Năm 1520, ghế đại phán quan ở Guipúzcoa trống ngôi. Do Hội đồng tỉnh họp ở Basarte đề cử, nhiếp chính bổ nhiệm Cristobal Vásquez de Acuna, cử nhân luật và luật gia cừ khôi, đã từng giữ chức vụ ấy thời gian 1508-1509 vào chức vụ. Một phần các thành viên hội đồng tỉnh, thuộc phe Công Xã ở Tordesillas, không chịu nhìn nhận vì cho là việc bầu chọn không đúng thể thức luật định. Hội đồng chia thành một hội đồng trung thành họp ở San-Sebastian, và một hội đồng nổi dậy họp ở Hernani. Nhóm sau có 4000 tay súng.
Đại phán quan Acuna phán quyết: những kẻ nổi loạn phải bị kết án tử hình, tịch thu tài sản, phá bình địa dinh thự. Viên đại phán quan do nhóm Hernani bầu lên cũng đáp lại bằng phán quyết tương tự dành cho nhóm San-Sebastian. Pedro de Ayala, bá tước xứ Salvatierra, được Hội Đồng Công Xã chỉ định làm tư lệnh quân đội ba tỉnh Avala, Viscaya và Guipúzcoa. Guipúzcoa được coi là xưởng chế tạo vũ khí của Tây Ban Nha, nếu mất thì phó vương Navarra rơi vào tình trạng nguy hiểm. Tình hình hết sức gay go.
Thánh I-nhã trước sau vẫn trung thành với triều đình. Ngài có địa vị chính thức ở triều đình phó vương Navarra. Nhưng Azpeitia và Azkoitia, quê nội và quê ngoại của ngài, đều theo phe nổi loạn. Nhiều bạn của ngài là thủ lãnh trong phe nổi loạn. Phó vương giao nhiệm vụ cho ngài, cùng với Fortún García de Ercilla, phái viên của nhiếp chính, đi đàm phán. Polanco viết: “Ngài khéo léo và khôn ngoan trong các việc đời, biết cách xử thế, đặc biệt nhất là có tài giải quyết những bất đồng và tranh chấp.[38]” Kết quả: hai bên đề nghị công tước Nájera đứng ra làm trọng tài. Ngày 15.11, công tước yêu cầu viên đại phán quan từ chức, hai bên chấm dứt bạo động, và sau 2 tháng ông sẽ ra phán quyết. Ngày 15.1, những người trong cuộc xin kéo dài thêm thời gian trước khi ra phán quyết. Sau khi phong trào Công Xã bị đè bẹp, ngày 12.4.1521 phó vương ban hành sắc lệnh hòa giải và hòa hợp. Người ta chắc chắn trong sắc lệnh ấy có bàn tay của thánh I-nhã.
