Thánh Phanxicô Assisi
(1182-1226)
Phanxicô Bernardone sinh tại Assise, Umbria, nước Ý khoảng năm 1182. Cha Ngài, ông Pietro Bernadone là một thương gia tơ sợi nổi tiếng. Mẹ Ngài là bà Pica, một người đạo đức, đã hun đúc Ngài thành một vị thánh thời danh.
Lúc bấy giờ có cuộc nổi loạn của đám lê dân chống lại những người quý tộc. Ngài bị bắt và bị cầm tù gần một năm. Trong thời gian này, Ngài bị một cơn bệnh trầm trọng. Cơn bệnh này đã giúp chàng thanh niên Phanxicô nhận ra sự trống rỗng của một đời sống vui nhộn khi còn là người lãnh đạo nhóm trẻ ở Assisi. Sự cầu nguyện–thật lâu giờ và thật kham khổ–đã giúp ngài trút bỏ mọi sự để theo gương Ðức Kitô, đến độ ngài đã ôm lấy một người cùi mà ngài gặp trên đường. Ðiều đó nói lên sự tuân phục những gì ngài được thụ khải trong khi cầu nguyện: “Phanxicô! Mọi sự con yêu quý và khao khát qua thân xác thì đó chính là điều con phải khinh miệt và ghét bỏ, nếu con muốn biết ý định của Ta. Và khi con bắt đầu thi hành điều này, tất cả những gì đối với con dường như ngọt ngào và đáng yêu sẽ trở nên quá quắt và cay đắng, nhưng tất cả những gì mà con thường hay tránh né sẽ trở nên thật ngọt ngào và cực kỳ vui sướng.”
Từ thánh giá trong một nguyện đường bỏ hoang ở San Damiano, Ðức Kitô nói với ngài, “Phanxicô, hãy đi xây dựng nhà của Ta, vì nó đã gần xụp đổ.” Phanxicô trở nên một người hoàn toàn khó nghèo và là người lao động thấp hèn. Chắc chắn ngài đã nghi ngờ ý nghĩa sâu xa của câu “xây dựng nhà của Ta.” Nhưng ngài không bằng lòng chấp nhận việc đi xin từng cục gạch về xây lại nguyện đường hoang phế ấy.
Ngài từ bỏ tất cả những gì ngài có, ngay cả đống quần áo ngài cũng trao lại cho cha của mình (là người đòi Phanxicô bồi thường những gì đã cho người nghèo), để ngài hoàn toàn thuộc về “Cha trên trời” và sống đời nghèo khó năm 1206. Bị cha già hết sức phản đối, nhưng dù thương cha, Ngài cũng không dám làm ngược lại thánh ý Chúa. Ngài phân phát hết của cải, chỉ giữ lại chiếc áo choàng cũ rồi đi rao giảng Tin Mừng. Thời gian ấy, ngài bị coi là một người đạo đức “gàn dở”, ngài đi ăn xin từng nhà khiến các bạn cũ buồn sầu và ghê tởm, và bị những người thiếu suy nghĩ nhạo cười.
Nhưng sự thực dần tỏ lộ. Người ta bắt đầu nhận ra rằng con người này đang cố gắng trở nên một Kitô Hữu đích thực. Ngài thực sự tin vào điều Ðức Kitô dạy: “Hãy đi công bố nước trời! Ðừng mang theo vàng bạc, tiền của trong túi, đừng mang theo bao bị, giầy dép, gậy gộc” (x. Luca 9:1-3).
Hai đồ đệ đến xin theo. Người lấy ba đoạn Phúc Âm (Mt.10,9;20,21;Lc.9,23) làm mực thước và khi đã có 11 môn đệ, người dọn một khoản lệ ngắn rồi đi La Mã để xin phê chuẩn. Đức Innocent III ban lời chấp nhận vào tháng 6 năm 1210.
Năm 1212, Phanxicô giúp một thiếu nữ quí phái tên là Clara thiết lập một ngành nữ “Các Chị Em Nghèo” sau này là Dòng Clarisses.
Quy luật đầu tiên của Phanxicô cho những người muốn theo ngài là thu lượm tất cả những văn bản của Phúc Âm. Ngài không có ý thành lập một dòng tu, nhưng một khi tu hội thành hình, ngài đã bảo vệ và chấp nhận mọi hình thức tổ chức hợp lý cần thiết. Sự tận tụy và tuyệt đối trung thành với Giáo Hội của ngài quả thật là một tấm gương sáng trong một thời đại mà nhiều phong trào cải cách dường như muốn phá vỡ sự hợp nhất của Giáo Hội.
Ngài bị giằng co giữa một đời sống tận hiến cho sự cầu nguyện và một đời sống tích cực rao giảng Tin Mừng. Và ngài đã quyết định theo đuổi đường lối sau, nhưng luôn luôn trở về sự tĩnh mịch bất cứ khi nào có cơ hội. Ngài muốn đến truyền giáo ở Syria và Phi Châu, nhưng trong cả hai trường hợp ngài đều bị đắm tầu và đau nặng. Ngài cũng cố gắng hoán cải các vua Hồi Giáo ở Ai Cập trong lần Thập Tự Chinh thứ năm.
Trong cảnh sống cơ cực này, được Chúa thúc đẩy, Ngài thành lập Hội Dòng Anh Em hèn mọn. Một tổ chức trở nên cần thiết, Phanxicô phải thảo bản Qui Luật thứ hai để xin Đức Thánh Cha Honorius III chấp thuận năm 1223. Sao đó Ngài trao quyền lại cho thầy Elie và lui về Alverne trong rặng núi Apennines, một nơi cô tịch phía bắc Assisi để suy niệm và ăn chay đền tội. Năm 1244, trong lúc xuất thần, Ngài nhìn thấy Thiên Thần Seraphim và một ảnh chuộc tội. Khi tỉnh lại, lạ lùng thay, chính trên thân thể Ngài, Chúa đã in năm dấu thánh là những vết thương thực sự của Ðức Kitô ở tay chân và cạnh sườn của ngài, rất đau đớn và mang cho khi lìa đời.
Trong lần đi thăm thánh nữ Clara trong tu viện, người được các chị em cất cho một cái chòi lá trong vườn và ở đó người đã viết bài ca măt trời, một áng văn danh tiếng của văn chương Ý và một bản “chúc thư” về đường hướng của Hội Dòng.
Hai năm sau, ngài gần như mù và đau nặng. Trước giờ chết, Ngài khuyên bảo anh em hãy cố giữ tinh thần nghèo khó và đức tin sâu sa vào Giáo hội Chúa. Ngài lập đi lập lại phần phụ thêm cho Bài Ca Anh Mặt Trời, “Ôi lạy Chúa, con ca tụng Chúa, vì người Chị Tử Thần.” Ngài hát Thánh Vịnh 141, và khi đã đến giờ lìa đời, ngài xin cha bề trên cho ngài cởi quần áo ra để nằm chết trần truồng trên mặt đất, giống như Ðức Giêsu Kitô.
Ngài nhắm mắt lìa trần ngày 4 tháng 10 năm 1226 tại Portiuncula, nước Ý. Mộ phần của thánh nhân trong VCTĐ Thánh Phanxicô tại Assisi.
Dưới triều Ðức Giáo Hoàng Gregorio IX ngày 16 tháng 7 năm 1228, Ngài được tôn lên bậc hiển thánh. Nhìn tấm gương nghèo khó thương người, chúng ta hãy xin Chúa ban cho mỗi người chúng ta biết lướt thắng mọi vinh hoa phú quý để tăng lòng mến Chúa và ham chuộng tinh thần Phúc Âm.
Lời Bàn
Thánh Phanxicô Assisi trở nên nghèo hèn chỉ vì ngài muốn giống Ðức Kitô. Ngài yêu quý thiên nhiên vì đó là một công trình mỹ miều của Thiên Chúa. Ngài hãm mình phạt xác để có thể hoàn toàn phó thác cho thánh ý Chúa. Sự khó nghèo của ngài đi đôi với sự khiêm tốn, mà nhờ đó ngài hoàn toàn lệ thuộc vào lòng nhân từ của Thiên Chúa. Nhưng tất cả những điều ấy chỉ để dẫn vào tâm điểm của đời sống tinh thần của ngài: sống đời sống phúc âm, đã được tóm lược nơi lòng thương xót của Chúa Giêsu và được tỏ lộ cách tuyệt hảo nơi bí tích Thánh Thể.
Lời Trích
“Lạy Chúa Giêsu Kitô, chúng con chúc tụng và ngợi khen Chúa, ở đây và trong toàn thể mọi nhà thờ trên toàn thế giới, vì qua thánh giá của Ngài, Chúa đã cứu chuộc nhân loại” (Thánh Phanxicô).
