Năm cũ lại vừa qua. Một năm mới lại đến. Điều này đồng nghĩa với việc bạn lại già thêm một tuổi. Nơi khóe mắt từ khi nào đã vương dấu chân chim? Trên mái đầu xanh tự bao giờ đã thấp thoáng dăm ba sợi bạc? Bạn thở dài: “Thanh xuân trôi nhanh như bóng mây qua thềm!” hay tiếc nuối thốt lên, “Mình đã dành cả thanh xuân để làm điều đó!”
Nếu hiểu thanh xuân là tuổi trẻ và được xác định bằng một thời trong đời, quả thật nó quá đỗi ngắn ngủi. Người ta bảo con gái “hăm lăm” thường đã bắt đầu rục rịch một cuộc chia tay định mệnh với thanh xuân của họ. Con trai có lẽ muộn hơn một vài năm. Kinh nghiệm thật cho thấy vẻ đẹp thân xác có dấu hiệu xuống sắc. Khi khoảng đời thanh xuân tràn sức vội qua, da mỗi ngày một bớt căng, mắt dần thiếu đi độ tinh tường. Cơ thể thấm mệt với những đêm thiếu ngủ và các hoạt động quá sức. Độ tập trung giảm đi, “sức cày” dần bị thay thế bằng “sức ì”. Thời thanh xuân hay tuổi thanh xuân kiểu ấy luôn vội vàng đi.
Thanh xuân là tuổi trẻ, mà tuổi trẻ lại không thiếu những bồng bột và dại khờ. Có những cú ngã để đời và không thiếu những lỗi lầm kinh điển. Thôi rồi, thanh xuân bỗng chốc vuột khỏi tay khi tuổi xuân còn phơi phới. Thanh xuân lúc này đồng nghĩa với hình ảnh đẹp và lối sống đẹp của bản thân. Những thành công đã tô điểm cho hình ảnh ấy thêm lung linh. Những hành xử trông có vẻ chín chắn giúp khẳng định một lối sống chuẩn mực. Nhưng rồi, “tuổi xuân trót dại bao lầm lỗi” (Tv 25,7), vấp ngã phút yếu lòng làm vỡ vụn thanh xuân lung linh kia. Còn lại gì ngoài sự trần trụi và xấu xí của bản thân? Thanh xuân loại này ngắn chẳng tày gang!
Thanh xuân chỉ như bóng mây qua thềm nếu thanh xuân chỉ là một đoạn đời hay một khúc tổng hợp những ngày thành công. Khi thanh xuân qua đi là qua đi mãi mãi. Chẳng còn lại gì. Chẳng vương chút gì. Tất cả chỉ như tờ giấy, rút ra khỏi hộp, dùng vội, rồi vứt đi. Nếu thực tế là như thế, sẽ chẳng có lý do gì để nỗ lực, chẳng có gì để phải cố gắng, cũng chẳng có cơ hội để sửa sai và viết tiếp cuộc đời.
Thật ra, dù thời thanh xuân ngắn ngủi và mau qua, nhưng ai cũng công nhận rồi một mai tuổi “hồi xuân” sẽ đến. Đó là giai đoạn phục hồi lại phần nào sức trẻ và nhiệt huyết yêu thương. Và nếu lầm lỡ và vấp ngã có làm thanh xuân sống đẹp phai đi, thì việc đứng lên và bước tiếp sẽ một lần nữa thắp sáng ngọn lửa xanh hy vọng của thanh xuân. Lại nữa, thanh xuân phận người cũng vận hành theo nguyên lý và nhịp điệu như xuân đất trời. Xuân đến, xuân đi rồi xuân lại đến đấy thôi. Tuổi xuân có ngắn thật, lối sống đẹp có lúc xấu đi thật, nhưng thanh xuân thì còn mãi nếu biết chọn cho mình thái độ đón nhận và tích cực tái gầy dựng lối sống.
Thanh xuân vì thế là từng giây phút hiện tại, là từng khoảnh khắc của thái độ nội tâm mang tên hoán cải, tha thứ và yêu thương. Nói ngược lại, từng phút giây trong đời là đương xuân. Có như thế, mỗi người mới xác tín được tiếng Chúa ngỏ cùng mình: “ban cho đời ngươi chứa chan hạnh phúc, khiến tuổi xuân ngươi mạnh mẽ tựa chim bằng” (Tv 103,5).
Rồi một mai khi trưởng thành hơn, có lúc nhớ lại thời gian thanh xuân tươi đẹp mà cũng đầy đau buồn ấy, ta sẽ mỉm cười, thật nhẹ nhàng và thanh thản, vì thực tế, ta vẫn đang dành cả cuộc đời để sống thanh xuân đấy thôi.
Jos. Nguyễn Minh Vương, SJ.
