Tựa vào nhau mà sống

Dàn thành hình chữ V ngược, mẹ tôi đứng vị trí đầu, rướn mình bay tới. Cơn gió mạnh suýt hất văng đôi cánh đang cố sải ra của mẹ. Chúng tôi phía sau bay tới hết sức nhẹ nhàng. Ba tôi bay ngay phía sau mẹ, anh Hai và chị Ba bay liền sau Ba, còn tôi thì bay sau chót. Thi thoảng ba lại ngoái đầu lại nhìn tôi có bay theo đàn hay không. Từ phía sau tôi chỉ nhìn thấy lưng và cánh của các anh chị tôi, còn hướng ra xa hơn thì thấy chóp đầu của mẹ tôi ngay trung tâm. Chán phèo. Đã có lần tôi nói với ba và mẹ rằng tôi muốn bay vào vị trí của mẹ, nhưng cả nhà đều lấy cánh gõ lên đầu tôi mà cười khúc khích, còn bảo tôi là đồ ngốc. Đúng là khó hiểu.

Thông thường họ nhà chim chúng tôi vẫn di chuyển theo cách thức như thế, đặc biệt là những khi có gió lớn hoặc cơn mưa nổi lên phía trước. Chỉ cần hơi nước nhiều chút xíu là ba hoặc mẹ sẽ lên tiếng kêu gọi bầy đang tản mác ở các cành cây khác nhau trong khu rừng. Anh chị em chúng tôi đang mải mê tìm bắt những con cá, những con sâu trong cánh rừng quen thuộc, vừa nghe tiếng kêu liền tập trung thành đàn và ba hoặc mẹ ra lệnh cho cả gia đình bay sang khu vực khác an toàn hơn. Tôi chẳng hiểu sự nguy hiểm nằm ở chỗ nào mà ba và mẹ lại đưa ra quyết định chủ quan như thế. Bay đàng sau chỉ thấy gió thổi mạnh hơn chút xíu và mát mẻ hơn bình thường, tôi hất đầu và mỏ lên đón gió, bay chậm lại so với bầy một chút, tiếng ba tôi thét lên gọi nghe sao kinh khủng, tôi sợ hãi bay theo.

Quan sát thấy cách dẫn đàn của ba hoặc mẹ hoặc các anh chị lớn có gì đó là lạ. Mẹ sải cánh một chút thì ba bay lên vị trí của mẹ, mẹ về vị trí của ba. Chút sau thì anh Hai hoán đổi vị trí cho ba, cứ thế mà đội hình chữ V vẫn giữ nguyên vẹn từ cánh rừng này sang cánh rừng khác. Trong đầu tôi cứ nghĩ đấy là thói quen làm dáng của họ nhà chim chúng tôi chăng? Nhưng làm dáng cũng không chính xác, vì những lần chuyển chỗ như thế, tôi thấy ai vừa ở vị trí đầu đàn trở xuống phía sau đều mang vẻ mặt phờ phạc và mệt mỏi, như thể có ai đó vừa tác động vào khiến ba, mẹ hoặc các anh chị tôi đều đuối sức. Sao thế nhỉ? Thầm nghĩ ở vị trí ấy là thích nhất vì vừa thể hiện bản lĩnh biết xác định hướng, biết dẫn đàn, vừa nhìn rõ thế giới xung quanh. Ở vị trí đó cũng được đối diện với những cơn gió bằng tinh thần can đảm và chắc chắn sẽ có cảm giác thích thú mới lạ.

Một ngày, khi ba và mẹ tôi đã già, các anh chị tôi đã trở thành những chú chim đầu đàn thay cho ba mẹ, các anh chị còn sinh ra những chú chim con gọi tôi bằng cậu Út. Tôi cũng trưởng thành và trở thành một chú chim lực lưỡng với đôi cánh sải rộng không thua gì ba mẹ và các anh chị. Ba mẹ cho phép tôi dẫn đàn và hoán đổi vị trí cho các anh chị lớn. Ba mẹ không tham gia dẫn đàn mà đặt trọn niềm tin vào anh chị em chúng tôi, và ba mẹ chỉ âm thầm bay cùng các cháu ở phía sau, ngay vị trí mà ngày trước tôi vẫn đứng và khao khát vượt lên dẫn đầu.

Chợt trong đầu tôi hiện lên những gì rất đẹp mà từ xưa đến nay vẫn nghĩ: vị trí đầu đàn, bản lĩnh, can đảm, trưởng thành, vinh dự… và nhiều điều khác. Chợt những câu hỏi mà ngày xưa tôi hay hỏi mà chỉ nhận được tiếng cười của những chú chim lớn, cùng với cái cốc đầu thật đau lại xuất hiện trong tôi. Những thắc mắc vẫn chưa được giải đáp.

Anh Hai đang bay phía đầu gọi chị Ba lên thay thế. Cơn gió mạnh đang thổi khiến suýt chút phăng cả anh Hai và chị Ba bay lạc đàn. Tôi ngoái cổ lại phía sau nhìn ba mẹ đang mỉm cười và gật gù như thể khuyến khích tôi, nhìn các cháu cũng đang hóng mỏ như ngày xưa tôi đã từng. Chị Ba gọi tôi và tôi hăng hái sải cánh bay lên. Cơn gió lúc nãy hơi mạnh giờ có vẻ mạnh hơn gấp mấy lần, nó suýt cũng cuốn phăng tôi. Gió không còn đơn thuần là mát, mà là lạnh và thổi rất mạnh, như thể ông trời gom những thau gió khổng lồ và tạt từng cơn vào mặt và cánh của tôi. Gió ép nước mắt tôi trào ra, hai cánh rã rời muốn cụp xuống, nhưng nghe tiếng anh Hai, chị Ba và các cháu kêu phía sau, tôi cố sải cánh được chút nào hay chút đó. Chốc sau anh Hai gọi tôi trở xuống hoán đổi vị trí để anh lên đầu. Tôi bay xuống hàng thứ hai và ngoái nhìn ba mẹ, tôi bật khóc vì cơn đau rát và mỏi nhừ ở hai cánh như thể không gượng nổi nữa. Chị Ba lát sau thay phiên cho anh Hai chừng vài dặm thì tới nhà.

Về nhà tôi nằm thui thủi trong góc chẳng nói chuyện với ai. Các cháu cứ bay tới chỗ tôi hỏi thăm, tôi chỉ cười gượng rồi bảo các cháu ra ngoài để tôi nghỉ ngơi. Hai cánh của tôi xếp lại, gân cốt gần như đứt ra từng đoạn, đau nhức khủng khiếp. Mẹ bay vào, nhẹ nhàng lấy mỏ mổ nhè nhẹ lên đầu tôi. Ba tôi lát sau cũng vào. Tôi mở mắt sau khi đã chợp mắt được đôi chút, thấy ba mẹ và các anh chị quanh mình, tôi lại khóc. Lần này không phải khóc vì đau, mà vì tôi đã hiểu những gì trước đây ba mẹ và các anh chị làm cho tôi.

Chim đầu đàn vẫn là con chịu thiệt thòi vì phải gánh lực cản của gió rất mạnh. Vừa quan sát chính xác và cũng bay thật khỏe, nhất là phải đủ lì để chịu đựng những cơn đau. Giờ tôi đã hiểu ba mẹ và các anh chị gánh cho tôi những lực cản khủng khiếp ấy để tôi hưởng làn gió mát nhẹ ở đàng sau. Những trách cứ xưa kia cho là chán phèo nay không phải là thế nữa. Tôi hiểu rằng thời khắc còn được bay phía sau ấy là cả một ơn huệ mà cả nhà dành cho tôi. Vị trí đầu đàn, bản lĩnh, can đảm, trưởng thành, vinh dự… tất cả biến mất trong tôi, lúc này chỉ còn lại lòng biết ơn và sự quyết tâm trưởng thành để làm điểm tựa cho các cháu và con cái tôi sau này. Vâng! Phải biết tựa vào nhau mà sống. Loài chim chúng tôi không thể sống một mình, cũng chẳng thể vượt khó một mình, bầy đàn là sức mạnh của chúng tôi.

Vợ tôi đã sinh cho tôi những chú chim con dễ thương. Ba mẹ tôi đã không còn nữa. Giờ đây, tôi luôn giữ vị trí đầu đàn, thi thoảng vợ tôi lên thay vị trí ấy. Chẳng hiểu sao mỗi lần dẫn đàn như thế thì tôi… lại ướt nơi khóe mắt.

Little Stream