Có bao giờ chúng ta tự hỏi mình: “Tại sao tôi lại là con người, mà không là những thứ khác?” Câu hỏi này quan trọng để chúng ta trở nên người hơn. Chỉ có con người mới có khả năng tự biết chính mình và tự thoàn thiện chính mình. Và cũng chỉ có con người mới vươn đến những điều cao cả.
Tạ ơn Chúa vì chúng ta được làm người, chứ không phải là con vật hoặc là những cái cây. Điều này có thể nghe lạ tai, nhưng bạn thử tưởng tượng mình là cái cây hoặc là con vật nào đó, lúc ấy chắc buồn lắm. Nếu hỏi những em nhỏ, chắc có nhiều em muốn mìn là con vật này, cây cối nọ; nhưng với người lớn, chúng ta thích làm người hơn. Vì sao? Chúng ta biết con người hòa hợp giữa linh hồn và thể xác. Linh hồn thì bất tử, còn thể xác sẽ chết. Dù sao thể xác và linh hồn đều là món quà của Thiên Chúa dành cho chúng ta. Chúng ta nhận được nhiều món quà lắm, nhưng hôm nay tôi muốn chia sẻ với các bạn về món quà mà Tin mừng nói đến: Tài Năng.
Tin mừng Chúa Nhật 33 kể cho chúng ta một câu chuyện thú vị (Mt 25,14-30). Số là Thiên Chúa ban có mỗi người những nén bạc khác nhau: người thì 5 nén, 3 hoặc 2 nén, người khác thì 1 nén bạc. Thiên Chúa không trao cho chúng ta tiền, nhưng trao cho chúng ta tài năng. Bản tiếng Anh dịch là “talent”, bản Tiếng Việt có chút liên quan đến tiền: “nén bạc”. Tiếng Latinh là: “Talentum”. Dù Talentum có liên quan đến một chút đơn vị tiền, nhưng ý nghĩa Kinh Thánh, nén bạc ở đây diễn tả những tài năng của mỗi người.
Một bài tập nhỏ nho tôi mời gọi các bạn tự hỏi mình: Đâu là tài năng lớn nhất của tôi? Đó có thể là sở trường, là điểm mạnh. Có người làm giám đốc, người làm công nhân, thầy cô giáo, nhân viên văn phòng, học sinh, có người giỏi toán, học ngôn ngữ tốt, có người rất cởi mở, thân thiện, v.v. Ai trong chúng ta cũng có điểm mạnh. Đó là sự thật, bởi Thiên Chúa dựng lên chúng ta giống hình ảnh của Ngài.
Bây giờ chúng ta chuyển sang bài tập thiêng liêng hơn. Tôi sử dụng những tài năng ấy để phục vụ anh chị em mình như thế nào? Bạn đang đi làm ư, cứ hết sức chu toàn công việc của mình trong sáng tạo và niềm vui. Bạn đang đi học ư, cứ học hết khả năng của mình. Tôi đang dâng lễ ư, cứ dâng lễ với hết tâm trí của tôi để ca ngợi Chúa. Hoặc bạn có khả năng ca hát ư, hãy cứ cống hiến hết tài năng của mình để giúp đời và ca ngợi thiên Chúa. Chính Thiên Chúa sẽ thấy bạn đang dùng tài năng của mình ra sao?
Anh chị em thân mến,
Để đúc kết hai bài tập trên, tôi mời gọi các bạn suy nghĩ về câu danh ngôn của Thánh I-nhã, Đấng sáng lập Dòng Tên: “Nguyên tắc hành động đầu tiên của bạn là: Hãy tin tưởng vào Chúa như thể thành công hoàn toàn do bạn chứ không phải do Chúa; nhưng hãy dùng hết tài năng của bạn như thể chỉ có Thiên Chúa làm mọi thứ chứ không phải do bạn làm.” Câu này có nghĩa là gì? Tôi hiểu đơn sơ như vầy: Bạn cứ dùng hết tài năng của mình, với hết sức lực của mình, lúc đó Thiên Chúa cũng sẽ giúp bạn đạt được thành công. Khi đạt được thành công, bạn thấy chính Thiên Chúa đã giúp mình rất nhiều, nhất là Ngài đã cho bạn những tài năng để bạn được thành công. Nói cách khác, cả chúng ta và Thiên Chúa cùng làm việc. Từ hai nguồn lực này, thành công sẽ đến với chúng ta. Nói cách khác, chúng ta sẽ chiến thắng, vượt qua những hoàn cảnh khó khăn bằng chính năng lực, tài năng của mình với sự trợ giúp của Thiên Chúa. Rồi với lòng khiêm tốn, mỗi người nhận ra rằng: Thiên Chúa không bao giờ bỏ rơi mình, nhưng luôn yêu thương, ủng hộ, gìn giữ và cùng với tôi vững bước trên đường đời. Đây là nét đẹp của một Thiên Chúa biết cách chăm sóc con người.
Cụ thể hơn, tôi xin lấy một ví dụ liên quan đến kinh doanh:
Bạn dường như là người có khiếu kinh doanh. Một phần vì bạn được hỏi bài bản, phần khác vì bạn có duyên hoặc thừa hưởng lợi thế này từ gia đình. Bạn cũng thường xuyên cầu nguyện để xin Chúa giúp mình thuận buồm xuôi gió. Chính bạn cũng nỗ lực hết mình để thực hiện ước mơ kinh doanh. Bạn phải làm trước. Rồi đến khi thành công, bạn nhìn lại quá trình đó dường như luôn có “ơn trên phù trợ”. Nói cách khác, bạn tạ ơn Thiên Chúa vì đã giúp mình chạm tay đến thành công. Đến nỗi bạn không thể tưởng tượng được mình lại có phần thưởng xứng đáng như ngày hôm nay. Là người con của Chúa, bạn hết lòng tạ ơn và thấy đó là phần thưởng đến từ Thiên Chúa, với sự cộng tác của bạn.
Nếu hiểu như cách thức trên đây, xin đừng chôn vùi những tài năng của mình. Nghĩa là xin đừng lười biếng giống như người bạn của chúng ta trong tin mừng hôm nay. Anh ta có thể vì lười hoặc vì lòng bực tức vì chỉ nhận được 1 nén bạc. Anh ta chôn dấu đến nỗi tài năng ấy càng ngày càng thui chột. Hẳn nhiên là Thiên Chúa cũng không vui khi chứng kiến sự lười biếng và sợ hãi của anh bạn này. Cuối cùng Thiên Chúa đã đòi lại món quà ít ỏi này để trao cho người khác.
Xin đừng ai đi vào vết xe đổ của anh bạn trên đây. Dù nhận được ít nhiều tài năng, chúng ta cứ siêng năng để làm giàu trước mặt Thiên Chúa. Là con cái của ánh sáng, chúng ta phó thác và tin tưởng tài năng của mình sẽ sinh được nhiều hoa trái nếu chúng ta mang ra sử dụng. Được như thế, chúng ta càng ngày càng có nhiều tài năng và càng làm vinh danh Thiên Chúa hơn trong chính công việc và bổn phận của mình.
Lạy Thiên Chúa toàn năng, chính Ngài tin tưởng trao ban cho chúng con tài năng. Xin giúp chúng con thấy rõ hơn sở trường của bản thân. Xin giúp chúng con làm sử dụng tài năng để chúc tụng Chúa và cộng tác vào công trình sáng tạo của Ngài. Sau cùng, xin ban cho chúng con sự không ngoan, lòng khiêm nhường để nỗ lực làm cho thế giới này tốt hơn mỗi ngày. Thế giới ấy không xa lạ, nhưng ở trong chính tâm hồn, trong gia đình, cộng đoàn và xã hội của chúng con đang sống. Amen.
Lm. Giuse Phạm Đình Ngọc SJ
