GIA ĐÌNH : LỚP HỌC ĐẦU TIÊN
…Nếu một ai đó hỏi bạn : « Những khoảnh khắc nào của tuổi thơ ấn tượng nhất đối với bạn ? », bạn sẽ trả lời thế nào ? Còn tôi : đó là những buổi tối xum họp gia đình….
Ngày tựu trường đã đến, năm học mới đã bắt đầu. Học sinh ước mơ điều gì ? Thầy cô đợi chờ điều gì ? Cha mẹ mong muốn điều gì ? Chẳng phải « con ngoan trò giỏi » là nguyện vọng chung của mọi người sao ? Vậy phải làm thế nào để có được những người con ngoan trò giỏi ?
Từ thời xưa, người Việt chúng ta đã kinh nghiệm sâu sắc rằng : « Tiên học lễ, hậu học văn ». Làm người trước hết phải học lễ nghĩa. Một em bé vừa lọt lòng mẹ đã bắt đầu được học từ người mẹ, từ người cha về đạo làm con. Làm con cho trọn , đó là điều quan trọng nhất trong cuộc đời mỗi con người. Chính vì tầm quan trọng của đạo làm con mà điều răn Thứ Tư trong Mười Điều Răn của Thiên Chúa đã dạy : « Thảo kính cha mẹ ». Tôi không có ý phân tích « đạo làm con » hay ngữ nghĩa của chữ « lễ » và chữ « văn » ; nhưng tôi muốn nói đến vai trò quan trọng của cha mẹ trong cuộc đời mỗi con người. Người học trò ý thức được rằng : « Không thầy đố mày làm nên », nhưng người học trò có nhận biết : Người thầy đầu tiên của mình chính là người cha, người mẹ ? Và lớp học đầu tiên chính là gia đình ?
Là một người Công Giáo hướng về Đại Hội Gia Đình Thế Giới sắp tới, tôi chợt nhớ về tuổi thơ của mình, một tuổi thơ êm đềm, thanh bình và hạnh phúc. Nếu một ai đó hỏi bạn : « Những khoảnh khắc nào của tuổi thơ ấn tượng nhất đối với bạn ? », bạn sẽ trả lời thế nào ? Còn tôi : đó là những buổi tối xum họp gia đình. Gia đình nhỏ bé của chúng tôi có một thói quen là : Đoàn tụ và cùng nhau ăn tối. Bữa cơm tối như một « bữa tiệc » mà mọi thành viên trong gia đình dù ở đâu hay làm gì cũng luôn cố gắng về đúng giờ. Cả nhà sẽ đợi chờ người về trễ, có khi đến nửa giờ, chỉ vì một mộng ước nhỏ : cả nhà cùng nhau ăn tối. Đó là bầu khí ấm áp và thân thương. Bữa tối được nối tiếp bằng giờ sinh hoạt gia đình và chia sẻ chung, rồi kết thúc bằng giờ kinh tối.
Tôi không bao giờ quên được tâm trạng có khi rất vui, có khi lo âu nơi tôi. Vui : vì tôi được chia sẻ với ba mẹ và anh chị em của tôi những thành tích tôi gặt hái được trong ngày, ở nhà, ở trường, với bạn bè…Lo âu : vì có những ngày tôi phạm lỗi lớn hay nhỏ. Giây phút xum họp gia đình cũng chính là lúc để mỗi thành viên nhận lỗi và sửa lỗi. Ba tôi rất hiếm khi la mắng hay sửa phạt chúng tôi ngay khi chúng tôi vừa phạm lỗi và tuyệt đối không nhắc đến lỗi lầm của chúng tôi trong bữa ăn, cho dù đó là một lỗi phạm lớn. Giờ sinh hoạt mỗi buổi tối của gia đình chính là « giờ ». Trước hết, đó là những phút « xét mình ». Tôi gọi như vậy, vì có những ngày chúng tôi phạm lỗi. Ba mẹ của chúng tôi không hỏi tội của chúng tôi, mặc dù ba mẹ đã biết, và cũng có khi không biết, nhưng trước hết để chúng tôi tự nhìn nhận về bản thân mình và can đảm tự thú. Tự biết lỗi và rồi tự ra hình phạt cho chính mình, đó là mục đích huấn luyện của ba tôi. Mọi thành viên trong gia đình đều có quyền lên tiếng và góp ý kiến cho người khác. Và con cái được phép góp ý với ba mẹ. Chính sự bình đẳng này và lòng tự trọng giúp anh chị em chúng tôi biết xấu hổ trước lỗi lầm của mình và trước cả nhà. Vì thế, chúng tôi tự nhủ : tránh phạm sai lầm hết mức có thể. Sau đó, để thay đổi bầu khí, ba mẹ kể cho chúng tôi nghe những hoạt động và công việc của ba mẹ trong ngày, rồi lần lượt anh chị em chúng tôi sôi nổi kể chuyện của mình. Buổi tối, đó là những buổi « đại hội bình đẳng» đối với anh chị em chúng tôi. Riêng tôi, đó là những giây phút quý báu và linh thiêng của gia đình. Niềm vui, nỗi buồn, lỗi lầm hay thành công đều được cả nhà dâng lên Thiên Chúa và xin Chúa thánh hoá trong giờ kinh tối.
Bước vào năm học mới, tôi ước mong sao : gia đình luôn là mái ấm và là mái trường cao quý cho tất cả mọi người. Cha mẹ không chỉ là cha mẹ theo nghĩa sinh thành, nuôi dưỡng, nhưng còn là người thầy, người cô thân thiết và đáng tin tưởng nhất của người con. Người con không chỉ là người con theo nghĩa thảo hiếu, mà còn là những học trò quý giá nhất của cha mẹ. Từ muôn thuở, gia đình vẫn luôn là mái trường đầu tiên và là lớp học đầu tiên của mỗi con người.
06/09/2015
Giọt Mực
