Màn đêm có lẽ là một cái gì đó đáng sợ, nhưng khoảng trời đêm đầy sao lấp lánh hẳn là một bức tranh tuyệt đẹp vô cùng. Hàng tỷ tỷ ngôi sao nhỏ chớp tắt liên tục trên cao, hệt như những chấm nhỏ ti li được vẽ trên nền trời đen rộng lớn. Âm thầm và lặng lẽ, nhẹ nhàng và êm ái biết bao! Thế giới tự nhiên quanh ta ẩn chứa biết bao điều huyền bí. Ẩn chứa nơi những huyền bí ấy là bao lẽ khôn ngoan với những ý nghĩa thâm thúy vô cùng. Chúng hệt như những tiếng nói âm thầm mà Tạo Hóa muốn thỏ thẽ cách nhẹ nhàng với ta. Trí óc của chúng ta cũng được phú bẩm cho một khả năng có thể suy tư và đọc được những tiếng nói ấy. Có bao giờ các bạn lặng ngắm các vì sao, rồi tự đọc ra nơi các vì sao ấy một điều gì đấy nhưng bài học khôn ngoan, giúp định hướng và làm phong phú cho đời sống của mình chưa?
Chính ngôi sao là cái đã giúp cho màn đêm bớt đi những gì u buồn và đáng sợ. Ngôi sao không làm màn đêm biến mất nhưng đã góp phần biến màn đêm từ cái “kinh khủng” trở thành cái “đáng yêu”. Một khoảng khắc phóng tâm hồn lên cao để thưởng ngoạn khung trời đêm thường mang đến cho ta một cảm giác ấm áp nào đó. Những vì sao giúp ta không còn sợ cái đêm đen nhưng biết tận dụng cái đêm đen ấy để làm cho cuộc sống của mình được thăng hoa và ý nghĩa hơn. Cuộc đời của chúng ta cũng lắm khi rơi vào đêm đen: đêm đen của thất bại, của tuyệt vọng, của bội phản… Chúng giăng mắc, bủa vây mọi lối bước của ta. Chúng làm ta mất đi định hướng, che mờ đôi mắt của ta, như muốn dồn ta vào ngõ bí. Trong những hoàn cảnh ấy, điều mà chúng ta thường làm là oán trách cuộc đời, là nguyền rủa bóng đêm. Ta mong sao nó đừng đến với ta; nếu có đến thì hãy nhanh chóng biến khỏi của cuộc đời ta. Trái với chúng ta, ngôi sao chẳng bao giờ phản kháng lại bóng đêm, nhưng nó luôn tận dụng màn đêm ấy để mình được tỏa sáng, và biến cái đáng sợ nhất thành cái đáng yêu nhất cho mọi người. Nó tự thiết định một tư tưởng tích cực cho mình rằng: cái tối tăm hiện hữu là để làm nổi bật cái sáng láng, cái đau khổ tồn tại là để làm tăng thêm cái hạnh phúc về sau.
Giữa một khung trời rộng lớn bao la, một ngôi sao chỉ là một chấm nhỏ bé xíu. Có khi nó đứng ngay giữa tầm nhìn, có khi lấp ló ở một góc khuất xa xa. Đêm nay qua đêm khác, vẫn luôn có những vì sao âm thầm như thế. Chúng hiện hữu là để tỏa sáng trong khả năng của mình và chúng vui vẻ chu toàn sứ mạng ấy mà không lầm bầm kêu ca, than phiền hay đòi hỏi. Có thể người ta sẽ chú ý nhiều hơn đến những ngôi sao lớn và sáng đằng kia, nhưng không vì thế mà ngôi sao nhỏ và có phần tối hơn không thực thi chức năng của mình ở góc này. Không có vì sao nào giống vì sao nào, và mỗi vì sao đóng góp thi nhau lấp lánh để bổ túc cho nhau. Sự phối hợp giữa chúng làm cho bức tranh đêm luôn luôn sống động như có ai đó đang gõ nhẹ những phím đàn. Sự khác biệt giữa các ngôi sao không làm cho chúng đối chọi nhau, nhưng giúp nhau được thêm phong phú. Cuộc đời của chúng ta cũng hệt như các vì sao ấy. Có người tài năng, có người trí thức, có người nổi bật, nhưng cũng có người ít tài hơn, kém học thức hơn và lặng lẽ hơn. Nhưng chúng ta có biết đón nhận những gì được ban cho mình và sử dụng nó trong hết khả năng của mình không? Chúng ta có vui vẻ với vị trí “đứng ở cuối trời” không? Hay chúng ta cứ luôn thích mình phải xếp hàng nhất, phải được nổi trội, phải được chú ý? Chúng ta có biết phối hợp với những con người khác để cùng nhau đóng góp cho đời không, hay chúng ta luôn nghĩ là chỉ mình ta đã đủ làm được mọi sự rồi? Những vì sao dạy ta bài học về một sự khiêm nhường thật đáng kính nể.
Rồi khi bình minh đến, màn đêm tắt đi, ngôi sao nhỏ cũng dần dần khuất bóng. Có một luồng ánh sáng mạnh hơn đang dần đến trên trái đất này. Mọi loài đều đến nguồn ánh sáng ấy để sinh tồn và phát triển. Ngôi sao biết là khi ánh mặt trời thức giấc, cũng là lúc nó cần phải lui lại phía đàng sau, vì sứ mạng của nó đã hoàn thành. Nó không cố níu kéo những gì không thuộc về nó. Nó không cố đương đầu để giành giật chỗ đứng cho mình. Nó sẵn sàng rời xa vị trí của nó, nhường chỗ cho một vầng dương, vì nó biết vầng dương thì có ích cho mọi loài vào lúc này hơn là nó. Hơn nữa, chính nó cũng ý thức rằng chút ánh sáng mà nó có được, nó cũng nhận từ vầng dương kia. Nó phải nhỏ đi, để vầng dương được hiển trị. Cuộc sống vốn dĩ luôn thay đổi kéo theo sự thay đổi của bản thân chúng ta. Nhưng dường như, khác với thái độ của ngôi sao, thay vì để mình nhỏ đi, biết rút lui khi cần thiết, ta lúc nào cũng muốn ở lại chốn cũ thân quen của mình. Ta sợ mất đi quyền lợi, ta sợ bị người ta quên lãng, ta sợ cái cảm giác không được ai chú ý đến. Ta sợ khi có ai đó nổi trội hơn mình, ta cố hạ bệ người ấy để củng cố vị thế của ta. Khi đi làm các việc từ thiện hay khi đi tông đồ, ta vẫn thích mình được lớn lên, chứ không phải để cho Chúa lớn lên. Ta muốn người khác khen mình là tài, là giỏi, là thu hút, chứ ít bao giờ ta hướng mọi người về với Chúa là Cội Nguồn của mình. Ta vốn quen giành giật với người đời, nên cũng chẳng ngại ngùng gì chen chân với Chúa. Ngôi sao chẳng bao giờ đối đầu với mặt trời, vì nó biết đó chỉ là điều vô ích, và chính điều đó sẽ làm nó mất bình an. Còn ta, ta cứ mãi bất an, ta biết rõ nguyên do nằm ở sự kiêu ngạo của mình, nhưng ta chẳng bao giờ chịu thừa nhận điểm yếu ấy để làm cho cuộc sống của mình hạnh phúc hơn.
Triết lý về ngôi sao cũng là triết lý về hạnh phúc và bình an. Hạnh phúc và bình an sẽ đến khi ta can đảm đương đầu với những màn đêm cuộc đời với một thái độ tích cực, biết tận dụng khoảnh khắc đen tối ấy để làm lợi cho bản thân và mưu ích cho người khác. Hạnh phúc và bình an sẽ hiện diện khi ta khiêm nhường hài lòng với những gì mình được ban và sử dụng chúng hết mức có thể, trong sự tôn trọng và phối hợp với những người khác chung quanh mình. Hạnh phúc và bình an sẽ thật sự hiển trị khi ta biết lui mình lại để cho Chúa lớn lên, ban phát ánh quanh ân sủng của Ngài, để cho mọi thứ quy hướng về Ngài chứ không tìm cách gom tóm lại trong sự hạn hẹp và kém cỏi của ta. Thế đấy, những điều đơn giản như những vì sao lung linh giữa trời đêm thế thôi, cũng có thể là một lời nhắn nhủ mà Tạo Hóa dành cho hết thảy mọi loài dưới thế. Bạn có nghe được những lời nhắn nhủ này không? Bạn có muốn mình hưởng nếm được kiểu hạnh phúc và bình an giống như các vì sao kia không?
Pr. Lê Hoàng Nam, SJ
