Trong một căn chòi giữa đồng hoang, đúng ra là một chuồng bò đã được thánh Giuse dọn dẹp thành một mái nhà :
Con Thiên Chúa hạ sinh.
Lời kinh thầm lặng hòa lẫn trong tiếng khóc đầu đời phận người của một trẻ sơ sinh bọc tã nằm trong máng cỏ, vang lên giữa màn đêm u tịch bao trùm vạn vật, mấy ai hiểu cho thấu :
“Chúa đã không ưa hy lễ và hiến tế, nhưng đã tạo cho con một thân thể. Chúa cũng chẳng thích lễ toàn thiêu và lễ xá tội.
Bấy giờ, con mới thưa:
Lạy Thiên Chúa, này con đây, con đến để thực thi ý Ngài,
như Sách Thánh đã chép về con”(Dt 10,5-7).
Đêm nay, Giáng Sinh 2022,
Cũng vẫn hài nhi bọc tã nằm trong máng cỏ,
Cũng vẫn lời kinh như khúc dạo đầu phận người
Tiếp tục được cất lên, không phải trong chuồng bò, mà ngay trong những gia đình thiếu trước hụt sau của bà con Khmer và Stieng vùng Lộc Ninh, Bình Long.
Từ những căn nhà xiêu vẹo giữa nương rẫy khô cằn, như những người mục đồng Belem năm xưa, bà con bảo nhau đi tới đồi Thánh Tâm, để xem sự việc đã xảy ra, như Chúa đã tỏ cho biết trong Tin Mừng.
Họ gặp hình ảnh một Hài Nhi đặt nằm trong hang đá bằng tre lá vừa được dựng nên vội vã, gợi nhớ về một kỷ niệm trong quá khứ.
Thế nhưng Tin Mừng Giáng Sinh không chỉ là chuyện năm xưa, chuyện về Con Thiên Chúa làm người ngay trong cảnh đời của những người chăn chiên nghèo khổ, mà là chuyện gặp gỡ Con Thiên Chúa làm người hôm nay, Người đã sinh ra và vẫn đang sống, đang có mặt trong cuộc đời của mọi người, ở mọi nơi mọi lúc, để ban ánh sáng chan hoà trên cuộc sống, lấp đầy tất cả bằng sự hiện diện vô hình của Người.
Buổi gặp mặt chiều nay như để mọi người trở về với phút giây ban đầu, khi Thiên Chúa yêu thế gian đến nỗi đã ban Con Một. Giây phút Con Thiên Chúa giáng sinh làm người và ở cùng chúng ta luôn mãi: để nói với con người bằng ngôn ngữ con người, yêu mến bằng trái tim người, dẫn dắt con người trên con đường của Con Thiên Chúa, cũng bắt đầu với lời kinh của đêm Giáng Sinh : “…Chúa đã tạo cho con một thân thể…vậy con xin thưa : Này con đến để thức thi ý Chúa, như đã được khắc ghi trong Tin Mừng”.
Chung lời nguyện cầu trong giai điệu đồng chiêng múa hát, Bà con Lộc Quang mở màn với vũ điệu chúc khen Danh Thánh, tiếp theo đưa mọi người về lại mái nhà miền Nagiaret trong cảnh sứ thần truyền tin. Hình ảnh trinh nữ Maria trong bóng dáng của một cô gái Khmer nhỏ nhắn dễ thương, còn sứ thần thì trong bóng dáng nam thần của người Khmer, nhạc nền là một điệu dân ca dạt dào dẫn mọi người vào chính cung lòng Ba Ngôi Thiên Chúa, chiêm ngắm Ngôi Lời mặc xác phàm. Một không gian thinh lặng để tôn thờ.
Tiếp theo là phần ca múa của bà con Lộc Hòa, Tích Thiện và Bình Long, theo điệu đồng chiêng Stieng có pha trộn Khmer, những điệu múa chung giai điệu cuộc sống dân dã của bà con, từ việc tỉa lúa đến vụ mùa, rồi gieo trồng đến hái lượm, chuyện các cô gái giã gạo rồi rủ nhau ra suối kín nước, các chàng trai vào rừng săn bắt thú… đêm về múa hát bên ché rượu cần chỉ có ngọn đèn dầu leo lét…
Những điệu múa hát đưa mọi người lôị ngược dòng về quá khứ, cái thuở suối nước với núi rừng như bàn tay của Tạo Hóa ấp ủ thương yêu, ôm trọn từng mái nhà. Do vậy, cho dù cuộc sống có chật vật, lẻ loi giữa nương rẫy, vẫn luôn ấm áp vì tình tương thân tương ái trong Đấng linh thiêng muôn đời xót thương, Đấng lả Chủ Tể muôn loài, ẩn mình giữa núi rừng và nương rẫy, để mọi người cầm chén cơm lên ăn là cảm được hơi ấm : trong vòng tay của Đấng Vô Hình.
Đêm nay trong khi dắt nhau về lại mái nhà xưa, như một câu chuyện kể, thì cũng dắt dìu nhau đến thờ lạy Con Thiên Chúa làm người trong hình hài một trẻ thơ mới sinh, nghe lại khúc dạo đầu của lời kinh Hài Nhi cất lên khi được Mẹ đặt nằm trong màng cỏ: ”Chúa đã tạo cho con một thân thể…vậy con xin đến để thi hành ý Chúa”. Và chuyện kể năm xưa trên cánh đồng Belem trở thành chuyện kể trong từng mái nhà, khi Con Thiên Chúa đã trở thành Thiên Chúa ở cùng chúng ta, đã bước vào trong cảnh đởi của bà con hôm nay, để lời kinh Giáng Sinh vang dội mãi trong từng gia đình:
Giữa tiếng ồn ào của xe cộ; trong tiếng hát vọng ra từ điện thọai;
Trên khuôn mặt lạnh giá của bầy em bé bữa đói bữa no
Giữa cảnh đời của những con người vẫn còn trong những ngôi nhà vách rách nát, tối tăm
Là lời kinh Giáng Sinh
Hòa chung lời kinh của Con Thiên Chúa làm người,
Cùng nhau bước tới trên hành trình của những người đã nhận được quyền trở nên con Thiên Chúa (x.Ga 1,12).
Sau khi đã hòa chung điệu múa lâm thôn, bà con lắng nghe sứ điệp Giáng Sinh, tiếp theo là bữa ăn huynh đệ. Cuối cùng chia tay về lại nhà mình, vừa đi vừa tôn vinh ca tụng Thiên Chúa.
Từ nay, lời kinh Giáng Sinh đi vào từng cảnh đời, kinh của những người con, nhịp bước theo Giêsu, buông mình trong vòng tay Cha, để Người mặc tình sử dụng và dẫn tắt đời mình theo thánh ý Ngài.
Đa-minh Trần Văn Tân, SJ.
