Ngày 31 tháng Mười năm 2017 vừa qua, trong thánh lễ mừng kính thánh Anphongsô Rodriguez do cha giám tỉnh Vinh-sơn Phạm Văn Mầm, SJ chủ tế, Học Viện thánh Giuse Dòng Tên Việt Nam cử hành nghi thức nhắc lại lời khấn cho các học viên của Dòng.
Đây là dịp nhắc lại lời khấn lần thứ nhất trong năm sau khi học kỳ I niên khóa 2017-2018 kết thúc. Dịp nhắc lại lời khấn lần thứ hai sẽ được cử hành vào cuối tháng Năm năm sau, trước khi các học viên bắt đầu năm học mới vào đầu tháng Sáu. Nhưng “nhắc lại lời khấn” và “khấn lại” có phải là một? Đây vẫn là một dấu hỏi lớn đối với nhiều người.
Với tỉnh Dòng Việt Nam, từ nhiều năm nay, ngày 31 tháng Năm đã được các bề trên chọn và ấn định để tổ chức lễ khấn lần đầu cho con cái mình sau khi các tập sinh hoàn tất hai năm Nhà Tập. Các tu sĩ công khai “khấn với Thiên Chúa” (Hiến Pháp, số 539) ba lời khấn đơn Khó Nghèo, Khiết Tịnh và Vâng Phục trước Mình Máu Thánh Chúa Giêsu Kitô; họ được Bề Trên hợp pháp nhận lời khấn nhân danh Hội Thánh (X. GL 1192 §1; ĐP 889 §4).
Khác với hầu hết các Dòng tu khác khi lời khấn đầu chỉ là lời khấn tạm, lời khấn của tu sĩ Dòng Tên sau hai năm Tập dù là lời khấn đầu nhưng cũng là lời khấn trọn (x. QLBS, số 116). Với lời khấn ấy, họ chính thức và trọn đời trở thành tu sĩ của Giáo Hội. Vì không phải là lời khấn tạm, nên tu sĩ Dòng Tên không cần phải “khấn lại” theo định kỳ hàng năm. Tuy nhiên, cũng khác với các Dòng tu khác, tu sĩ Dòng Tên với lời khấn đầu, dù đã trọn vẹn trở thành tu sĩ của Giáo Hội vẫn chưa chính thức thuộc về thân thể Dòng Tên. Họ còn phải được huấn luyện lâu dài và cẩn thận. Đặc biêt, sau khi hoàn tất huấn luyện căn bản về tri thức, học viên dòng Tên phải trải qua Năm Tập Ba (còn gọi là trường huấn luyện con tim) trước khi được Dòng chấp thuận cho khấn cuối để tháp nhận trọn vẹn vào thân thể Dòng. Đó là lý do vì sao học viên dòng Tên phải “nhắc lại lời khấn” hai lần mỗi năm cho đến khi khấn cuối. Việc nhắc lại này cốt “để thêm lòng sốt mến, để nhắc nhớ lại cam kết đã có, và để thêm vững chắc trong ơn gọi” (Hiến Pháp, số 346).
Dù chỉ là nhắc lại lời khấn nhưng hai dịp lễ này không hề mang tính hình thức hay bị xem nhẹ. Bằng chứng là Dòng đòi phải có “sự chuẩn bị thích hợp bằng cuộc tĩnh tâm hằng năm, hoặc bằng ba ngày tĩnh tâm (triduum) truyền thống, hoặc bằng một thời gian ngắn hơn nhưng đậm đặc hơn dành để hồi tâm và cầu nguyện” (QLBS, số 75). Chính trong bầu khí cầu nguyện, người học viên nhận ra mình được Thiên Chúa yêu thương và mời gọi tiếp tục làm bạn đường của Chúa Giêsu, dù phận người yếu đuối với không ít lỗi lầm lớn nhỏ trong đời. Việc được nhắc lại lời khấn vì thế trở thành một ơn huệ lớn lao Chúa ban cho từng học viên ngang qua Dòng.
Cũng trong thánh lễ này ngày 31 tháng Mười, cha giám tỉnh Vinh-sơn đã trao tác vụ đọc sách cho các thầy thần sinh năm 1, và trao tác vụ giúp lễ cho các thầy thần sinh năm 2. Hai nghi thức trao tác vụ này đánh dấu những mốc chặng quan trọng trong bước đường ơn gọi của quý thầy học viên. Đó là những chuẩn bị cần thiết trong tiến trình tiến đến thánh chức linh mục của quý thầy.
***
Trong bầu khí phụng vụ tháng Mười Một, các học viên dòng Tên tiếp tục lãnh nhận hồng ân Chúa ban qua việc được cha giám tỉnh Vinh-sơn trao tác vụ ngoại lệ trao Mình Thánh Chúa trong thánh lễ sáng nay, 10 tháng Mười Một năm 2017. Nghi thức cao quý này diễn tả việc Giáo Hội, qua Bề Trên, thông ban quyền cho con cái mình trong việc phục vụ dân Chúa. Các thầy lãnh tác vụ ngoại thường sẽ phụ giúp linh mục trong việc chăm sóc đời sống thiêng liêng cho cộng đoàn qua việc trao Mình Thánh Chúa cho người tín hữu, đặc biệt những người già yếu đau bệnh.
Cha Vinh-sơn trong bài giảng đã động viên quý thầy lãnh nhận tác vụ ngoại thừa cách riêng và toàn thể cộng đoàn cách chung, rằng tác vụ vừa lãnh nhận là con đường nhỏ giúp người học viên nên thánh, sống tròn đầy ơn gọi dâng hiến và phục vụ dân Thánh. Để làm được điều này, cha Vinh-sơn mời gọi cộng đoàn cần “biết đúng, hành động đúng và bền bỉ” để có thể thăng tiến trong ơn gọi, hoàn thiện mình và phục vụ anh chị em. Ngài nói thêm rằng dấn thân cho một sứ mạng nhỏ bé âm thầm thì khó khăn hơn nhiều so với những công việc to tát, vì điều này đòi hỏi nơi người học viên khả năng dấn thân và thích nghi, cũng như đòi người học viên phải nhìn đời tu dưới cái nhìn của Chúa.
Đời dâng hiến của học viên Dòng Tên được cụ thể và sống động hóa bằng các nghi thức ý nghĩa là việc nhắc lại lời khấn và lãnh nhận các thừa tác vụ được trao. Bởi đó, việc bước theo Chúa Giêsu như những người môn đệ không còn là một điều gì đó mơ hồ và vô thực, nhưng là sống và thực thi những cam kết và bổn phận thường ngày. Chắc hẳn, từng người học viên Dòng Tên cần lời cầu nguyện của quý vị độc giả xa gần.
Jos. Nguyễn Minh Vương, SJ
