Tin mừng Luca kể cho chúng ta rằng, trên đường lên Giêrusalem, có người đến gặp Đức Giêsu, và thưa với Ngài rằng: “Thưa Thầy, Thầy đi đâu, tôi cũng xin đi theo” (Lc 9,58). Đáp lại, Đức Giêsu nói: “Con chồn có hang, chim trời có tổ nhưng Con Người không có chỗ tựa đầu” (Lc 9,57).
Câu nói của Đức Giêsu không trực tiếp trả lời câu hỏi được đưa ra. Đúng hơn, Ngài chỉ nói về một thực tế đời sứ vụ của bản thân; đó là đi khắp nơi như người hành hương, để rao giảng Tin Mừng trong thân phận của một người nghèo. Như thế, theo Chúa không phải là tìm đến một nơi chốn cụ thể, cũng như tìm thấy hứa hẹn về một tương lai ổn định phía trước. Trái lại, theo Chúa chính yếu là ở với Ngài, là sống như Ngài sống, và thi hành sứ mạng Ngài trao cho.
Câu trả lời của Đức Giêsu để ngỏ cho những ai muốn chia sẻ cuộc sống và sứ mạng ấy của Ngài. Và điều này quả là một thách đố, bởi lẽ theo tính tự nhiên, dường như chúng ta chỉ muốn yên ổn, muốn “an cư” để được “lạc nghiệp”.
Thực ra, với người có lòng tin và tình yêu đủ lớn, điều mà người không có được tình yêu và lòng tin như thế cảm thấy là nghèo hèn và khổ cực, thì đối với họ, đó lại chính là giàu sang và hạnh phúc. Ở đây, điểm cốt lõi nằm ở “cảm nghiệm về tình yêu và xác tín của lòng tin”.
Đức Giêsu vốn dĩ là Thiên Chúa, Đấng giàu sang phú quý; tuy nhiên Ngài đã tự nguyện trở nên nghèo khi vào trần gian. Để rồi, như Thánh Phaolô cảm nghiệm và chia sẻ, Con Thiên Chúa dùng cái nghèo này để làm cho chúng ta là những người nghèo thực sự, được trở nên giàu có.
Đối với thánh Phaolô, và biết bao nhiêu người khác, sống bấp bênh và nghèo theo gương Chúa thực chất là an cư, lạc nghiệp, là đầy vinh dự. Bởi vì, các Ngài được ở với Thầy Chí Thánh và được Thiên Chúa Cha quí trọng, như lời Chúa phán:
Ai yêu quý mạng sống mình, thì sẽ mất; còn ai coi thường mạng sống mình ở đời này, thì sẽ giữ lại được cho sự sống đời đời. Ai phục vụ Thầy, thì hãy theo Thầy; và Thầy ở đâu, kẻ phục vụ Thầy cũng sẽ ở đó. Ai phục vụ Thầy, Cha của Thầy sẽ quý trọng người ấy. (Ga 12,24-26)
Có ai trên cõi trần này là chủ của vũ trụ hoàn cầu nếu không phải là Thiên Chúa? Có ai ngoài Ngài ra, dù ở trên trời, dù tại dưới đất, tràn ngập vinh quang danh dự, và phú quý giàu sang?
Khi coi nhẹ của cải thế gian, người môn đệ bước theo Đức Giêsu được giàu có của cải thiêng liêng; họ có Chúa là tất cả; đó chính là kho tàng lớn nhất, là gia nghiệp đời đời, như lời Thánh Phaolô diễn tả: “Coi như không có gì, nhưng kỳ thực chúng tôi có tất cả.” (2Cr 6,10)
Ở một mức độ nào đó, chúng ta có thể nhận thấy khuôn mặt của Chúa Giêsu, của Phaol ô nơi cuộc đời truyền giáo của Thánh Phanxicô Xaviê. Thánh nhân vốn dĩ là người có học thức, gia đình quý phái. Tuy nhiên, được tình yêu Chúa thúc bách, Ngài đã hết lòng dấn thân ra đi để loan báo Tin Mừng cho tất cả những ai chưa một lần được nghe biết về Chúa. Theo Cha Léon-Dufour, SJ trong mười hai năm hoạt động tông đồ truyền giáo ở vùng Viễn Đông, thánh Phanxicô Xaviê sống trên biển ba năm bảy tháng, di chuyển trung bình 60 cây số mỗi ngày. Như người hành hương, và với con mắt đức tin, Ngài đi khắp đó đây, đến những nơi có thể, để ở với Chúa, và phục vụ Ngài ngang qua việc gặp gỡ và giúp đỡ các linh hồn. Bất chấp những khó khăn, túng thiếu, nguy hiểm trên hành trình truyền giáo, Thánh Phanxicô Xaviê cảm thấy vô cùng bình an, và hạnh phúc. Ngài tâm sự:
Chúng tôi được an ủi mãnh liệt đến nỗi nếu trên đời này có điều chi gọi là thỏa lòng thì chính là đây. Tôi rất thường nghe có người sống giữa các bổn đạo ở đây [thánh nhân nói tránh, không muốn trực tiếp đề cập về chính Ngài] nói: “Lạy Chúa, xin đừng ban cho con tất cả các an ủi ấy ở đời này! Nếu vì Chúa nhân từ và thương xót vô biên mà ban cho con, thì xin đem con vào hưởng vinh quang Chúa. Vì một khi Chúa tự thông truyền bên trong như vậy cho con là thụ tạo, con không chịu nổi cảnh phải sống vắng bóng Chúa đâu.” (Bút tích 20,13)
Một đời sống thật ý nghĩa như thế luôn được Thánh nhân tâm niệm và ôm ấp; Ngài còn chia sẻ xác tín ấy cho người em của Ngài là linh mục Francisco Mansilhas, và có lẽ cũng cho chúng ta nữa. Ngài viết:
Xin Chúa cho em cảm nhận kịp thời Thánh Ý Ngài. Chúa muốn chúng ta cảm nhận được từ trong lòng. Muốn sống tốt ở đời này, chúng ta phải làm khách hành hương để đi bất cứ đâu, đến nơi chúng ta có thể phục vụ Chúa. . .Đừng cắm dùi ở làng nào, nhưng hãy liên tục đi hết làng này đến làng khác, để thăm viếng bổn đạo, như anh từng làm khi còn ở đó, vì như vậy em sẽ phục vụ Chúa được nhiều hơn” (Bút tích 50,2.4)
Cầu nguyện
Nhờ lời chuyển cầu của Thánh Phanxicô Xaviê, xin Chúa ban cho chúng con một tâm hồn quảng đại, đơn sơ khó nghèo, và lòng nhiệt thành phụng sự Chúa nơi anh chị em đồng loại. Amen.
(Hoàng Sơn,SJ)
