, những từ ngữ “từ bỏ mình,” “vét rỗng chính mình,” “tự hủy,” “hy sinh hãm mình,” “chết cho chính mình,” “phục vụ,” “khiêm tốn,” cùng diễn tả một thực tại.

Từ bỏ mình, từ bỏ mình liên lỉ để phục vụ giúp đỡ các linh hồn, là dấu chỉ diễn tả tình yêu thiết thân của chúng ta đối với Thiên Chúa và cụ thể là đối với Đức Yêsu vác thập giá. Nếu không từ bỏ mình, chúng ta không thể bỏ những quyến luyến lệch lạc nơi mình, chúng ta không thể thuộc về Thiên Chúa, không thể yêu mến Chúa Yêsu Kitô được. Nếu không từ bỏ, chúng ta không thể vâng phục Đức Giáo Hoàng và bề trên trong việc giúp đỡ các linh hồn, chúng ta cũng không sẵn sàng đi bất cứ đâu trên thế giới để phục vụ, chúng ta cũng không thể phục vụ các linh hồn cách vô vị lợi. Và như vậy có thể nói, nếu không tự hủy, chúng ta không thể giúp đỡ các linh hồn được.

ii). Bỏ mình trong đời sống yêsu-hữu

Đối với yêsu-hữu, bước theo Đức Yêsu là bước theo Đức Yêsu vác thập gía và chết để cứu độ con người. Yêsu-hữu là người phải có tình yêu đối với Đức Yêsu, ao ước giống Ngài trong mọi sự, ao ước yêu mến và ôm ấp những gì Đức Yêsu yêu mến và ôm ấp, khinh bỉ và chê ghét những gì thế gian yêu mến và ôm ấp (thế gian ở đây hiểu như thế lực chống đối Thiên Chúa) (HL. 101).

Một trong số những câu hỏi phải đặt cho người muốn vào Dòng, đó là “hỏi xem họ cảm thấy nơi họ những ao ước ấy không,” và nếu một người không cảm thấy có ao ước đó nơi lòng, thì phải hỏi xem họ “có ao ước có lòng ao ước đó không?” (HL. 101. 102). Phải chăng nếu không có ít nhất là “lòng ao ước có lòng ao ước này” thì không thể trở thành yêsu-hữu? Một điều chắc chắn đúng: nếu không từ bỏ chính mình thì không thể trở thành môn đệ Đức Yêsu (Mc. 8,34), và như vậy, cũng không thể trở thành yêsu-hữu chân thực (HL. 101. 103).

2. Thánh Thần là nguyên động lực của đời sống yêsu-hữu

Đặc sủng Ynhã là ơn được ban cho Ynhã và các con cái ngài, để họ có một tình yêu thiết thân với Đức Yêsu, có một lòng nhiệt thành giúp đỡ các linh hồn vì tình yêu đối với Đức Yêsu. Nếu đã là một ơn, thì hàm chứa tính cách nhưng không của một ơn; nhưng về phía con người, con người cần muốn đón nhận. Một điều ai cũng thấy rõ: từ bỏ mình và bước theo Đức Yêsu vác thập giá, là dấu chỉ và là con đường không thể miễn trừ trong tình yêu.

i). Thánh Thần giúp ta bỏ mình

Con đường thiêng liêng mà mỗi yêsu-hữu phải thực tập hằng ngày, đó là con đường từ bỏ liên tục để thuộc về Chúa hơn, để yêu Chúa hơn, để giúp đỡ phục vụ các linh hồn hơn. Khi nào chúng ta không sống điều thánh Phaolô cảm nghiệm: “Tôi sống nhưng không phải tôi sống, mà là Đức Kitô sống trong tôi” (Gal. 2, 20), là chúng ta đang xa rời Chúa. Con đường thiêng liêng “bỏ mình” này không chỉ những người mới vào Dòng phải tập luyện, nhưng tất cả mọi yêsu-hữu phải sống đời sống từ bỏ mọi ngày. Ai càng từ bỏ mình để giúp đỡ các linh hồn, để yêu anh em mình, thì người đó càng thuộc về Chúa hơn, càng yêu mến Đức Yêsu cách thiết thân hơn.

Thế nhưng trong kinh nghiệm thiêng liêng, không phải những điều chúng ta thấy đúng thấy tốt thấy hay là chúng ta đã thực hiện được! Có những điều tốt chúng ta muốn nhưng chúng ta lại không làm (Rm. 7,18tt)!

Để có thể làm điều tốt chúng ta muốn và ao ước, cần ơn của Chúa, cần Chúa Thánh Thần là nguồn tình yêu và sức mạnh tác động giúp chúng ta làm điều tốt; và không chỉ để làm điều tốt chúng ta mới cần Chúa Thánh Thần, mà thậm chí ngay cả để nhận thức được điều gì là tốt cũng cần Chúa Thánh Thần. Hơn nữa, để ao ước điều tốt lành, cũng cần sự trợ giúp và ân sủng của Thánh Thần; và còn hơn nữa, để ao ước ao ước điều tốt lành, để muốn có lòng ao ước tốt lành, chúng ta cũng cần ân sủng của Thiên Chúa Tình Yêu (x. HL. 101. 102). Tất cả những gì tốt lành nơi chúng ta đều đến từ Thiên Chúa Tình Yêu và hoàn tất nơi Thiên Chúa Tình Yêu (LT. 237).

ii). Thánh Thần khơi động ao ước tốt lành nơi ta

Thánh Ynhã trong Linh Thao thường dạy “xin điều tôi muốn và ao ước” (LT. 48). Cuộc sống của chúng ta là quà tặng của Thiên Chúa, những gì tốt lành nơi chúng ta cũng là ân sủng của Thiên Chúa, những gì tốt lành chúng ta muốn và ao ước khát mong cũng là do Thánh Thần thúc đẩy. Nói mạnh hơn, chính Thánh Thần giúp chúng ta cầu xin cùng Thiên Chúa, giúp chúng ta cầu xin cùng Ngài, và nài xin Ngài đến trợ giúp chúng ta (xem thêm Rm. 8).

Yêsu-hữu là người ao ước nên giống Đức Yêsu chịu xỉ nhục khinh chê. Thánh Ynhã viết trong Hiến Luật: “Phải hỏi xem họ có cảm thấy nơi mình những ao ước rất hữu ích và phong phú ấy không“(HL. 101), hoặc ít là phải có lòng ao ước có lòng ao ước đó (HL. 102). Có thể nói, lòng ao ước đó, hoặc ít là lòng ao ước điều đáng ao ước đó, là ơn của Thiên Chúa, là ân sủng Thánh Thần ban cho yêsu-hữu.

Để có thể bỏ mình, tự hủy để phục vụ, để yêu Chúa, chúng ta phải cầu xin Thiên Chúa ban ơn hoàn tất điều Ngài đã khởi sự nơi chúng ta. Chính Chúa Thánh Thần đã giúp chúng ta thấy phải từ bỏ chính mình để giúp đỡ các linh hồn, thì cũng chính Thánh Thần sẽ giúp chúng ta từ bỏ chính mình!

Đời sống thiêng liêng là đời sống theo Thánh Thần, vâng phục Thánh Thần, sống dưới sự hướng dẫn và thúc đẩy của Thánh Thần. Trong đời sống thường ngày, mỗi yêsu-hữu phải sống những chiều kích đặc sủng Dòng Tên, cụ thể là trong việc cầu nguyện, xét ngắm và xét mình mỗi ngày như đòi buộc và biểu hiện tình yêu đối với Thiên Chúa, và trong việc tông đồ như đòi buộc và diễn đạt tình yêu đối với tha nhân,
và sau nữa là trong sự từ bỏ liên lỉ như thước đo kiểm nghiệm tình yêu và lòng quảng đại đối với Đức Yêsu-vác-thập- giá và đối với tha nhân.

Một yêsu-hữu trọn vẹn sẽ không nghĩ rằng mình thành toàn hay đạt được tất cả những điều tốt lành tự nguyên bản thân mình, nhưng người đó phải khiêm tốn nhận sự thật thâm sâu về chính mình: mình chỉ là tội nhân trước mặt Chúa, và những gì tốt lành mình ao ước, mình muốn, mình cầu xin, mình thực hiện, mình “là,” tất cả đều là tình yêu và ân sủng của Thiên Chúa, tất cả đều là công trình của Thánh Thần TìnhYêu. Nếu không có tình yêu và ân sủng của Thiên Chúa, nếu không có Thánh Thần tác động nơi tôi, thì tôi chỉ là không, thì tôi chỉ là người tệ hại nhất giữa những người tệ hại nhất.

Tóm lại, đời sống thiêng liêng của yêsu-hữu là đời sống của người được Thiên Chúa yêu và ban tràn đầy ân sủng. Chính Chúa Thánh Thần làm yêsu-hữu ao ước nên giống Đức Yêsu trong khó nghèo xỉ nhục; và hơn nữa, cũng chính Thánh Thần làm yêsu-hữu ao ước ao ước được nên giống Đức Yêsu vác thập giá vì yêu Ngài. Cũng chính Thánh Thần Tình Yêu thôi thúc yêsu-hữu giúp đỡ các linh hồn theo gương Đức Yêsu, như những người tôi tớ phục vụ, khiêm tốn, tự hủy. Cũng chính Chúa Thánh Thần giúp yêsu-hữu sống đời bỏ mình, và cũng chính Thánh Thần khơi dậy nơi yêsu-hữu ước vọng bỏ mình vì tình yêu đối với Chúa Yêsu.

Trong đời sống thường ngày của một yêsu-hữu, chúng ta phải luôn ý thức và luôn sống tùng phục dưới sự hướng dẫn của Thánh Thần, chúng ta phải tỉnh táo nhận ra tương quan của mình với Thiên Chúa hiện như thế nào? Chẳng hạn, có được an ủi không (LT. 316)? nếu không được an ủi thì có gì cần chỉnh đốn (LT. 322)?

Dưới sự thúc đẩy của Thánh Thần trong những lần xét ngắm và xét mình, yêsu-hữu phải kiểm nghiệm và nhận định để biết tình yêu của mình đối với Thiên Chúa và tha nhân như thế nào, có là tình yêu chân thực được biểu lộ qua đời sống từ bỏ hay tự hủy không; và cũng để nhận ra lời mời gọi tiến xa hơn nữa trong tình yêu, đặc biệt tình yêu đối với Đức Yêsu, cũng như lời mời gọi xả thân hơn nữa trong tình yêu đối với tha nhân bằng việc phục vụ giúp đỡ “các linh hồn.”

AD MAIOREM DEI GLORIAM

(15. 4 -15. 05. 1989; 10 -11. 07. 1991)

TẤT CẢ CHO VINH DANH CHÚA HƠN

NHỮNG CHỮ VIẾT TẮT

CONST. I Sancti Ignatii De Loyola Constitutiones Societatis Jesu, Tomus primus, Monumenta Constitutionum Praevila, Edit. Arturus Codina, MHSI. Vol. 63 Romae 1967.

CONST. II Sancti Ignatii De Loyola Constitutiones Societatis Jesu, Tomus secundus, Textus Hispanus, MHSI. Vol. 64, Romae 1936.

ĐT Định Thức Dòng Tên được Đức Giáo Hoàng Phaolô III phê chuẩn ngày 27. 09. 1940 và được Đức Giáo Hoàng Juliô III tái phê chuẩn.

HL Hiến Luật Dòng Tên

LT Linh Thao của thánh Ynhã

PC Perfectae Caritatis, sắc lệnh về Canh Tân và Thính Nghi Đời Tu của Công Đồng Vatican II

TT Tự Thuật của thánh Ynhã được cha Gon-Calves da Câmara ghi lại.

THƯ MỤC

Arrupe, P., De inspiratione trinitaria Charismatis Ignatiani, AR. vol. XVIII, Romae 1980.

Bertrand, D., Un Corps pour l’Esprit, DDB - Bellarmin 1974.

De Chastonay, P., Les Constitutions De L’Ordre De Jésuites, Aubier 1941.

Định Thức Dòng Tên.

Léon-Dufour, X. , Vocabulaires De Théologie Biblique, Cerf 1963.

Notes Ignatiennes: 1. La Délibération Des Premiers Pères, Maison St. Augustin D’Enghien, Belgique 1956.

Perfectae Caritatis của Công Đồng Vatican II.

Sancti Ignatii De Loyola Constitutiones Societatis Jesu, Tomus Primus: Monumenta Constitutionum Praevia, Edit. Arturus Codina , MHSI. Vol. 63, Romae 1967.

Sancti Ignatii De Loyola, Constitutiones Societatis Jesu, Tomus Secundus: Textus Hispanus, MHSI. Vol. 64, Romae 1936.

St. Ignace De Loyola, Autobiographie, Trad. Alain Guillermou, Coll. “Maitres Spirituels,” Seuil 1962.

St. Ignace De Loyola, Constitutions De La Compagnie De Jésus I, Trad. F. Courel, Coll. Christus 23, DDB. 1967.

St. Ignace De Loyola, Constitutions De La Compagnie De Jésus II, Trad. F. Roustang, Coll. Christus 24, DDB. 1967.

St. Ignatius Of Loyola, The Constitutions Of The Society Of Jesus,

Transl. Georce E. Gans, Edit., St. Louis-Missouri 1969.

HOME LINH ĐẠO ĐẶC SỦNG DÒNG TÊN

Chúc các bạn an vui.

Giuse Phạm Thanh Liêm, S.J.

[email protected]

[1] Tuy nhiên điều này vẫn được duy trì trong hiến luật năm 1541; và năm 1543 thánh Ynhã vẫn hướng dẫn Lainez làm việc “dạy giáo lý cho trẻ em.” Trong hiến luật bản A vẫn còn liên kết lời khấn vâng phục giáo hoàng và việc dạy giáo lý cho trẻ em; Nhưng vào năm 1551, theo lời yêu cầu của Salmeron, hai lời khấn được tách rời ra, và lời khấn dạy giáo lý cho trẻ em vẫn còn trong hiến luật nhưng với hình thức nhẹ nhàng hơn.

[2] Vào khoảng tháng 3 năm 1547, Polanco được gọi về Roma và được chỉ định làm thư ký cho cha Ynhã. Nhờ chất liệu đã có suốt từ năm 1539, và với sự trợ giúp của cha Polanco, cha thánh Ynhã đã soạn thảo hiến luật có hiệu quả hơn. Polanco có một chỗ đứng quan trọng trong việc viết hiến luật.

[3] Từ khi được ơn hoán cải và nhất là sau thời gian sống thân thiết với Thiên Chúa ở Manresa, Ynhã luôn miệt mài giúp đỡ các linh hồn và tìm mọi cách để giúp đỡ các linh hồn hữu hiệu nhất. Khi hành hương tới Yêrusalem, Ynhã đã quyết định ở lại đó để giúp đỡ các linh hồn tại quê hương của Chúa; Ngài chỉ từ bỏ ý định trên khi cha bề trên tỉnh dòng Phanxicô ngăn cản với quyền buộc thành tội do tòa thánh ân nhượng; Sau khi đi Yêrusalem trở về, Ynhã vẫn luôn giúp đỡ các linh hồn bằng việc truyền thông kinh nghiệm thiêng liêng dù ngài gặp rất nhiều khó khăn và ngăn cấm; Việc học hành đối với Ynhã cũng là để có quyền và có thể giúp đỡ các linh hồn hơn. Nhóm bạn bảy người mà Ynhã chiêu mộ và hướng dẫn qua linh thao và các cuộc nói chuyện thiêng liêng cũng đã liên tục giúp đỡ các linh hồn. Ở Venice năm 1536, Ynhã vẫn tiếp tục học thần học, vừa giúp đỡ các linh hồn qua việc thăm bệnh nhân ở bệnh viện và cho linh thao; Các bạn còn lại đã đến Venice vào đầu năm 1537, và đã liên tục giúp đỡ các linh hồn. Như vậy, kể từ năm 1537 trở đi, nhóm bạn Ynhã chuyên chăm lo giúp đỡ các linh hồn. Vì không có tàu đi Yêrusalem nên theo lời khấn ở Montmartre, các bạn đầu tiên đã tới trình diện Đức Giáo Hoàng và phó thác để Ngài tùy ý cắt đặt đi đâu theo Ngài thấy Chúa được vinh danh hơn. Cuộc hiến dâng chiếu theo lời khấn năm 1534 được thực hiện vào khoảng tháng 11 năm 1538. Trong khi chờ đợi Đức Giáo Hoàng sai gởi, nhóm bạn Ynhã làm việc tại vùng phụ cận Roma theo ý Đức Giáo Hoàng. Chính trong bầu khí sắp sửa chia tay mỗi người một phương này mà nhóm Ynhã đã thảo luận xem họ có nên tiếp tục chịu trách nhiệm về nhau, lo lắng và săn sóc cho nhau, dù phải phân tán mỗi người một phương do sứ vụ tông đồ không. Cuộc thảo luận này xảy ra vào khoảng giữa tháng 3 năm1539, và họ đã quyết định giữ mối liên kết mà Thiên Chúa đã tác hiệp họ với nhau, bằng việc khấn vâng lời một người trong họ, và nếu điều này được Đức Giáo Hoàng phê chuẩn. Đây là quyết định đưa đến thành lập Dòng Tên.