- Linh thao đích thực là Linh Thao “trên dưới khoảng 30 ngày”
Các chú dẫn số 18, 19 và 20 ở đầu tập sách Linh Thao cho chúng ta biết có nhiều dạng Linh Thao khác nhau, để phù hợp với khả năng của những người muốn tập luyện tuỳ theo tuổi tác, văn hoá, năng khiếu, sự sẵn lòng cho phép…
Cụ thể, có kiểu “linh thao nhẹ nhàng” áp dụng cho những người chỉ chú tâm tìm sự giúp đỡ để học hỏi và để đạt tới một sự thoả mãn linh hồn ở một mức độ nào đó. Trong trường hợp này, chỉ cần đề nghị thao viên xét mình riêng và chung, cầu nguyện mỗi sáng nửa giờ theo giới răn, tội trọng, hiệp lễ và xưng tội thường xuyên… Cũng có kiểu “linh thao tương đối” dành cho những người bận việc, có học thức và thông minh, và có thể dành một giờ rưỡi để thao luyện. Với những người này, có thể giải thích về “Nguyên Lý và Nền Tảng”, xét mình chung và riêng, dành trọn một giờ mỗi ngày để cầu nguyện về tội hay suy ngắm về cuộc đời Chúa Kitô theo tiến trình.
Linh thao đích thực là loại Linh Thao đòi buộc thao viên trải qua tất cả những bài thao luyện, xuyên suốt bốn giai đoạn (gọi là bốn tuần) với những ý hướng và đích nhắm khác nhau, bằng các cách thức khác nhau (xét mình, suy gẫm, chiêm niệm, khẩu nguyện, tâm nguyện và các việc thiêng liêng khác). Thời gian để có hoàn thành tất cả những điều này là khoảng trên dưới 30 ngày. Kiểu Linh Thao này chỉ dành cho những người sẵn lòng hơn vì rảnh việc và muốn tấn tới bao nhiêu có thể.
Những kiểu linh thao mà chúng ta thường làm hàng năm hay khi có thời gian rảnh (ba, năm hay tám ngày) chỉ là một kiểu linh thao rút gọn (tĩnh tâm), chứ không phải là linh thao theo đúng như những gì thánh Inhaxio mong chờ. Bởi thế, sức “ép phê” của nó chắc chắn là không cao. Nếu có điều kiện, bạn hãy làm linh thao 30 ngày để có được những trải nghiệm quý báu.
- Không phải ai cũng có thể làm Linh Thao 30 ngày
Những đòi hỏi của việc làm Linh Thao buộc thao viên phải đáp ứng nhiều điều kiện. Nếu không, chỉ có thể cho họ trải nghiệm một chút các bài tập đơn giản như đã nói ở trên. Miễn cưỡng làm Linh Thao khi chưa đáp ứng được những đòi hỏi chẳng những không thu lượm được gì, trái lại, có thể làm cho người ta mất thời gian, tiền bạc, công sức, thậm chí, còn có cách hiểu không đúng về Linh Thao.
Về mặt ngoại tại, muốn làm Linh Thao, đặc biệt là Linh Thao 30 ngày, thao viên phải tách mình khỏi đời sống thường ngày. Phải tách biệt khỏi bạn bè, những người quen biết, những công việc bề bộn. Họ phải giữ thinh lặng, chủ động giữ kỷ luật, tuân theo những gì được chỉ dẫn, cởi mở, chân thành với người hướng dẫn. Họ phải có lòng khao khát và muốn làm Linh Thao. Nếu không, việc làm Linh Thao sẽ chẳng có ích gì.
Về khả năng, thao viên phải đạt được một mức độ nào đó trong đời sống thiêng liêng. Những người nông cạn, không vững về giáo lý hay thậm chí là suy yếu đức tin không thể làm Linh Thao được. Thao viên dành rất nhiều giờ để cầu nguyện trong thinh lặng, suy xét nội tâm, nhận biết những chuyển động trong lòng. Vì thế, nếu không quen với những điều này, họ sẽ dễ cảm thấy chán và bỏ cuộc.
Vì thế, muốn làm Linh Thao 30 ngày, thao viên cần tập quen với cầu nguyện, phải có lòng sốt mến, ý hướng ngay lành và khao khát cháy bỏng; nhờ đó, thao viên mới có được những kinh nghiệm thâm sâu về bản thân và về Chúa.
- Linh Thao không phải là giờ học Kinh Thánh và giáo lý
Phần lớn chúng ta khi đi Linh Thao, được những người hướng dẫn cho cầu nguyện với Kinh Thánh, cứ tưởng rằng tìm hiểu Kinh Thánh là điều cốt lõi trong Linh Thao và nhờ đó vốn liếng Kinh Thánh và giáo lý của mình sẽ được củng cố. Nhiều linh mục đi Linh Thao, cốt là để nghe người hướng dẫn chia sẻ về Lời Chúa lúc gợi điểm để tích góp ý tưởng cho bài giảng của mình. Một số người khác cho rằng vì đức tin của mình còn kém, kiến thức giáo lý hỏng nhiều nên tham gia một khoá Linh Thao để hiểu biết hơn.
Phải nhớ rằng, làm Linh Thao không phải là học Kinh Thánh như kiểu lĩnh hội một kiến thức khô cứng, nhưng là cảm nếm và tận hưởng sâu xa những gì được đánh động khi cầu nguyện. Điều mà thao viên phải đối diện trong lúc làm Linh Thao là chính mình trong bầu khí thiêng liêng. Người đồng hành, các điểm cầu nguyện, thậm chí là Kinh Thánh chỉ là phương tiện trợ giúp. Inhaxio nói rất rõ, rằng người đồng hành không được nói dông dài, giải thích quá nhiều, nhưng hãy để thao viên tự cảm nghiệm. Các điểm cầu nguyện phải là những gợi ý giúp thao viện tự mình khám phá tiếng Chúa, chứ không phải là những bài giảng, bài suy niệm hay bài chú giải học hỏi Kinh Thánh. Kinh Thánh cũng chỉ là phương tiện ban đầu dẫn thao viên vào thế giới của mình. Khi đã có được những tác động nội tâm, thao viên không cần dùng đến Kinh Thánh nữa nhưng ở lại và suy xét những chuyển động ấy. Để đạt đến mục đích này, phương cách cầu nguyện dựa trên việc suy xét hay chiêm niệm từ các chất liệu ngoài Kinh Thánh cũng cần thiết, chứ không phải lúc nào cũng là Kinh Thánh như nhiều người lầm tưởng.
Như thế, điểm nhắm tới của Linh Thao là đưa thao viên đối diện với mình và với Chúa ngang qua những phương tiện trợ giúp là người đồng hành, các chất liệu cầu nguyện, sự thinh lặng, việc xét mình, ăn chay… Nếu muốn hiểu biết hơn về Kinh Thánh và giáo lý, tốt nhất hãy đăng ký một khoá học về nó hoặc đọc sách chứ đừng tìm đến Linh Thao.
- Linh Thao không phải chỉ là nghỉ ngơi
Để khuyến khích người ta tìm đến với Linh Thao, nhiều tiêu đề hấp dẫn đã được nghĩ ra như “kỳ nghỉ với Chúa”, “nghỉ ngơi thiêng liêng”… Dĩ nhiên là trong Linh Thao, nhờ trở về với sự thinh lặng, tách khỏi những bận tâm lo lắng của cuộc sống thường nhật, nhìn thấy rõ ràng những vấn đề của bản thân, cảm thấy sự hiện diện gần gũi của Chúa, thao viên sẽ cảm thấy lòng nhẹ nhàng, thoải mái. Những nơi diễn ra kỳ Linh Thao thường là nơi vắng vẻ, cảnh đẹp, thiên nhiên tươi tốt, không khí trong lành, nên sẽ giúp thao viên có cảm giác như mình đang nghỉ ngơi thật sự. Điều này có thể đúng cho những kiểu linh thao nhẹ nhàng.
Nhưng với Linh Thao 30 ngày, thao viên sẽ cảm nhận thấy một kiểu “nghỉ ngơi” khác. Inhaxio gọi đó là thao luyện. Thể xác cần thao luyện để được khoẻ mạnh như thế nào thì linh hồn cũng cần thao luyện để vững mạnh như thế. Mà đã là thao luyện thì chắc chắn sẽ khiến người ta có chút mệt mỏi, phải đổ mồ hôi, phải chiến đấu. Trong tuần 1, thao viên được giúp để đối diện với con người tội lỗi của mình, đụng chạm đến chiều sâu vô thức để thấy những ngóc ngách đời sống cá nhân. Người nào thao luyện nghiêm túc, sẽ thấy một cuộc chiến rất cam go và khốc liệt. Tuần 2 thách đố thao viên trước việc từ bỏ để theo Đức Kitô, đối diện với những điều như sẵn sàng chịu sỉ nhục, khinh chê, lao nhọc ban ngày, tỉnh thức ban đêm với Ngài… Thật không dễ để vui lòng đón nhận chứ không giả điếc làm ngơ trước lời mời gọi này! Tuần 3 và 4 đưa thử thách lòng trung tín của thao viên khi đứng trước những bách hại và cái giá phải trả cho người môn đệ, cũng như phần thưởng hứa hẹn.
Để có thể đi trọn vẹn hành trình Linh Thao 30 ngày, thao viên sẽ nếm trải nhiều cung bậc cảm xúc khác nhau: đau khổ, buồn sầu, khóc lóc, vui vẻ, hân hoan, nước mắt, hoan hỉ… Kỳ “nghỉ ngơi” này xem ra có rất nhiều mùi vị, chứ không đơn thuần chỉ là nghe nhạc êm ái rồi cố khơi lên một chút cảm xúc lâng lâng vô định nào đấy!
- Linh Thao không làm cho người ta trở thành một vị thánh ngay lập tức
Nhiều tiếng đồn thổi về Linh Thao đã khiến người ta “thần thánh hoá” Linh Thao, gán cho nó một sức biến đổi kinh khủng. Lý tưởng mà nói, nếu chúng ta làm Linh Thao nghiêm túc thì sẽ được những ơn từ việc thao luyện này. Và nếu chúng ta làm nhiều lần, hẳn là sẽ có một sự thay đổi nào đó. Nhưng chắc chắn sự thay đổi đó phải đến từ việc đào luyện của chính thao viên khi áp dụng những điều đã cảm nghiệm vào cuộc sống của mình. Linh Thao chỉ mang đến một thay đổi trong nhận thức, quyết tâm cải thiện dựa trên khuôn mẫu Đức Kitô mới mang đến một cuộc lột xác thật sự. Bởi thế, nhiều tác giả đã nói đến “tuần 5 của Linh Thao”, nghĩa là khoảng thời gian đào luyện sau khi đã hoàn thành khoá Linh Thao.
Linh Thao sẽ trở nên vô nghĩa nếu thao viên không đưa nó vào cuộc sống của mình. Sức biến đổi của Linh Thao hệ ở mức độ dấn thân của thao viên trong việc nỗ lực cởi bỏ con người cũ và rèn luyện nhân đức để xây dựng con người mới. “Tuần 5” là một khoảng thời gian vô hạn, nó có thể là suốt cả cuộc đời. Tương quan với Chúa lúc nào cũng cần phải được đầu tư, càng lúc càng sâu hơn, không hề có điểm dừng. Thói quen cầu nguyện đã thực tập trong lúc làm Linh Thao phải được tiếp tục trong đời sống thường ngày. Phải không ngừng xét mình, nhận định, cảm nghiệm, cố gắng tìm thấy Chúa… Có như thế, Linh Thao mới thực sự sinh hoa trái.
Bởi thế, Linh Thao không làm cho người ta trở thành thánh ngay lập tức, nó chỉ cung cấp cho người ta những phương tiện và chỉ cho người ta cách thức để nên thánh. Có nên thánh hay không hệ ở việc người đó có làm cho ân sủng của Chúa đã lãnh nhận được lớn lên qua những nỗ lực trong cuộc sống của mình hay không.
Pr. Lê Hoàng Nam, SJ
