“Một trẻ sơ sinh bọc tã, nằm trong máng cỏ”
(Lc 2, 1-20)
1 Thời ấy, hoàng đế Au-gút-tô ra chiếu chỉ, truyền kiểm tra dân số trong khắp cả thiên hạ.2 Đây là cuộc kiểm tra đầu tiên, được thực hiện thời ông Qui-ri-ni-ô làm tổng trấn xứ Xy-ri.3 Ai nấy đều phải về nguyên quán mà khai tên tuổi.4 Bởi thế, ông Giu-se từ thành Na-da-rét, miền Ga-li-lê lên thành vua Đa-vít tức là Bê-lem, miền Giu-đê, vì ông thuộc gia đình dòng tộc vua Đa-vít.5 Ông lên đó khai tên cùng với người đã thành hôn với ông là bà Ma-ri-a, lúc ấy đang có thai.6 Khi hai người đang ở đó, thì bà Ma-ri-a đã tới ngày mãn nguyệt khai hoa.7 Bà sinh con trai đầu lòng, lấy tã bọc con, rồi đặt nằm trong máng cỏ, vì hai ông bà không tìm được chỗ trong nhà trọ.
8 Trong vùng ấy, có những người chăn chiên sống ngoài đồng và thức đêm canh giữ đàn vật.9 Bỗng sứ thần Chúa đứng bên họ, và vinh quang của Chúa chiếu toả chung quanh, khiến họ kinh khiếp hãi hùng.10 Nhưng sứ thần bảo họ: “Anh em đừng sợ. Này tôi báo cho anh em một tin mừng trọng đại, cũng là tin mừng cho toàn dân:11 Hôm nay, một Đấng Cứu Độ đã sinh ra cho anh em trong thành vua Đa-vít, Người là Đấng Ki-tô Đức Chúa.12 Anh em cứ dấu này mà nhận ra Người: anh em sẽ gặp thấy một trẻ sơ sinh bọc tã, nằm trong máng cỏ.”13 Bỗng có muôn vàn thiên binh hợp với sứ thần cất tiếng ngợi khen Thiên Chúa rằng:
14 “Vinh danh Thiên Chúa trên trời,
bình an dưới thế cho loài người Chúa thương.”
15 Khi các thiên sứ từ biệt mấy người chăn chiên để về trời, những người này bảo nhau: “Nào chúng ta sang Bê-lem, để xem sự việc đã xảy ra, như Chúa đã tỏ cho ta biết.”16 Họ liền hối hả ra đi. Đến nơi, họ gặp bà Ma-ri-a, ông Giu-se, cùng với Hài Nhi đặt nằm trong máng cỏ.17 Thấy thế, họ liền kể lại điều đã được nói với họ về Hài Nhi này.18 Nghe các người chăn chiên thuật chuyện, ai cũng ngạc nhiên.19 Còn bà Ma-ri-a thì hằng ghi nhớ mọi kỷ niệm ấy, và suy đi nghĩ lại trong lòng.20 Rồi các người chăn chiên ra về, vừa đi vừa tôn vinh ca tụng Thiên Chúa, vì mọi điều họ đã được mắt thấy tai nghe, đúng như đã được nói với họ.
***
1. “Một trẻ sơ sinh bọc tã, nằm trong máng cỏ”
Trình thuật Tin Mừng theo thánh Luca, được công bố trong Thánh Lễ Đêm và Rạng Đông Giáng Sinh, mời gọi chúng ta hướng đôi mắt và tâm hồn về hình ảnh “Hài Nhi Giê-su bọc tã nằm trong máng cỏ”: “Bà sinh con trai đầu lòng, lấy tã bọc con, rồi đặt nằm trong máng cỏ” (c. 7); “Anh em sẽ gặp thấy một trẻ sơ sinh bọc tã, nằm trong máng cỏ” (c. 12); “Đến nơi, họ gặp bà Ma-ri-a, ông Giu-se, cùng với Hài Nhi đặt nằm trong máng cỏ” (c. 16). Ba lần “Hài Nhi bọc tã nằm trong máng cỏ” được nhấn mạnh, đánh dấu ba phần rất rõ rệt của trình thuật kể về mầu nhiệm Giáng Sinh:
- “Bà sinh con trai đầu lòng” (c. 1-7)
- “Tôi báo cho anh em một tin mừng trọng đại” (c. 8-14)
- “Tôn vinh ca tụng Thiên Chúa (c. 15-20)
Vì thế, trong Đêm Canh Thức Giáng Sinh, chúng ta được mời gọi dành nhiều thời gian để chiêm ngắm hình ảnh: “Một trẻ sơ sinh bọc tã, nằm trong máng cỏ” như thánh sử Luca kể lại cho chúng ta, để với ơn Chúa, chúng ta cảm nếm được sự âm thầm, khiêm tốn và hiền lành của chính Thiên Chúa, ngược hẳn với những gì loài người chúng ta tưởng tượng và chờ mong đối với biến cố Emmanuel, “Thiên Chúa ở cùng chúng ta”. Âm thầm, khiêm tốn và hiền lành, nhưng đó lại là sức mạnh, khôn ngoan và khuôn mặt đích thực của Thiên Chúa, có khả năng chiến thắng sự ồn ào (để kết án), ngạo mạn và bạo lực của Sự Dữ, như lời Thánh Vịnh loan báo (Tv 8, 3):
Ngài cho miệng con thơ trẻ nhỏ
cất tiếng ngợi khen đối lại địch thù,
khiến kẻ thù quân nghịch phải tiêu tan.
Thật vậy, ngay trước khi Ngài đi vào cuộc Thương Khó, Đức Giê-su sẽ trích dẫn lời Thánh Vịnh này và làm cho lời này được hoàn tất nơi thân thể của Người trên Thập Giá: “Nhưng còn lời này, các ông chưa bao giờ đọc sao: Ta sẽ cho miệng con thơ trẻ nhỏ cất tiếng ngợi khen?” (Mt 21, 16). Như thế, Đức Giê-su, Ngôi Lời Thiên Chúa đã trở nên như em bé và sẽ sống như em bé đến cùng, trước khi mời gọi các môn đệ trở nên như em bé (x. Mc 10, 13-16; Mt 18, 3 và 9, 13-15; Lc 18, 15-17). Xin cho chúng ta đừng bị mê hoặc bởi vẻ bề ngoài, để có thể nhận ra sự hiện diện âm thầm, khiêm tốn và hiền lành của Ngôi Lời Thiên Chúa trong lịch sử nhân loại, trong thế giới chúng ta đang sống và trong cuộc đời chúng ta, và để sống căn tính đích thật của chúng ta là “em bé”, trong tương quan với bản thân, với Chúa và với nhau.
- “Một trẻ sơ sinh bọc tã, nằm trong máng cỏ” và cuộc kiểm tra dân số
Biến cố “Một trẻ sơ sinh bọc tã, nằm trong máng cỏ” là hệ quả của một sự kiện lịch sử có tầm mức toàn thiên hạ và của một của chuỗi những diễn biến xẩy sau đó, như trình thuật Tin Mừng kể lại:
- Hoàng đế Au-gút-tô ra chiếu chỉ truyền kiểm tra dân số trong khắp thiên hạ.
- Thánh Giuse, thuộc dòng tộc Đa-vít, cùng với Đức Maria, phải về nguyên quán.
- Đức Maria đang có thai và đã đến lúc sinh con.
- Và hai ông bà không tìm được chỗ trong nhà trọ.
Như thế, cách Chúa đến với thế giới loài người của chúng ta hoàn toàn không có gì là ngoại thường, và nếu có thì hoàn toàn ẩn dấu. Ngài hoàn toàn khuôn theo dòng chảy của lịch sử và hơn nữa theo ý muốn và hành động của con người. Và đó cũng sẽ là cách Chúa đi đến, hiện diện và dẫn dắt lịch sử, thế giới và cuộc đời của mỗi người chúng ta. Ngài hoàn toàn đón nhận “chỗ” mà loài người chúng ta dành cho Chúa, “vì hai ông bà không tìm được chỗ trong nhà trọ”; và Ngài cũng sẽ đón nhận trong “âm thầm, khiêm tốn và hiền lành” chỗ mà con người dành cho Ngài trên Thập Giá ở Đồi Sọ. Nhưng Chúa lại dùng vị trí, thậm chí điều dữ con người dành cho Chúa, để bày tỏ Dung Nhan rạng ngời, là “tình yêu đến cùng” của Ngài, cho loài người chúng ta (x. St 50, 20).
Thiên Chúa đến với loài người chúng ta như một em bé và cũng sẽ ra đi như một “em bé”, ngang qua Thập Giá, nhưng đó lại là cách tuyệt vời nhất và cũng nhiệm mầu nhất Thiên Chúa bày tỏ sức mạnh và khôn ngoan thần linh của Ngài (x. 1Cr 1, 24). Phải chăng, đó cũng là như thế đối với những giới hạn, yếu đuối và tội lỗi, dù là tội gì đi nữa, của chúng ta? Xin Chúa ban cho chúng ta sự bình an thẳm sâu, khi nhìn ngắm Người là “Một trẻ sơ sinh bọc tã, nằm trong máng cỏ” trong mầu nhiệm Giáng Sinh.
- “Một trẻ sơ sinh bọc tã, nằm trong máng cỏ” và sứ thần cùng với muôn vàn thiên binh
“Một trẻ sơ sinh bọc tã, nằm trong máng cỏ”, nhưng lại được loan báo như “Tin Mừng Trọng Đại”, được công bố là Đấng Cứu Độ, là Đấng Ki-tô Đức Chúa. Lời loan báo thuộc về ý nghĩa của biến cố, chứ không thay đổi biến cố, bởi lẽ sứ thần mời gọi người nghe đi tìm cùng một biến cố như đã diễn ra trong lịch sử: “Anh em cứ dấu này mà nhận ra Người: anh em sẽ gặp thấy một trẻ sơ sinh bọc tã, nằm trong máng cỏ” (c. 12). Và ý nghĩa thần linh này được minh họa bởi sự xuất hiện của sứ thần với vinh quang Thiên Chúa và nhất là bởi khung cảnh và âm thanh thần linh thật bừng sáng, bởi vì muôn vàn thiên binh hợp với sứ thần cất tiếng ngợi khen Thiên Chúa:
Vinh danh Thiên Chúa trên trời,
bình an dưới thế cho loài người Chúa thương.
Điều này làm chúng ta nhớ đến những trang hoàng với lòng mến của chúng ta khắp nơi và nhất là chung quanh hang đá thô sơ : ánh nến và ánh đèn đủ màu đủ kiểu, ngôi sao các loại, thiên thần bay lượn, âm nhạc réo rắt… Ước gì những trang hoàng bừng sáng này chính là để diễn tả lòng tin của chúng ta nơi sự hiển hiện thần linh của Thiên Chúa khởi đi từ những gì âm thầm nhất nhất, khiêm tốn nhất và hiền lành nhất.
Tin Mừng trọng đại, nhưng lại được loan báo cho những người bé nhỏ, “những người chăn chiên sống ngoài đồng và thức đêm canh giữ đàn vật”; ở đây, một cách rất cụ thể, đó là những người Chúa thương. Điều này làm chúng ta nhớ tới biến cố sứ thần truyền tin cho Đức Maria, “Nữ Tì Hèn Mọn” của Đức Chúa. Bởi lẽ, ai có thể đón nhận một lời loan báo lớn lao như thế khởi đi từ dấu chỉ “Em Bé sơ sinh nằm trong máng cỏ”, nếu không phải là những người “giống” như Ngôi Hai Thiên Chúa Nhập Thể nhất, nghĩa là cũng âm thầm, khiêm tốn và hiền lành? Và quả thực, Thiên Chúa đã không lầm, bởi vì những người chăn chiên đã mở lòng ra cách vô điều kiện để lắng nghe sứ điệp, lên đường, tín thác và ca tụng Thiên Chúa. Trong Đêm Giáng Sinh, chúng ta có ước ao và sẵn lòng trở nên “những người chăn chiên không”?
“Một trẻ sơ sinh bọc tã, nằm trong máng cỏ”, nhưng Ngài không thể tự mình sinh ra và cũng không thể ở và sống một mình. Chung quanh ngài, có hơi ấm yêu thương của mẹ hiền và có sự hiện diện âm thầm nhưng hết mình của người cha. Vì thế, các hang đá của chúng ta nên có sự hiện diện đầy đủ của cả bố và mẹ Hài Nhi. Và khi nhìn ngắm Chúa Hài Đồng, chúng ta đừng quên cảm phục Đức Maria và Thánh Giuse đã đón nhận hài nhi Giê-su vào mái ấm của mình, và qua mái ấm của mình, đón nhận Ngài vào dân tộc của mình và vào gia đình nhân loại. Các ngài đã đón nhận Ngôi Lời Nhập Thể một cách vô điều kiện, đón nhận mà không lường hết được con đường dài đầy thử thách ở phía trước, và đón nhận cả khi không hiểu được hết mọi sự: “Nghe các người chăn chiên thuật chuyện, ai cũng ngạc nhiên. Còn bà Ma-ri-a thì hằng ghi nhớ mọi kỷ niệm ấy, và suy đi nghĩ lại trong lòng”.
Ngôi Lời Thiên Chúa vẫn tiếp tục « nhập thể » hôm nay và Ngài cần đến chúng ta biết bao, những “Giu-se và Maria” khác, sẵn sàng hi sinh cả một đời cho Ngôi Lời sinh ra và lớn lên trong mọi người và ở giữa mọi người, và trước hết là nơi gia đình, cộng đoàn hay hội đoàn và khu xóm của chúng ta.
Lm Giuse Nguyễn Văn Lộc
