Rất khó hiểu khi viên đại đội trưởng cùng những tên lính, vốn quá quen với việc hành hình các tử tội, vốn chai lỳ trước nỗi đau của con người, lại có thể thốt lên: “Quả thật người này là người công chính”, “Đây chính là Con Thiên Chúa” khi họ chứng kiến những giây phút cuối đời của Thầy Giêsu. Thầy Giêsu có sức mạnh tới mức độ nào ngay khi dường như Thầy yếu hèn nhất?
1. Lạy Cha, xin tha cho họ, vì họ không biết việc họ làm (Lc 23,34).
Lời đầu tiên trên thập giá là lời tha thứ mà Thầy Giêsu dành cho kẻ thù. Giờ đây, Thầy sống rõ nét hơn bao giờ hết lời dạy của chính Thầy trong bài giảng trên núi: Hãy yêu kẻ thù và làm ơn cho kẻ ghét anh em. Trước kia, Thầy Giêsu đưa ra lý do để yêu thương kẻ thù, là vì chúng ta là con Thiên Chúa và Thiên Chúa vẫn nhân hậu với cả phường vô ân và quân độc ác. Còn hôm nay, Thầy Giêsu đưa thêm lý do khác, là vì họ không biết việc họ làm. “Không biết” có thể là yếu tố làm giảm nhẹ tội lỗi. “Không biết” cũng có thể là sự chai lỳ của tâm hồn vốn từ chối sự thật. Dù thế nào, lời tha thứ của Thầy Giêsu đều đóng lại con đường hận thù, và mở ra con đường hối cải cho con người.
2. Ta bảo thật anh, hôm nay, anh sẽ được ở với Ta trên Thiên Đàng (Lc 23,43).
Đối với kẻ tử tội, trong sự thú nhận tận đáy lòng “điều tôi chịu xứng với việc tôi làm”, trong lời cầu nguyện can đảm “khi Ngài về nước của Ngài, xin nhớ đến tôi”, Thầy Giêsu không chậm trễ chút nào trong lời hứa ban Nước Trời cho anh. Gặp gỡ Thầy Giêsu trong cảnh bi đát đen tối nhất cuộc đời, khi cả hai đều đang chết dần chết mòn trên thập giá, thế mà lúc này lại trở thành giây phút hạnh phúc nhất đời anh. Từ một tử tội độc ác, anh trở thành con người sám hối dễ thương, rồi trở thành một vị thánh mẫu mực về lòng thương xót của Thiên Chúa. Anh được con người mọi thời gọi bằng cái tên dễ mến là “anh trộm lành”.
3. Thưa Bà, đây là con của Bà – Đây là Mẹ của con (Ga 19,26-27).
Lời này Thầy Giêsu dành cho những người thân yêu nhất: Mẹ Maria và người môn đệ Gioan. Để từ đây, Mẹ Maria sẽ trở thành người Mẹ đích thực, trở thành “mẹ ruột” của tất cả những môn đệ Thầy Giêsu, và từng người môn đệ cũng là con đích thực, là “con ruột” của Mẹ Maria. Từ đây, Mẹ Maria là người Mẹ tuyệt vời của từng người con trong thân thể của Chúa Kitô là Hội Thánh.
4. Lạy Thiên Chúa, lạy Thiên Chúa của con, sao Người bỏ rơi con? (Mt 27,46; Mc 15,34).
Lời Thầy Giêsu thốt lên với Thiên Chúa trong sự đen tối cực độ của phận làm người, trong sự cô đơn đến tận cùng. Tiếng than ấy chỉ một mình Thiên Chúa mới có thể nghe thấu. Thầy Giêsu, Đấng là Ngôi Lời, là Thiên Chúa khi sống kiếp phàm nhân, đã trở nên nghèo hèn nên giống con người mọi đàng, chỉ trừ tội lỗi.
5. Ta khát (Ga 19,28).
Sự đau khổ không chỉ là từ nội tâm với tình trạng dường như “bị bỏ rơi”, mà còn rất hiện thực với cái khát của cơ thể. Tiếng kêu “Ta khát” là sự thống khổ mà Đấng là Thiên Chúa nhận lấy cho chính Mình khi sống với con người và tha thứ cho con người. Vâng, tha thứ và thương xót là con đường đòi hỏi hy sinh “khủng khiếp” trong sự cô đơn của tâm hồn và sự cực khổ của thân thể.
6. Mọi sự đã hoàn tất (Ga 19,30).
Khi trao tặng tất cả, khi trao ban hoàn toàn, con người Giêsu ấy, vì Thiên Chúa ấy đã kiện toàn tất cả, đã hoàn tất vũ trụ, vạn vật và con người. Để rồi từ đây, những ai tin theo Giêsu, sẽ thấy một trời mới đất mới, sẽ thấy con người mới, ngay từ cuộc đời này, và sẽ tiếp mãi trong cuộc sống vĩnh cửu. Lời chứng tá sẽ được tiếp nối qua các môn đệ thuộc mọi thời mọi nơi.
7. Lạy Cha, con xin phó thác hồn con trong tay Cha (Lc 23,46).
Khi đã hoàn tất mọi sự, con người Giêsu trở về tâm điểm của lịch sử, trở về vị thế đích thực của Ngài, đó là vị thế của người Con trong cung lòng người Cha là Thiên Chúa. Một tâm hồn phó thác hoàn toàn: Ta đến không phải để làm theo ý Ta, nhưng là làm theo ý của Cha Ta. Một sự hiệp nhất trọn vẹn: Ta và Cha là một. Cả vũ trụ và con người đều chuyển mình khi Chúa trút hơi thở. Kinh Thánh còn ghi lại và nhân chứng vẫn tiếp nối qua bao thế hệ.
Lạy Thầy Giêsu! Để thông ban sự sống đời đời cho chúng con, Thầy đã vất vả và đau khổ quá nhiều, nhưng vì yêu thương, Thầy đã làm tất cả. Xin cho chúng con, ngay cả trong những giây phút đen tối nhất, vẫn nhận ra Thầy đang đồng hành cùng chúng con. Như thế là đủ! Chúng con sẽ tiếp tục tuyên xưng: Thầy Giêsu của chúng tôi đã chết và đã sống lại, mà nay Thầy vẫn đang sống! Amen.
Tứ Quyết, SJ
