Thánh sử Luca hôm nay (Lc 2,41-52) kể lại một sự kiện đặc biệt trong tuổi thơ của Chúa Giêsu, khi Ngài cùng cha mẹ hành hương lên Đền Thánh Giêrusalem để mừng lễ Vượt Qua. Hình ảnh gia đình Thánh Gia, với lòng yêu mến và sự tuân giữ các phong tục thánh thiêng, không chỉ làm sáng tỏ ý nghĩa của đời sống đức tin trong gia đình mà còn mang đến những bài học sâu sắc cho các Kitô hữu trong bối cảnh Năm Thánh 2025. Đây là một năm ân sủng và cơ hội để các gia đình sống tinh thần gặp gỡ: gặp con người và gặp Thiên Chúa.
Trước hết, câu chuyện mở ra với hình ảnh cha mẹ Chúa Giêsu – Đức Maria và Thánh Giuse đưa Ngài lên Đền Thánh mừng lễ Vượt Qua. Đây là phong tục thánh thiêng của người Do Thái, nhằm tưởng nhớ biến cố giải phóng dân tộc khỏi ách nô lệ Ai Cập. Trong bầu không khí thánh thiện này, chúng ta thấy Thánh Gia không chỉ chu toàn lề luật mà còn thực sự sống trọn vẹn tinh thần thờ phượng Thiên Chúa. Sự hiện diện của cả gia đình tại Đền Thánh không chỉ dừng lại ở lòng đạo đức cá nhân, mà còn được củng cố và nuôi dưỡng qua những hành động cụ thể trong cộng đoàn.
Chẳng hạn khi Chúa Giêsu, lúc ấy 12 tuổi, ở lại Đền Thánh mà không báo trước với cha mẹ. Sau ba ngày tìm kiếm, Đức Maria và Thánh Giuse tìm thấy Ngài giữa các thầy dạy, vừa nghe, vừa đặt câu hỏi. Hình ảnh cậu bé Giêsu gây ngạc nhiên với trí thông minh và những lời đối đáp đầy khôn ngoan không chỉ phản ánh thần tính của Ngài, mà còn là sự khởi đầu cho ý thức về sứ mạng mà Chúa Cha đã trao phó. Khi bị mẹ Maria trách cứ vì đã làm cha mẹ lo lắng, câu trả lời của Chúa Giêsu: “Sao cha mẹ lại tìm con? Cha mẹ không biết là con có bổn phận ở nhà của Cha con sao?” (Lc 2,49) chính là bí mật đầu tiên về mối tương quan đặc biệt giữa Ngài và Chúa Cha.
Đây cũng là lời nhắc nhở mỗi Kitô hữu rằng cuộc đời chúng ta, dù ở giai đoạn nào, đều phải quy hướng về Thiên Chúa và sống trong ý thức về sứ mạng mà Ngài trao phó.
Tuy nhiên, điều đáng chú ý là phản ứng của Đức Maria và Thánh Giuse. Tin Mừng kể rằng“ông bà không hiểu lời Người vừa nói” (Lc 2,50). Tuy vậy, hình ảnh để chúng ta bắt chước đó là:“Mẹ Người thì hằng ghi nhớ tất cả những điều ấy trong lòng” (Lc 2,51). Đây là tấm gương tuyệt vời cho mỗi người chúng ta trong đời sống đức tin. Luôn biết suy ngẫm và tìm kiếm ý nghĩa trong những biến cố xảy đến. Chỉ bằng cách này, đức tin của chúng ta mới có cơ hội trưởng thành lớn mạnh.
Trong bối cảnh Năm Thánh 2025, khi Giáo hội khuyến khích mọi người sống tinh thần gặp gỡ, câu chuyện Thánh Gia mang đến nhiều gợi ý thực tế. Đức Giáo hoàng Phanxicô nhấn mạnh rằng Năm Thánh không chỉ là cơ hội để hành hương đến Rôma hay bước qua các cửa Thánh, mà còn là dịp để các gia đình gặp gỡ nhau và gặp gỡ Thiên Chúa.
Hành trình lên Đền Thánh Giêrusalem của Thánh Gia nhắc nhở chúng ta rằng ý nghĩa thực sự của hành hương không nằm ở khoảng cách địa lý, mà ở sự khao khát đến gần Thiên Chúa và cùng nhau chia sẻ đời sống đức tin.
Tin mừng hôm nay còn tiết lộ cho chúng ta về vai trò của từng thành viên trong gia đình Thánh Gia. Đức Maria, với lòng ghi nhớ và suy ngẫm, là tấm gương của một người mẹ cầu nguyện, luôn đặt Thiên Chúa làm trung tâm. Thánh Giuse, người cha thầm lặng nhưng đầy trách nhiệm, đã lao động không ngừng để chăm lo cho gia đình trong những hoàn cảnh khó khăn. Và Chúa Giêsu, Đấng đã sống vâng phục cha mẹ, chính là hình mẫu của sự hiếu thảo và trung tín. Hình ảnh ấy được thánh Luca kết lại bằng lời khẳng định: “Đức Giêsu ngày càng thêm khôn ngoan, thêm cao lớn và thêm ân nghĩa đối với Thiên Chúa và người ta” (Lc 2,52).
Thánh Gia không phải là một gia đình không có thách đố, nhưng chính trong những thử thách ấy, mỗi người tìm thấy cơ hội để gắn bó với nhau và với Thiên Chúa. Đây là lời mời gọi dành cho mỗi gia đình Kitô hữu: Hãy biết quy tụ quanh Thiên Chúa, sống yêu thương, hy sinh và cùng nhau xây dựng đời sống đức tin. Như Thánh Giáo hoàng Gioan Phaolô II từng viết:
“Gia đình là trường học đầu tiên dạy về tình yêu, là nơi con người học biết sống tình liên đới và yêu thương.” (Familiaris Consortio, số 37).
Năm Thánh 2025 là cơ hội để mỗi gia đình tìm lại ý nghĩa của việc gặp gỡ – không chỉ gặp gỡ Thiên Chúa qua các nghi thức phụng vụ, mà còn gặp gỡ nhau trong sự quan tâm và chia sẻ. Hãy để câu chuyện Thánh Gia trở thành nguồn cảm hứng, giúp chúng ta biết dành thời gian cho nhau, tổ chức những giờ cầu nguyện chung, hoặc đơn giản là cùng nhau tham dự Thánh lễ. Chính những hành động nhỏ bé ấy sẽ biến gia đình chúng ta thành những mái nhà thánh thiện, nơi Thiên Chúa luôn hiện diện và chúc phúc.
Trong tinh thần của Năm Thánh, mỗi gia đình được mời gọi chiêm ngắm Thánh Gia không chỉ như một biểu tượng lý tưởng, mà còn như một lời nhắc nhở về sự hiện diện sống động của Thiên Chúa trong đời sống thường ngày. Hãy để mọi hành động, lời nói và suy nghĩ của chúng ta trở thành lời ngợi khen Thiên Chúa, và như Chúa Giêsu đã làm, hãy sống trọn vẹn bổn phận của mình trong gia đình và cộng đoàn. Có như thế, chúng ta cũng được “thêm ân nghĩa đối với Thiên Chúa và người ta”.
Lạy Thiên Chúa Cha toàn năng,
Trong Năm Thánh đầy ân sủng này, chúng con chiêm ngắm Thánh Gia – mẫu gương của tình yêu, sự hiệp nhất và đời sống thánh thiện. Xin cho chúng con biết học nơi Thánh Gia tinh thần vâng phục, lòng tin tưởng và sự kiên nhẫn trong mọi hoàn cảnh của cuộc sống.
Lạy Chúa Giêsu,
Như xưa Ngài luôn trung tín với Cha trên trời và hiếu thảo với cha mẹ trần thế, xin dạy chúng con biết sống yêu thương và vâng lời trong gia đình, để nơi mỗi mái nhà, tình yêu Thiên Chúa luôn hiện diện.
Lạy Đức Maria,
Xin giúp chúng con biết ghi nhớ và suy ngẫm Lời Chúa trong lòng, để nhờ sự cầu nguyện và tín thác, chúng con được biến đổi và trở nên khí cụ bình an của Chúa.
Lạy Thánh Giuse,
Xin cầu bầu cho những người cha, người mẹ trong gia đình biết noi gương Ngài, âm thầm lao động, hy sinh và chăm lo cho con cái với tình yêu thương và trách nhiệm.
Xin Chúa thánh hóa gia đình chúng con, để qua mọi thử thách và niềm vui, chúng con ngày càng gần Chúa hơn, và trở thành chứng nhân cho tình yêu Ngài giữa đời.
Chúng con cầu xin, nhờ Đức Kitô, Chúa chúng con. Amen.
Lm. Giuse Phạm Đình Ngọc, S.J.
