Vài năm sau khi các tu sĩ Dòng Tên trở lại Việt Nam năm 1957, Học viện Dòng Tên Việt Nam đã được thành lập để duy trì việc huấn luyện anh em trong Dòng và Học viện được đặt dưới sự bảo trợ của Thánh Cả Giuse. Trải qua những thăng trầm của thời cuộc, từ căn biệt thự nhỏ tọa lạc tại số 10 đường Huyền Trân Công Chúa đến ngôi nhà mới với tên chính thức là Học Viện Thánh Giuse tại số 9 Cô Giang, Đà Lạt (1968-1986), rồi những ngày tháng tu học âm thầm nơi Cộng thể Học viện Salésien Don Bosco Đà Lạt (1986-1989), và từ năm 1996 đến nay thì về tọa lạc tại Thủ Đức, Học viện và anh em học viên Dòng Tên vẫn được Thánh Cả Giuse bảo trợ và che chở đặc biệt.
Và sáng ngày 19/03/2021, khuôn viên Học viện Dòng Tên bỗng trở nên rộn ràng và náo nhiệt hơn với sự hiện diện của rất đông anh em tu sĩ trẻ các dòng tu đang theo học tại Học viện như Dòng Cát Minh, Dòng Thừa sai Đức Tin, Dòng Ngôi Lời, Dòng Augustino Đức Mẹ Lên Trời,… và năm đầu tiên có các nữ triết sinh đến từ Dòng Chúa Quan Phòng (Tây Nguyên), Hiệp hội Đức Maria Đầy Ơn Phúc. Các bạn về đây, không phải để lên lớp học như thường ngày, nhưng để tham dự Thánh lễ mừng kính Thánh Giuse – Bổn mạng Học viện Dòng Tên, và sẽ tham gia vào ngày hội thao với rất nhiều môn thể thao đặc sắc nhằm xây dựng tình liên đới và tình bạn trong Chúa.
Thánh lễ sáng diễn ra trong bầu khí thiêng liêng và ấm cúng do cha Giuse Phạm Tuấn Nghĩa, S.J – Viện Trưởng chủ tế; quý cha trong Ban Giám Hiệu, quý cha ban huấn luyện cộng đoàn Học viện và quý cha giáo đồng tế. Cha chủ tế ngỏ lời chào cộng đoàn phụng vụ và hân hoan chúc mừng quý cha, quý thầy mừng bổn mạng Thánh Giuse hôm nay. Ngài cầu chúc anh em ngày càng chuyên chăm trong việc học, có tinh thần khiêm tốn và yêu mến Chúa Giêsu như vị thánh bổn mạng của mình.
Chia sẻ trong Thánh lễ, cha Giám Học khối Triết Giuse Bùi Quang Minh S.J lược lại hành trình và kinh nghiệm lạc mất trẻ Giêsu của Thánh Giuse và Đức Maria khi cả gia đình lên Giêrusalem (Lc 2,41-51), từ đó rút ra bài học cho hành trình tìm lại Thiên Chúa của thời đại chúng ta. “Như trẻ Giêsu trốn khỏi vòng tay cha mẹ, Thiên Chúa đã rời bỏ những toan tính cầm nắm và quản lý của nhân loại chúng ta…Và cách hai ông bà Giuse và Maria xoay sở để giải quyết vấn đề trở nên điển hình cho chúng ta trong việc tìm và gặp lại vị Thiên Chúa tuyệt đối tự do ấy.” Cách riêng, kinh nghiệm của ‘ông bố trẻ’ Giuse về trẻ Giêsu được “bắt đầu trong thinh lặng và kết thúc trong thinh lặng.” Đó là một sự thinh lặng tích cực, bởi cùng với bà Maria, ông Giuse lần theo những dấu vết nằm trong tầm tay của ông: “đi tìm giữa đám bà con và người thân thuộc,” “trở lại Giêrusalem mà tìm,” vào tìm trong Đền Thờ. Nói cách khác, chúng ta không có cách nào khác để đi tìm vị Thiên Chúa biến mất ngoài những “dấu tích” mà Ngài để lại, những “locus theologicus” đánh dấu cùng lúc sự từng hiện diện của Ngài, sự vắng mặt của Ngài và hướng phải đi tìm Ngài. Và trên đó, chúng ta học khám phá hướng đi mà Thần Khí đang hoạt động.
Cha giám học Giuse mời gọi mỗi người, với sứ mạng tri thức của mình, noi gương thánh Giuse, dấn thân vào sứ mạng đồng hành với con người thời nay tìm lại sự hiện diện của Thiên Chúa trong bối cảnh sống của họ, và làm mới lại kinh nghiệm sống với vị Thiên Chúa sống động. Và khi thực hiện nó, “chúng ta làm trong sự thinh lặng của lòng khiêm tốn, chấp nhận để cho những tài nặng chủ quan của mình ‘ở kèo dưới,’ để trong khi vẫn tích cực tìm kiếm thì để cho sự thinh lặng thánh kiểu Giuse kiến tạo không gian hy vọng trong tâm hồn mình được lớn dần.” Vì “sau tất cả, sự thinh lặng là sức mạnh của Giuse, là khởi đầu của một bình an mới và trên hết là việc nối lại cuộc đối thoại không lời nhưng tích cực để tìm thấy thánh ý Thiên Chúa.”
Xin Thánh Cả Giuse cầu bầu giúp sức để từng anh chị em học viên Học viện Dòng Tên luôn dám dấn thân cho việc học, dù nhiều lúc thấy việc học khô khan, khó hiểu, biết biến bàn học thành bàn thờ, nơi mỗi người dâng hiến con tim, trí tuệ, và cả con người mình cho Thiên Chúa. Và xin cho mỗi người biết tận dụng thời gian tu học “âm thầm” dưới mái trường Học viện Dòng Tên để có được những khí cụ tri thức cần thiết cho sứ mạng tông đồ về sau, cũng như xưa Chúa Giêsu đã đào luyện 30 năm dưới mái nhà Nadarét của thánh Giuse trước khi đi rao giảng công khai.
Bài viết: Văn Quynh, S.J
Hình ảnh: Nhật Tài, S.J
