Chương 19
BẠN ĐƯỜNG CHÚA GIÊ-SU
Ba nhà khảo cổ học Kinh Thánh, một theo Chính Thống giáo, một theo Tin Lành và một cha Dòng Tên cùng hợp tác trong một cuộc khai quật ở Giêrusalem. Ngày nọ, họ khai quật một nghĩa địa, và thấy một bia mộ, trên đó có khắc hàng chữ: “Nơi đây an nghỉ Giê-su Nadarét. Ông tự cho mình là Vua người Do Thái, bị xử tử ngày Lễ Vượt Qua dưới thời Tổng trấn Pilatô.”
Họ bị rúng động cực độ bởi khám phá này. Ngay lập tức họ mở tung ngôi mộ. Những gì trước mắt làm họ nghẹt thở: một xác người bị đóng đinh!
- Ối mẹ ơi! Nhà khảo cổ Chính Thống ôm đầu. Giáo Hội và tất cả công trình của Giáo Hội đều được xây lên từ một sai lầm ư!
Nhà khảo cổ Tin Lành cũng lắc đầu:
- Cao xanh hỡi, lẽ nào những gì Tin Mừng nói về phục sinh đều là sự lừa bịp hay sao!
Còn vị tu sĩ Dòng Tên tiếp tục đào bới và nói một mình:
- Như thế Chúa Giê-su có tồn tại à?
Có một điều mà đa số người sẽ đồng ý: các tu sĩ Dòng Tên có óc phê bình. Chuyện này cũng hơi “tréo cẳng ngỗng”. Bởi theo truyền thống của Dòng, đức vâng lời có một tầm quan trọng rất lớn, nhưng đến độ lại dành cho họ nhiều không gian tin tưởng, sáng tạo và tự do cá nhân. Rất nhiều tu sĩ Dòng Tên không sợ đi ngược dòng, dám đi đến cùng những điều mình xác tín, dù mới thoạt nhìn, tưởng như quan điểm của họ lệch với quan niệm chung.
Ai đã làm Linh Thao theo tinh thần Thánh I-nhã thì không ngỡ ngàng gì với hiện tượng này. Trong thời gian huấn luyện, các tu sĩ Dòng Tên sẽ làm hai kỳ “đại” Linh Thao, mỗi khóa 30 ngày: ba mươi ngày thinh lặng, cầu nguyện cá nhân, cô tịch, với một người đồng hành riêng. Bình thường, mỗi năm các tu sĩ Dòng Tên làm “tiểu” Linh Thao, – tám ngày. Một số bài cầu nguyện đặc biệt trong các khoá này do chính Thánh I-nhã biên soạn. Còn đa số các bài khác là điểm gợi ý để các thao viên cầu nguyện với Thánh Kinh, được tiến hành theo một thứ tự và theo một phương pháp, một năng động mà chính Thánh I-nhã đã trải nghiệm và đúc kết từ từ vào tuyển tập Linh Thao. Nội dung Linh Thao vì thế cũng có thể rất chặt chẽ nhưng cũng có thể rất uyển chuyển.
Nét đặc biệt trong hình thức cầu nguyện của Linh Thao là liên tục mời gọi thao viên nghiêm túc nhìn lại kinh nghiệm riêng với Chúa. Để ý đến việc đọc lại kinh nghiệm riêng và nhận định qua các kết quả cầu nguyện trong thời gian đó, khoá Linh Thao có thể mang lại một ánh sáng mới và giúp thao viên dũng cảm hơn để làm việc tông đồ. Điều này không chỉ đúng với các tu sĩ Dòng Tên, mà còn với hàng chục ngàn thao viên trên khắp thế giới mỗi năm, dưới nhiều hình thức và thời lượng khác nhau.
Nhưng Dòng Tên cũng là một Dòng giáo sĩ bám rễ vững chắc trong lòng Giáo Hội. Một số Giê-su hữu có lời khấn vâng lời Đức Giáo Hoàng trong sứ vụ. Nếu truy tận nguồn thì chính Đức Giáo Hoàng, người đứng đầu Giáo Hội Công Giáo, là vị có thẩm quyền đưa ra các định hướng căn bản cho các dấn thân tông đồ cho Dòng Tên, cả những công việc liên hệ trực tiếp lẫn gián tiếp đến Giáo Hội. Càng thân tình và thiết tha với việc gì hay người nào, thì bạn càng cần giữ óc phê bình với họ hơn. Và điều này cũng là thái độ của các tu sĩ Dòng Tên đối với Giáo Hội.
Một điều “rõ như ban ngày” trong nội bộ các Giê-su hữu là không người nào giống người nào. Thế nên khi mười bạn đường đầu tiên tìm một danh xưng cho nhóm nhỏ của mình, tên gọi Giê-su xuất hiện rất tự nhiên. Và thế là Dòng Chúa Giê-su ra đời. Đức Giê-su vẫn luôn là tâm điểm của hành trình Linh Thao, xưa lẫn nay. Thao viên chiêm niệm lâu giờ trong thinh lặng trọn vẹn và chi tiết cuộc đời Đức Giê-su: từ lúc sứ thần truyền tin cho Đức Mẹ cho đến tận Phục Sinh, từ giai đoạn ẩn dật đến sứ vụ công khai, cũng như trọn đường Thương Khó của Ngài. Thánh I-nhã luôn mời gọi thao viên đặt mình trước một Thiên Chúa sống động, và quan sát, để biết mình được đánh động và được Chúa kêu gọi như thế nào. Mỗi người theo một cách đặc biệt duy nhất. Cho cả một đời.
Bạn sẽ thấy tên “Jesus” trong chữ “Jesuit”, chữ Giê-su trong tên của các Giê-su hữu. Các tu sĩ Dòng Tên viết sau tên mình chữ “S.J.”, Societatis Jesu – thuộc Dòng Chúa Giê-su (Society of Jesus). Một tu sĩ Dòng Tên là một socius Jesu, người bạn đường Chúa Giê-su. Chính khi làm bạn với Chúa Giê-su mà Giê-su hữu trở nên những người bạn với nhau. Tình bạn với và trong Chúa Giê-su là nền tảng và chất gắn kết không thay thế được của Dòng Tên.
Tác giả: Nikolaas Sintobin, S.J.
Chuyển ngữ: Marta An Nguyễn
Hiệu đính: Bùi Quang Minh, S.J.
