Giáo xứ Giuse Thợ gọi là Tạo Tác vì ngôi nhà thờ nằm ngay bên khu Công binh Kiến tạo, ở cách trung tâm chợ Đà Lạt gần 4 km, Đông Bắc giáp giáo xứ Chi Lăng; phía Tây giáp giáo xứ Thiện Lâm và phía Nam giáp giáo xứ Chính Tòa. Giáo xứ nằm giữa trục giao thông và khu dân cư ngày càng đông đúc trải rộng trên 2 phường 9 và 10 thành phố Đà Lạt, với khoảng gần 300 gia đình gồm suýt soát 1500 giáo dân trên tổng số dân cư 18.000 người.
Đôi hàng lịch sử
Năm 1967, nhân dịp phát động phong trào “MỖI GIÁO DÂN MỘT TÂN ƯỚC”, một số bà con giáo dân xóm Cô Giang và công nhân viên chức khu Tạo Tác cần một nơi để gặp gỡ tìm hiểu Kinh Thánh. Lúc đầu, Hội trường khu Tạo Tác được mượn tạm để sử dụng. Khi cha Tuyên úy Giuse Phùng Cảnh đến với bà con, nhu cầu có nơi thờ phượng cũng nảy sinh. Sáng kiến cần có một nhà nguyện nhỏ được đưa ra, đạo đạt và nhanh chóng được các giới có thẩm quyền ủng hộ. Một khu đất trống gần khu Tạo Tác được chọn để làm nhà nguyện. Lúc đó số gia đình Công giáo vỏn vẹn có 26 gia đình với khoảng trên 100 nhân danh. Ngày 19.03.1968, Đức cha Simon Hòa-Hiền đến đặt viên đá đầu tiên xây dựng, rồi chưa đầy 8 tháng sau, ngày 01.11.1969, Ngài lại đến làm phép khánh thành ngôi nhà nguyện có hình lục giác nhỏ bé rộng khoảng 90m2, do chính giáo dân đảm nhận xây cất.
Nhà nguyện được trao cho các cha Tuyên úy phụ trách. Lúc đầu là cha Giuse Phùng Cảnh, sau đó là cha Giuse Vũ Đình Tân. Những khi không có linh mục, Đức Cha mời các linh mục sinh viên đang theo học Giáo Hoàng học Viện Piô X đến cử hành thánh lễ.
Ngày 03.07.1971, cha Giuse Chu Huy Châu từ Bảo Lộc lên phụ trách toàn bộ khu Chi Lăng, Tạo Tác, Trại Hầm và Trại Mát. Cha Chu Huy Châu đã kêu gọi được các cha và các thầy dòng Tên cũng như các nữ tu Chúa Quan Phòng và Phan Sinh Thừa Sai ở gần cộng tác.
Sau ngày 03.04.1975, cha Chu Huy Châu rời Chi Lăng, Đức Giám Mục Giáo Phận trao Tạo Tác cho các cha dòng Tên, đặc biệt là cha Philipphe Gomez và cha G.B. Nguyễn Ngọc Tiến phụ trách.
Ngày 11.08.1986, cơ sở Học viện dòng Tên tại số 9 Cô Giang chuyển làm bệnh viện Y học Cổ truyền, các cha, các thầy dời về trú tại Học viện Salésién Don Bosco Đà Lạt. Tạo Tác không có cha đến dâng lễ. Các nữ tu dòng Chúa Quan Phòng và dòng Phan Sinh Thừa Sai Đức Mẹ vẫn cùng bà con giáo dân tham dự các buổi Phụng vụ Lời Chúa. Ca đoàn và các giáo lý viên vẫn tập hát và dạy giáo lý. Lần lần, khi có hôn phối hoặc an táng, bà con vẫn xin được có thánh lễ tại nhà thờ. Sau cùng, cha Matthêu Đinh Viết Hoàng, phó xứ Chính Tòa Đà Lạt, được trao kiêm nhiệm Chi Lăng, Tạo Tác và Trại Hầm.
Tháng 11.1989, cha Antôn Nguyễn Đức Khiết, Thư ký Tòa Giám Mục, được trao thêm nhiệm vụ phụ trách Tạo Tác. Sau đó hai năm, ngày 17.06.1991, cha Khiết được thuyên chuyển làm cha xứ Chi Lăng, Trại Hầm. Cha G.B. Nguyễn Ngọc Tiến trở lại phụ trách Tạo Tác. Năm 1993, Đức Cha Bartôlômêô Nguyễn Sơn Lâm nâng Tạo Tác lên hàng giáo xứ.
Hiện tại và tương lai
Ngôi nhà thờ nhỏ bé sau 3 đợt trùng tu và cơi nới không còn đử sức đáp ứng số giáo dân tăng nhanh. Vào những ngày Chúa nhật và nhất là các ngày lễ lớn, giáo dân phải đứng ngoài sân, có khi tràn ra tới tận cổng. Ngày Chúa nhật, có hơn 200 thiếu nhi và thiếu niên đến học giáo lý theo 4 đợt trong những phòng nhỏ thiếu mọi tiện nghi. Có một nơi thờ phượng khang trang và rộng rãi hơn; có chỗ để học giáo lý và sinh hoạt cho mọi giới là khao khát cháy bỏng của giáo dân Tạo Tác. Hiểu rõ nguỵện vọng này, năm 2005, Đức cha Phêrô Nguyễn Văn Nhơn, đã khuyến khích xây dựng ngôi nhà thờ mới cho giáo xứ. Một số bà con ở ngay sát nhà thờ đã nhượng lại đất nhà thờ. Thế là dự định trở thành thực hiện. Nhà thờ mới được chọn ra 8 bản phác thảo theo kiểu gôtích (gothic) truyền thống.
Ngày 23.07.2009, Đức Giám Mục giáo phận đã đến đặt viên đá đầu tiên cho công trình có kích thước 32m x14m gồm 1 trệt, 1 lầu và tháp chuông. Sau khi xây dựng xong nhà thờ theo dự kiến sẽ tiến hành xây dựng nhà xứ và các phòng sinh hoạt.
Trải qua chặng đường 40 năm, Tạo Tác nhỏ bé và non trẻ đã không ngừng vươn tới. Từ 26 gia đình với 200 nhân khẩu lúc đầu nay đã lên tới 1500, chắc chắn số giáo dân sẽ còn tăng thêm. Giáo xứ đã cống hiến cho Giáo hội 3 linh mục triều, 4 linh mục dòng Tên và một số nữ tu đã khấn trọn.
Nguồn: lấy trong cuốn “Giáo phận Đà Lạt Kim Khánh 1960-2010“, Nxb. Tôn giáo, 2010
