Đức Thánh Cha nói với các Giáo lý viên: Đâu là cốt lõi của Đức Tin?

VATICAN. Chúa Nhật 25.09.2016, sau đây là bài giảng của Đức Thánh Cha trong Thánh Lễ Năm Thánh dành cho các Giáo Lý Viên, tại Quảng trường Thánh Phêrô:

Trong bài đọc trích thư của thánh Phaolô Tông đồ gửi ông Timôthê, và cũng là gửi cho chúng ta, thánh Phaolô nhắn gửi những lời khuyên với đầy tâm huyết. Ngài nói: “Con hãy tuân giữ huấn lệnh của Chúa mà sống cho tinh tuyền” (1Tm 6:14). Thánh Phaolô nói đơn giản rằng đây là lệnh truyền. Dường như ngài muốn chúng ta chú tâm một cách chắc chắn về điều gì là căn bản của đức tin. Ngài không nói nhiều điều, mà nhấn mạnh vào cốt lõi của đức tin. Trọng tâm này bao hàm tất cả, và con tim sống động này đem lại sức sống cho tất cả. Đó là tuyên xưng mầu nhiệm Vượt Qua của Chúa Kitô: Chúa Giêsu đã sống lại, Chúa Giêsu yêu mến bạn, và Người đã trao hiến mạng sống vì bạn; Chúa đã sống lại và vẫn đang sống, Người rất gần bạn và chờ đợi bạn từng ngày. Chúng ta không bao giờ được quên điều này.

Trong ngày Năm Thánh dành cho các Giáo lý viên này, chúng ta được mời gọi giữ lấy sứ điệp then chốt của đức tin: Chúa đã sống lại. Chẳng có gì quan trọng hơn thế; chẳng có gì rõ ràng và tuyệt vời hơn thế. Tất cả những điều trong đức tin đều trở nên đẹp đẽ khi kết nối với trọng tâm này, đó là được hòa vào lời tuyên xưng về cuộc Vượt Qua của Chúa. Nếu mất đi kết nối này, sẽ mất đi ý nghĩa và sức mạnh. Chúng ta luôn được mời gọi để sống và loan báo sự mới mẻ của Tình yêu Thiên Chúa: “Chúa Giêsu thực sự yêu mến bạn, yêu mến bạn trong chính cái hiện tại của bạn. Hãy dành cho Người một khoảng không gian: mặc cho những thất vọng và tổn thương trong cuộc đời bạn, hãy cho Người cơ hội để yêu mến bạn. Người sẽ không làm cho bạn thất vọng.”

Lệnh truyền mà thánh Phaolô nói, làm chúng ta nhớ tới điều răn mới của Chúa Giêsu: “Anh em hãy yêu thương nhau như Thầy đã yêu thương anh em” (Ga 15:12). Bằng con đường của yêu thương, “Thiên Chúa là Tình Yêu” sẽ được công bố với thế giới: không phải bằng sức mạnh thuyết phục, không bao giờ bằng cách áp đặt chân lý, cũng không phải là những nghĩa vụ tôn giáo hoặc đòi buộc về đạo đức. Thiên Chúa được tuyên xưng nhờ những cuộc gặp gỡ giữa con người với sự quan tâm chăm sóc lịch sử và hành trình của con người. Bởi vì Thiên Chúa không phải là một ý tưởng, mà là một con người sống. Sứ điệp của Người được thông truyền qua chứng từ đơn sơ và xác thực, bằng việc lắng nghe và chào đón, với niềm vui lan tỏa. Chúng ta không nói được một cách thuyết phục về Chúa, nếu chúng ta đang buồn rầu; chúng ta cũng không thể diễn tả vẻ đẹp của Chúa chỉ với những bài giảng hay. Thiên Chúa của hy vọng được tuyên xưng bằng chính đời sống, sống Tin Mừng của tình yêu trong giây phút hiện tại, và không sợ làm chứng, ngay cả trong những cách thức mới.

Bài Tin Mừng Chúa Nhật hôm nay giúp chúng ta hiểu được tình yêu có nghĩa là gì, và làm cách nào mà chúng ta có thể tránh được những khốn khổ. Trong dụ ngôn này, có ông nhà giàu không chú ý tới anh Ladarô nghèo khổ nằm trước cửa nhà ông (Lc 16:20). Thực tế, người giàu này không làm điều gì ác với ai; không có gì để nói rằng ông ta là người xấu. Thế nhưng, trong khi anh Ladarô “mình đầy ghẻ chốc”, thì ông ta còn bệnh nặng hơn cả Ladarô. Ông nhà giàu này bệnh nặng vì cái đui mù tệ hại của ông. Ông không thể nhìn ra bên ngoài thế giới của riêng ông, một thế giới được tạo bởi yến tiệc và gấm vóc. Ông không thể nhìn ra bên ngoài cửa nhà ông, là nơi anh Ladarô đang nằm, bởi vì những gì xảy ra bên ngoài nhà ông thì ông không quan tâm. Ông không nhìn với đôi mắt, bởi vì ông không thể cảm nhận bằng con tim. Khi ấy, thế gian đã đi vào, còn linh hồn thì bị bỏ ra ngoài. Điều tệ hại ấy tựa như “lỗ đen” nuốt chửng tất cả những gì là tốt đẹp, dập tắt tất cả những gì là tình yêu, bởi vì chỉ còn chỗ cho sự hưởng thụ của cái tôi. Thế nên, ông nhà giàu này chỉ còn thấy vẻ bề ngoài, và không còn chú tâm đến ai khác vì ông thờ ơ với mọi người. Những ai mù quáng như thế, thường có hành vi nịnh bợ với những người nổi tiếng quyền cao chức trọng; nhưng lại ngoảnh mặt làm ngơ đối với những người như anh Ladarô, những người nghèo, những người cùng khổ, những con người đáng mến của Chúa.  

Thiên Chúa thì nhìn đến những con người bị quên lãng, bị bỏ rơi trong thế giới này. Ladarô là một đại diện trong rất nhiều dụ ngôn của Chúa Giêsu. Tên gọi “Ladarô” có nghĩa là “Thiên Chúa cứu giúp”. Thiên Chúa không quên anh, Ngài mời anh vào dự tiệc Nước Trời cùng tổ phụ Abraham và tất cả những con người cùng khổ. Trong khi người nghèo có tên gọi là Ladarô, thì ông nhà giàu trong dụ ngôn lại không có tên, cuộc đời của ông bị trôi vào quên lãng, bởi vì những kẻ chỉ sống cho riêng mình thì chẳng làm nên lịch sử. Một Kitô hữu phải làm nên lịch sử! Người Kitô hữu phải ra khỏi chính mình để làm nên lịch sử. Ai chỉ sống cho riêng mình thì không thể làm nên lịch sử. Ngày hôm nay, chính cái mù quáng của ông nhà giàu đã tự đào nên vực thẳm không thể vượt qua. Còn chúng ta, ngày nay chúng ta đang rơi vào bệnh vô cảm, ích kỷ.

Có một chi tiết tạo nên tương phản trong dụ ngôn. Cuộc sống xa hoa của ông nhà giàu không tên tuổi chỉ được mô tả là sự phô trương: tất cả những gì liên quan đến ông đều là nhu cầu và quyền lợi. Ngay cả khi ông chết, ông vẫn nhấn mạnh rằng mình cần được giúp đỡ và còn đòi hỏi quyền lợi cho mình. Còn anh nghèo Ladarô thì được miêu tả với nhân phẩm tuyệt vời: anh không hề thốt ra một lời than trách hoặc đòi hỏi. Đây là lời dạy có giá trị: là những người phục vụ Lời Chúa, chúng ta được mời gọi không phô trương, không đi tìm vinh dự, cũng không buồn chán phàn nàn. Chúng ta không phải là ngôn sứ của bóng tối và buồn rầu. Chúng ta không phải là những người chỉ biết thu mình lại trong không gian của riêng mình, rồi đưa ra những xét phán gay gắt về xã hội, về Giáo hội, về mọi sự và về mọi người, và làm cho thế giới ô nhiễm bởi cái tiêu cực của chúng ta. Những ai thực sự gần gũi Lời Chúa, thì không hề có sự hoài nghi đáng thương.

Những ai tuyên xưng niềm hy vọng của Chúa Giêsu thì đều mang tới niềm vui và nhìn xa trông rộng; những người như thế thấy cả một chân trời phía trước; không có bức tường nào có thể ngăn cản họ; họ nhìn xa trông rộng vì họ biết cách nhìn vượt xa cái ác, vượt ra khỏi những vấn đề của riêng họ. Đồng thời, họ cũng nhìn gần rất rõ, bởi vì họ chú tâm tới người thân cận và những ai cần giúp đỡ. Chúa đã nói điều này ngày hôm nay: đứng trước tất cả những ai như anh Ladarô, chúng ta được mời gọi có mối liên hệ, để tìm cách gặp gỡ và giúp đỡ, chứ không phải là kiểu nói: “Ngày mai tôi sẽ giúp; hôm nay tôi không có thời gian, mai tôi sẽ giúp”. Kiểu chậm trễ này là một tội. Thời gian để giúp đỡ người khác, chính là thời gian dành cho Chúa; tình yêu này sẽ còn mãi: đây là kho tàng trên trời mà chúng ta đã tậu được.

Thế nên, các bạn giáo lý viên thân mến, anh chị em thân mến, xin Chúa ban cho chúng ta ân sủng để chúng ta làm mới lại từng ngày niềm vui của lần tuyên xưng đầu tiên: Chúa Giêsu đã chết và đã sống lại, Chúa Giêsu yêu mến từng người chúng ta! Xin Người ban cho chúng ta sức mạnh để chúng ta sống và tuyên xưng giới răn yêu thương, để vượt thắng sự mù lòa của thói phô trương và sự buồn chán của thế gian. Xin Người làm cho chúng ta biết thương cảm trước người nghèo.

Chuyển ngữ: Tứ Quyết SJ