Bản nhạc Mùa chay: Bàn tiệc chay

Bạn thân mến,

Vậy là chúng ta đã bước sang tuần thứ 5 của Mùa Chay. Thời gian để chuẩn bị cho cao điểm của Phụng Vụ đã gần kề. Theo truyền thống Kitô giáo, chúng ta được mời gọi thực hành các việc đạo đức như cầu nguyện, ăn chay và làm việc bác ái. Giờ đây, mời bạn cùng chúng tôi dành ít phút dừng lại và nhìn sâu vào những hy sinh, khổ chế mà chúng ta đã thực hiện trong thời gian qua, để thấy cõi lòng chúng ta đã được tự do bay lượn tới những chân trời nào của tình yêu. Và ngay lúc này, bạn hãy chọn cho mình một không gian thanh tịnh và lắng đọng, để chúng ta có thể nghe được những giai điệu thanh khiết của sâu thẳm tâm hồn.

Cách đây nhiều năm khi còn là một tập sinh, tôi đã thực hành các việc đạo đức Mùa chay như cầu nguyện, ăn chay và làm việc bác ái một cách đầy hứng khởi. Hồi ấy, vì chúng tôi không có tiền nên việc bố thí phải được thể hiện bằng cách khác. Đó có thể là chia sẻ, hoặc làm những hành động nhỏ nhặt với lòng quảng đại và nhân ái. Phần lớn thời gian nhà tập là dành cho việc cầu nguyện, nên đối với chúng tôi khi ấy, bớt chút thời gian cho việc khác là chưa đủ để đền tội. Vậy còn việc ăn chay thì sao?

Tôi vẫn nhớ như in mình đã hăng hái như thế nào khi trình lên cha giám tập danh sách chi tiết những điều mà tôi cho rằng mình có thể từ bỏ. Đối với tôi, danh sách này quả thật đều là những việc lớn lao, đặc biệt là việc sẵn sàng hy sinh đồ ngọt trong bữa xế chiều. Tôi khá thích giờ uống trà, bánh quy hay các loại bánh ngọt lúc này là nguồn giải khuây cực kỳ hữu dụng với tôi vào thời điểm tinh thần xuống dốc trong ngày, nhất là giữa một nhịp sống đều đặn và buồn tẻ của nhà Tập. Tôi đã thấy cảm phục chính mình, nên nghĩ rằng cha giám tập cũng sẽ cảm kích. Nhưng không! Cha giám tập thấy rõ ràng việc nhịn ăn của tôi sẽ chẳng có tác dụng gì trong việc thay đổi bản đồ địa chính của thế giới này, hay thậm chí là không giúp ích gì nhiều trong việc khởi đầu một kỷ nguyên mới của tình huynh đệ và hòa giải.

Cha giám tập đã trả lời tôi một cách từ tốn, và cố gắng để không tỏ ra khó chịu, ngài đã hỏi tại sao tôi không thử “kiêng” cái tính bướng bỉnh của mình trước. Hmm….. tôi thấy rõ ràng là việc từ bỏ bánh quy trong bữa xế thì dễ dàng hơn nhiều.

Nhiều năm sau đó, tôi nhận ra rằng việc ăn chay, dù dưới bất kỳ hình thức nào, không phải là để thể hiện sức mạnh ý chí, mà là để thừa nhận rằng, chúng ta cần sự giúp đỡ, chúng ta cần sự tha thứ từ người khác. Ta phải nhận ra rằng những điều tốt đẹp trên thế giới dù có nhỏ nhặt như thế nào cũng đều là một món quà: đồ ăn, quần áo, xa xỉ phẩm, hay tất cả những thứ đến từ sức lao động và tài năng của người khác. Chúng ta cũng cần ý thức rằng những gì mà ta đang vất vả kiêng khem, lại là những thứ mà nhiều người không đủ khả năng chi trả.

Ăn chay mở ra cho chúng ta một chân trời tự do về cả đời sống vật chất cũng như tinh thần; giúp ta khước từ những đòi hỏi của mình, để nuôi dưỡng lòng biết ơn với những gì ta đang có và được trao ban. Ngay cả khi chúng ta âm thầm từ chối chạy theo những cám dỗ đến từ việc mua sắm những món đồ mới, đó cũng là cách chúng ta giữ chay lòng mình.

Giữ chay lòng mở ra cho chúng ta một không gian tự do nội tâm và nâng dậy tâm hồn. Thế nhưng, trên con đường trở về với thượng trí, chúng ta sẽ phải đối diện với những ngăn trở đến từ nhiều phía mà lắm lúc bản thân ta cảm giác như lạc lõng, chênh vênh. Đó cũng là tâm tình của Giêrêmia khi thi hành sứ mạng ngôn sứ của mình. Bất chấp những rụt rè và nhút nhát của bản tính tự nhiên, Giêrêmia phải lên tiếng cảnh tỉnh dân Israel. Những thông điệp của Giêrêmia bị chống đối nặng nề, nhưng chính những khó khăn, đau khổ ấy đã hun đúc lên một tình yêu cao cả, tuyệt vời. Hình ảnh Gieremia cũng là hình ảnh tiên báo về một Đức Kitô, người tôi trung đau khổ của Thiên Chúa. Sau đây, mời bạn thưởng thức những giai điệu sâu lắng ghi lại tâm sự đau buồn của ngôn sứ Giêrêmia nhưng cũng đầy cảm giác bình tâm và thanh thản qua bản nhạc “O vos omnes” của Victoria.

Khi biết nghĩ cho người khác, lúc ấy chúng ta đang giữ chay lòng mình. Đây là hành động của việc từ bỏ bản thân mà tình yêu đòi buộc chúng ta. Thánh Phaolô mô tả điều đó trong Thư thứ nhất gửi cộng đoàn tín hữu Cô-rin-tô: “Giả như tôi có nói được các thứ tiếng của loài người và của các thiên thần đi nữa, mà không có đức mến, thì tôi cũng chẳng khác gì thanh la phèng phèng, chũm choẹ xoang xoảng.”

Còn đây là một lời tán dương tuyệt mỹ và quen thuộc về tình yêu  trong Bài ca Đức Mến: “Đức mến thì nhẫn nhục, hiền hậu, không ghen tuông, không vênh vang, không tự đắc, không làm điều bất chính, không tìm tư lợi, không nóng giận, không nuôi hận thù, không mừng khi thấy sự gian ác, nhưng vui khi thấy điều chân thật. Đức mến tha thứ tất cả, tin tưởng tất cả, hy vọng tất cả, chịu đựng tất cả.”  Dù quen thuộc, nhưng đôi khi chúng ta quên rằng đó là những điều ta cần tập sống mỗi ngày, hướng đến một sự thay đổi tận căn của việc từ bỏ.

Tuy nhiên, có một nơi mà tinh thần chay tịnh được kết hiệp với tình yêu – đó là Thánh lễ, đỉnh cao của Phụng Vụ. Ở đó, Chúa Kitô cho chúng ta thấy sức mạnh của sự tự hiến và hy sinh vì lợi ích lâu dài của người khác sẽ đem lại sự sống. Bằng những hành động đơn giản như nhận lãnh, chúc tụng và dâng tiến. Chúa Kitô còn chỉ cho ta cách sử dụng những món quà của sự sáng tạo, để chúng không chỉ nuôi sống thân xác mà còn cả linh hồn chúng ta. Ngài trao ban cho chúng ta Bánh Hằng Sống. Bánh ấy không chỉ nuôi sự sống tự nhiên của chúng ta, mà còn là sự sống của chính Thiên Chúa – Đấng là Tình Yêu. Thánh lễ là thời điểm toàn thể Giáo hội quy tụ, và những khác biệt về thời gian hay không gian cử hành cũng không thể ngăn cản sự hiệp thông của chúng ta. Thánh lễ là dấu chỉ của Tình yêu mật thiết không bao giờ phai nhạt hay qua đi. Ở gần bên Thánh Thể chúng ta có thể đem tất thảy những nỗi đau, những mất mát của cuộc đời, những đau khổ và ưu phiền đã ghi dấu trên cuộc đời ta mà dâng lên Chúa Kitô. Ngài sẽ sẵn sàng nhận lấy và chịu thay cho chúng ta.

Vẻ đẹp và sự thật của bí tích Thánh Thể được chứa đựng trong bài thánh ca tinh tế và sâu sắc nhất cho lễ kính Mình Máu Thánh Chúa Kitô – O sacrum convivium (Ôi Bàn Tiệc Thánh!)

Lời của bài thánh ca này được biên soạn bởi Thánh Tôma Aquinô và được nhiều nhà soạn nhạc phổ nhạc lại trong suốt nhiều thế kỷ. Trong số đó, có một bản phối khí tuyệt vời là tâm huyết của Francisco Guerrero – nhà soạn nhạc người Tây Ban Nha vào thế kỷ 16 – ông đã làm toát lên khung cảnh cầu nguyện tráng lệ và sâu thẳm. Âm nhạc giúp chúng ta gắn kết; tạo một không gian tràn ngập sự hiện diện của mỗi người chúng ta. Khi bài thánh ca được cất lên, chúng ta hướng lòng lên và góp mình vào sự hiện diện thiêng liêng ấy. Khi ấy, việc ăn chay của chúng ta trở nên trọn vẹn và chúng ta được đầy tràn Chúa Giêsu Kitô. Việc chay tịnh của tình yêu chỉ có thể kết thúc trong bữa tiệc của Tình yêu – ở đó chúng ta đều là những người được sai đi phục vụ cho một thế giới đang đói khát tình yêu. Sau đây mời bạn thưởng thức bản nhạc “O sacrum convivium” qua giọng hát thiên thần của ca đoàn Nhà thờ chính toà Westminster

Ôi Bàn Tiệc Thánh!

Nơi Đức Kitô được giương cao

Ký ức về Cuộc Thương Khó của Ngài được tái hiện,

tâm trí được ân sủng lấp đầy,

và bảo chứng về vinh quang mai ngày được ban tặng cho ta.

Bất cứ khi nào cảm thấy đói khát, mỏi mệt, đau đớn hay gần như tuyệt vọng giữa tất cả những bạo lực và đấu tranh trong cuộc đời, chúng ta đều có thể đến với Thánh lễ, lãnh nhận Thánh Thể để làm mới một trái tim bị tổn thương và một tâm trí rối bời, để tâm hồn mệt mỏi rã rời được nghỉ ngơi bên lòng Chúa. Thật vậy, tự bản chất, Thánh lễ đã là Lễ Phục Sinh của chúng ta.

Vậy để lớn lên trong tình yêu, ta phải ra sức tránh xa những thứ hủy hoại tình yêu. Đó là lời nói, hành động gây tổn thương cho người khác, và phá vỡ các mối tương quan; đó còn là tính nóng nảy, sự tàn nhẫn, tính đố kỵ và sự kiêu ngạo của bản thân. Sự chay tịnh của tình yêu đòi ta phải buông bỏ những nỗi căm phẫn và sự nóng giận đang xúc phạm đến phẩm giá và giá trị của người khác. Đồng thời, từ bỏ tất cả những gì sai trái, giả tạo và phải yêu lấy Sự Thật. Nếu tôi có thể thực hành chay tịnh dù chỉ một chút để tình yêu lên ngôi, thì tình yêu ấy có thể thay đổi biết bao nhiêu?

Bạn thân mến, chúng tôi vừa giới thiệu đến bạn hai nhạc phẩm, O vos omnes và O sacrum convivium. Hy vọng âm hưởng của hai nhạc phẩm này như những món ăn tinh thần giúp bạn thêm vững bước trong hành trình trở về nhà Cha. Cầu chúc các bạn tìm thấy nhiều hứng khởi trên con đường tình yêu. Nếu có bài hát mùa chay nào mà bạn tâm đắc, thì hãy chia sẻ dưới phần bình luận cho chúng tôi được biết nhé!  Hẹn gặp lại bạn vào tuần sau, và chúng ta sẽ cùng đến với một Bản Nhạc Mùa Chay khác!

Tác giả: James Hanvey, S.J

Người dịch: Gabriel Ngọc

Nguồn: Faith Dimensions