Chỉ khi nào con người còn biết ngạc nhiên, khi đó cuộc sống mới còn những điều thú vị. Ngược lại, nếu mọi thứ được cho là quen thuộc hay quá đỗi bình thường thì không có gì phải thắc mắc, không có gì phải tìm hiểu và không có gì là mới lạ, hấp dẫn.
Trong con mắt đức tin, cuộc đời là chuỗi ngày đầy những ngạc nhiên; ngạc nhiên không phải chỉ vì có những sự kiện xảy đến bất ngờ mà còn là vì người tu sĩ nhận ra Chúa đang không ngừng làm công việc đổi mới nơi chính bản thân họ, nơi những người khác và nơi mọi tạo vật nói chung. Để có thể dễ dàng ngạc nhiên hay nhạy bén trước tác động của Chúa như vậy, mỗi người cần mang lấy tâm tình của trẻ thơ: đơn sơ mở ra đón nhận mầu nhiệm Nước Trời được mặt khải trong những điều nhỏ bé nhất.
Đó hoàn toàn không phải là thái độ lãng mạn bay bổng như đang sống trên mây, nhưng là chiều sâu thiêng liêng giúp con người nhìn về thực tại bằng con mắt đức tin. Thái độ ngược lại chính là đóng khung thực tại trong tầm hiểu biết hẹp hòi đầy khiếm khuyết và định kiến của mình. Loại người này thường có những suy nghĩ kiểu như tôi sinh ra có tính sẵn như vậy rồi, không thể và cũng không cần phải thay đổi; tôi biết rõ anh/chị đó rồi, từ xưa đến giờ vẫn thế! Sẽ không thể có thay đổi bước ngoặc trong cuộc đời nếu con người không biết phản tỉnh để nhận ra thông điệp đức tin qua những dấu chỉ làm họ ngạc nhiên trong đời sống thường ngày.
Mỗi tu sĩ đều có một câu chuyện ơn gọi riêng với nhiều tình tiết không ai giống ai. Thế nhưng tất cả mọi câu chuyện đó đều có một điểm chung là được bắt đầu từ sự ngạc nhiên. Có người ngạc nhiên vì biết bao nhiêu điều tốt đẹp Chúa đã ban cho mình một cách nhưng không; lòng họ trào dâng tâm tình biết ơn, muốn hiến thân cho đi cách nhưng không những gì đã được nhận lãnh. Người khác vì được đánh động bởi hình ảnh những người nghèo khổ, bệnh tật hoặc bị bỏ rơi nên muốn chung tay xoa dịu nỗi đau của đồng loại. Có người khác nữa xuất thân từ một đứa trẻ hư hỏng được cưu mang dạy dỗ nên người, qua kinh nghiệm đó họ ngạc nhiên trước sức mạnh chữa lành của tình thương nên muốn dấn thân trong việc giáo dục thanh thiếu niên. Lại có người ngạc nhiên bởi chính những người ngạc nhiên như trên; họ thắc mắc tại sao có những người vui vẻ hy sinh cả đời mình phục vụ người khác và đâu là nguồn sức mạnh giúp họ có thể đảm nhận những công việc đầy thách đố như vậy.
Nói chung nhờ biết ngạc nhiên hay nhận ra những điều bất thường nơi những sự kiện bình thường mà người ta mới có động lực tìm hiểu; nhờ tìm hiểu người ta mới nhận ra được giá trị ẩn giấu đằng sau những điều khiến họ ngạc nhiên; chính giá trị được tìm ra đó sẽ thôi thúc họ hoán cải thay đổi đời sống theo một hướng mới. Đối với người tu sĩ thì giá trị được tìm thấy là chính Chúa, là kho tàng quý giá nhất và là nguồn hạnh phúc duy nhất của cả cuộc đời họ. Khi đời sống của tu sĩ thể hiện được niềm vui của sự gặp gỡ đó thì chính họ lại tạo nên sự ngạc nhiên cho những người họ tiếp xúc. Cứ như vậy thế giới này sẽ tràn ngập hết ngạc nhiên này đến ngạc nhiên khác, vì người ta nhận ra chính Chúa đang đổi mới mặt đất này qua những chứng nhân của niềm vui Tin Mừng.
Tóm lại, con người cần biết đặt câu hỏi vì ngạc nhiên về những điều bất thường. Thái độ khi đặt câu hỏi chính là lòng khao khát mở ra với mầu nhiệm đức tin mà trí khôn con người không bao giờ hiểu thấu. Càng đặt câu hỏi con người lại càng gặp phải nhiều vấn đề đáng ngạc nhiên khác mà không tìm được câu trả lời rốt ráo; càng như vậy con người lại càng được dẫn đi sâu hơn vào trong tương quan mầu nhiệm với Thiên Chúa. Khi đó con người nói chung và người tu sĩ nói riêng sẽ vui mừng nhận ra Thiên Chúa đã bao bọc che chở thân phận nhỏ bé của họ trong tình yêu cao vời như thế nào.
Lạy Mẹ Maria, trong tâm tình phó thác vào kế hoạch yêu thương của Thiên Chúa, Mẹ luôn suy đi nghĩ lại trong lòng những biến cố làm Mẹ ngạc nhiên để tìm kiếm ý Chúa. Xin cho chúng con biết noi gương Mẹ mở lòng ra với những gì Chúa muốn nói với chúng con qua những điều làm chúng con ngạc nhiên, và nhất là xin Mẹ cầu bầu cho chúng con luôn sẵn sàng đáp lời “xin vâng” như Mẹ trước tiếng gọi tình yêu của Thiên Chúa. Amen
Giuse Lê Đắc Thắng SJ
