(Tin Mừng Mt 13, 44 – 46)
“… chuyện một thương gia đi tìm ngọc đẹp” (Mt 13, 45)
Câu Lời Chúa làm tôi liên tưởng đến vị thánh sắp được kính nhớ cuối tháng này – thánh Inhaxio Loyola (31/7). Tôi liều lĩnh đổi ý niệm được ơn trên khai mở thành “Thương gia I-nhã đi tìm ngọc quý”. Suy tưởng này làm tôi thích thú suốt buổi sáng và thèm được viết thành những dòng chữ thế này.
Thiết nghĩ, thương gia trong trình thuật Phúc Âm hiểu biết rộng về các món đồ giá trị: “ngọc đẹp” – “ngọc quý”. Hai từ này cũng tiết lộ vị thương gia không chỉ tìm ngọc đẹp nhưng còn là loại quý, có lẽ sự am hiểu về những viên ngọc của ông phải rất tinh tế.
Thánh I-nhã cũng như một thương gia, ngài đi tìm những viên ngọc ngài cho là đẹp. Tuổi trẻ của thánh nhân, binh nghiệp hay những cuốn sách vô bổ và dối trá… là những viên ngọc đẹp. Những viên ngọc ấy mang lại cho ngài sự thích thú nhưng tiếc thay ngài cảm thấy buồn bã và khô khan khi mỏi mệt không suy nghĩ. Còn với hai cuốn sách “Cuộc đời Đức Ki-tô”, “Bông hoa các thánh” hay theo đuổi những chuyện khắc khổ của các thánh quen sống thì không những lúc đang nghĩ đến những chuyện ấy, ngài cảm thấy tâm hồn vui thú mà ngay cả lúc thôi nghĩ đến, ngài vẫn thấy mình sung sướng. Nhưng chính ngài không nhận ra, cũng không nghĩ đến sự khác biệt này. Cho đến một ngày kia, khi mắt tâm trí được mở ra, ngài ngạc nhiên nhận ra sự khác biệt này. Nhờ kinh nghiệm, thánh nhân hiểu rằng có loại tư tưởng để lại buồn rầu, có loại tư tưởng để lại niềm vui. Và đó là suy luận đầu tiên ngài thu lượm được những điều thuộc về Thiên Chúa. (Trích tự thuật của thánh I-nha-xi-ô). Những trải nghiệm đó chính là viên ngọc quý giá trị trong cuộc đời thánh I-nhã. Viên ngọc làm cho tâm hồn ngài sáng lên nguồn thánh thiện mà Đức Ki-tô mang lại.
Con đường thiêng liêng cốt yếu của thánh I-nhã là xét duyệt phản tỉnh cân nhắc các thần khí xem có phải bởi Thiên Chúa hay không để nhận định và có lối đi tốt nhất cho tâm hồn muốn nên lành thánh.
Khi tìm được ngọc quý, chắc hẳn gia đình và họ hàng vị thương gia cũng được hưởng nhờ rất nhiều. Cũng thế, gia đình (Dòng Tên) của thánh I-nhã là nơi hưởng nhờ nhiều nhất những ơn ích thiêng liêng này. Và trong mái ấm đức tin chúng ta là họ hàng với ngài bởi con cùng một Cha, là họ hàng nên chúng ta cũng được hưởng nhờ những giá trị thiêng liêng hưởng nhờ viên ngọc quý mà người bà con với chúng ta tìm được.
Tập sách linh thao hay phương pháp phân định thần loại là phương thế giúp tất cả chúng ta phân định thần khí nào đang đi vào cuộc sống của mình. Hướng chúng ta đi vào con đường tốt nhất có thể để đến gần Thiên Chúa Nhân Lành.
Thiên phú cho vị thương gia sự hiểu biết để ông nhận diện đâu là ngọc quý. Cũng vậy, chính Thiên Chúa vén mở cho thánh I-nhã nhận diện đâu là viên ngọc quý ngài cần nắm giữ. Tất cả đều là Ân Sủng mà không phải hình ảnh “chờ sung rụng” như người ta vẫn hay nói.
Một điều khác làm tôi suy tư nhiều: khi tâm hồn chúng ta khao khát sự thánh thiện, chúng ta rất muốn bán quách đi những gì xem ra dở hơi trong bản thân. Rao bán mãi mà chẳng ai mua, vì cái xấu thì ai thèm mua. Vì không ai mua nên nó còn ở hoài với chúng ta, và như thánh Phao-lô chúng ta coi nó như cái dằm đáng ghét.
Lại có những tật xấu, những lệch lạc, những quyến luyến tự thân chúng ta không muốn bán, mãi tiếc nuối thế là nó cũng ở lại với chúng ta ngày này qua ngày khác. Muốn bán cũng không xong mà bán cũng không được, vậy đâu là hướng đi bây giờ? “Cứ để cả hai cùng lớn lên cho tới mùa gặt” (Mt 13, 30) chăng? Đó là ý muốn của Thiên Chúa. Chúng ta là những con người chân còn chạm đất, Thiên Chúa cứ thích để cả sự thiện lẫn cái ác chung sống hầu chúng ta có cơ hội để tôi luyện những gì cần thiết cho đời sống đức tin.
Suy về người ngẫm về ta: chúng ta có trở thành những thương gia đi tìm “ngọc quý” được không?
Thuý Vân
(Bài viết được tác giả gửi đến dongten.net)
