Suy Tư Tin Mừng Chúa Nhật 25 Thường Niên C
TỰ DO TRONG NGHỊCH LÝ TIN MỪNG (Lc 16,1-13)
Bạn thân mến,
Có bao giờ bạn tự hỏi: Tôi đang là nô lệ cho điều gì? Trong các mối tương quan hằng ngày, tôi có thực sự được tự do là chính mình, hay luôn cảm thấy bị kiểm soát và thiếu tôn trọng? Mỗi ngày, tôi thường dành nhiều thời gian cho điều gì nhất: những điều nuôi dưỡng và xây dựng bản thân, hay chỉ là những thói quen hưởng thụ, buông xuôi theo dòng chảy thời gian? Và cuối cùng, điều gì đang chi phối tôi nhiều nhất – đâu là sức mạnh thực sự làm chủ động lực sống nơi tôi?
Bài Tin Mừng Chúa Nhật hôm nay mời gọi bạn và tôi nhìn lại ý nghĩa sự tự do đích thực khi Chúa Giêsu đặt trước chúng ta một chọn lựa dứt khoát: Anh em không thể vừa làm tôi Thiên Chúa, vừa làm tôi tiền của được. Nhưng “làm tôi” nghĩa là gì? Tại sao Thiên Chúa giải thoát chúng ta khỏi ách nô lệ tội lỗi, ban cho ta tự do, nhưng rồi lại mời gọi ta “làm tôi” chính Ngài? Từ gốc Hy Lạp “doúlos – làm tôi” giúp ta khám phá ba tầng ý nghĩa sâu xa như sau:[1]
- Trước tiên, “làm tôi” trong xã hội Hy Lạp – Rôma có ý nói về những người hoàn toàn thuộc về một người khác; một nô lệ trọn đời, không có bất cứ quyền sở hữu nào trên chính mình.
- Tuy nhiên, trong Tân Ước, “làm tôi” lại được dùng với phẩm giá cao nhất: để chỉ các tín hữu, những người tự nguyện sống dưới quyền uy của Đức Kitô như những môn đệ gắn bó và trung thành với Ngài. Điển hình là Thánh Phaolô Tông Đồ, ngài đã nhiều lần xưng mình là “tôi tới của Đức Kitô” trong các thư gửi cho tín hữu tại các giáo đoàn (Rm 1,1; Pl 1,1; Tt 1,1)
- Và “làm tôi” theo nghĩa thiêng liêng có ý nói đến sự tự nguyện hiến dâng đời mình để thuộc trọn về Chúa, như Đức Maria, và nhất là như Đức Giêsu Kitô, Đấng đã “tự hủy, mặc lấy thân nô lệ…” (Pl 2,7), để thi hành Thánh Ý Chúa Cha, đó là hiến mình để cứu con người khỏi ách nô lệ tội lỗi, hầu được tự do làm con cái Thiên Chúa.
Như vậy, qua chút khám phá các tầng ý nghĩa của gốc từ “doúlos – làm tôi”, chúng ta có thể hiểu tại sao Chúa Giêsu lại đặt các môn đệ Ngài vào giữa 2 chọn lựa: làm tôi Thiên Chúa hay làm tôi tiền của. Ngài luôn mong muốn con cái mình được sống tự do đích thực. Nhưng sao phải làm tôi Thiên Chúa thì mới có tự do đích thực?
Trong Bài Đọc I sách tiên tri Amos (Am 8,4-7) chúng ta có thể tìm thấy câu trả lời như sau: chỉ khi thuộc về Chúa, chúng ta mới được tự do khỏi bất công. Quả đúng như vậy, tiên tri đã được sai đến để tố cáo giới giàu có và quyền lực nhưng suy đồi đạo đức, coi thường và xử bất công với người nghèo. Ông kêu gọi họ hoán cải và nhắc nhở họ về sự hiện hữu của một Thiên Chúa công minh. Người thuộc về Chúa, sống theo đường lối Chúa thì không xử bất công với tha nhân. Vì bất công là sống nghịch với giá trị Tin Mừng.
Bài Thánh Vịnh 112 tiếp nối câu trả lời tại sao phải làm tôi Thiên Chúa, khi viết rằng: hỡi tôi tớ Chúa, hãy dâng lời ca ngợi, ca ngợi thánh danh Ngài! Ca ngợi chúc tụng và tuyên xưng Chúa … đó chẳng phải là đang thi hành bổn phận của một Ki-tô hữu sao? (Giáo Lý Hội Thánh Công Giáo, 150). Như vậy, “làm tôi Thiên Chúa” không phải là mất tự do, nhưng là sống đúng căn tính Kitô hữu của mình. Chúng ta hôm nay cũng được mời gọi ca ngợi, yêu mến và kết hợp với Chúa, để cuộc đời trở thành lời tạ ơn sống động dâng lên Người.
Và sau cùng, Bài Đọc II (1Tm 2,1-8) nhấn mạnh rằng: chỉ khi thuộc về Chúa, chúng ta mới được tự do sống yêu thương. Quả thật, Thánh Phaolô đã cho thấy khuôn mẫu của tự do Kitô giáo nơi chính Đức Giêsu Kitô, Đấng đã tự nguyện hiến mình để cứu nhân loại. Tự do của Chúa là tự do hiến dâng vì tình yêu, và nhờ ân sủng ấy, chúng ta cũng được mời gọi sống tự do đích thực: làm tôi Thiên Chúa để yêu thương, để sống và phục vụ anh chị em mình. Chỉ khi biết chết đi cho ích kỷ và sống cho người khác bằng tình yêu trao ban, chúng ta mới nếm trải niềm vui của sự tự do đích thực.
SUY TƯ
Vậy, hiện trạng của tôi ngày hôm nay là gì? Nô lệ hay tự do?
Tôi đang “làm tôi” ai, ở tầng ý nghĩa nào của doúlos? Hoàn toàn mất kiểm soát trước của cải vật chất, những thú vui? Hay đang tự do dâng hiến và chia sẻ đời mình cho Chúa, cho anh chị em?
Và nhất là, tôi có dám chọn làm tôi Thiên Chúa để sống tự do đích thực, cho dù chọn lựa này đồng nghĩa với việc đối diện những thách đố và nghịch lý của cuộc sống?
CẦU NGUYỆN
Lạy Chúa, Chúa đã chọn hiến mình để đem lại sự tự do đích thực cho chúng con. Xin cho con can đảm tiếp nối sự chọn lựa này bằng thái độ chết đi cho những thói hư tật xấu hằng ngày.
Xin cho con biết trân trọng giá trị của sự tự do được trả bằng Máu Châu Báu của Chúa trên thập giá, để mọi chọn lựa và quyết định của con luôn hướng về giá trị Tin Mừng, đó là tình yêu thương, sự công bình, bác ái, và phục vụ.
Xin cho con dám hiến tế chính mình mỗi ngày, chết đi những ích kỷ, bất công và vô ơn, để được tự do làm tôi Chúa, sống đúng căn tính Kitô hữu của mình là ca ngợi, tôn thờ và chúc tụng Chúa không ngừng. Amen.
Quỳnh Thoại, CĐM Cần Thơ
[1] Bible Hub, https://biblehub.com/greek/1401.htm
