Một đóng góp lớn của linh đạo I-Nhã* là sự khôn ngoan trong phân định. Sự phân định cho chúng ta biết cách nhìn nhận các tình huống, để ý đến các góc nhìn khác nhau của sự việc, đưa ra quyết định qua cầu nguyện và sau cùng là lựa chọn đúng đắn thích hợp dựa vào đức tin và hoàn cảnh sống.
Nhưng sự phân định không giống nhau trong từng giai đoạn của cuộc đời. Mỗi bước ngoặc đều có thách thức riêng đòi hỏi một sắc thái riêng của việc phân định dưới sự hướng dẫn của Chúa Thánh Thần.
Khi ta còn là những đứa trẻ mới lớn, sự phân định chủ yếu liên quan đến việc nhận biết đúng sai. Chúng ta phân định ý nghĩa của sự trung thực, đối xử công bằng với mọi người, thừa nhận những thiếu sót của bản thân, và đánh giá về những kết quả tác động tiềm ẩn.
Sự phân định trong những giai đoạn đầu này giúp chúng ta hiểu ra giá trị đạo đức của bản thân. Là người Công giáo, chúng ta học cách phân định hầu xác định hành vi nào nên giống với Chúa Kitô và hành vi nào không.
Trong giai đoạn vị thành niên, chúng ta phải đối mặt với những sự thay đổi khá đột ngột, những quyết định quan trọng có thể ảnh hưởng đến tương lai sau này. Sự phân định của chúng ta vào thời điểm này liên quan đến việc tự khám phá bản thân. Liệu tôi có phù hợp trong mối quan hệ với người này hoặc người kia không? Tôi có phù hợp với loại công việc/nghề nghiệp này hay với điều gì khác chăng? Đến thời điểm này, chúng ta hẳn đã hiểu rõ đúng sai. Nhưng còn những ưu tiên của chúng ta thì sao? Những lựa chọn và hành động thường ngày có dẫn chúng ta đến với mục đích sống mà chúng ta hướng đến hay không?
Khi bước vào độ tuổi trung niên, khoảng từ cuối 30 đến 50 tuổi thì việc phân định trở nên khó khăn hơn, bởi lẽ đến thời điểm này, chúng ta có thể có nhiều mối quan hệ phù hợp. Nhiều người trong chúng ta đã có những mối quan hệ nghiêm túc, đã làm cha làm mẹ, đã bắt đầu sự nghiệp hoặc ít ra là đã có cuộc sống với công việc ổn định. Lúc này sự phân định của chúng ta phần lớn liên quan đến việc tìm ra mối liên hệ giữa các khía cạnh của cuộc sống và cần điều chỉnh ở chỗ nào. Chúng ta phân định cách dạy bảo và hướng dẫn con cái cũng như cách giải quyết những khó khăn trong đời sống hôn nhân; đồng thời, chúng ta đang hướng ra những mối tương quan ngoài xã hội, cố gắng giúp đỡ người khác, trở thành những người sống vì mọi người. Có lẽ rằng chúng ta cũng từng giúp đỡ tha nhân nhiều năm trước đó, nhưng giờ đây, mọi thứ sẽ trở nên phức tạp hơn khi chúng ta có nhiều nghĩa vụ khác phải thực hiện.
Và trong những năm tháng sau này, chúng ta phải phân định cách tốt nhất để sử dụng năng lượng và nguồn lực mà mình có. Chúng ta có thể bị suy giảm về sức khoẻ và tài chính nhưng có thể đã tránh khỏi những mối quan hệ không hữu ích nhờ vào những chặng đường dài học hỏi và phân định. Chúng ta phải phân định mức độ tham gia giải quyết các vấn đề và áp lực của các thành viên trong gia đình và mọi người xung quanh. Chúng ta cần phân định cách chúng ta sẽ đối mặt với sự suy yếu về thể lý/tinh thần cũng như cái chết của chính mình.
Trong mỗi giai đoạn của cuộc sống, sự phân định có thể bao gồm:
- Xác định các kiểu suy nghĩ hoặc hành vi mà chúng ta cần có để đối mặt và thay đổi.
- Xác định những tổn thương sâu sắc và lâu dài; học cách tìm kiếm sự chữa lành và phục hồi.
- Đưa ra chọn lựa tốt nhất trong số những lựa chọn tốt.
- Xử lý những ràng buộc không lành mạnh; cầu nguyện và hướng tới sự tự do thiêng liêng.
- Khám phá cách tốt nhất để tận dụng các nguồn lực như tài năng, tiền bạc, thời gian, sinh lực để góp phần xây dựng thế giới.
Dĩ nhiên bài viết ngắn này chỉ có thể đề cập đến một số điểm nổi bật thay vì tất cả các lĩnh vực của việc phân định. Hy vọng các bạn nắm bắt được tầm quan trọng của việc phân định đối với hành trình đức tin của mình trong đời sống hiện tại.
(*) Linh đạo I-Nhã: là linh đạo hoạt động: Lao tác cùng với Chúa Kitô để xây dựng Nước Chúa. Trọng tâm chính của linh đạo của thánh I-Nhã là kinh nghiệm cầu nguyện và mối tương quan cách cá vị với Chúa, với tha nhân và với chính mình.
Nguồn: ignatianspirituality.com
Tác giả: Vinita Hampton Wright
Chuyển ngữ: Vũ My | CTV JESCOM – Truyền Thông Dòng Tên
