Ngày 14/11, anh em Dòng Tên kính nhớ cha thánh Giuse Pignatelli, S.J – một người cha anh đi trước trong Dòng, người đã giữ gìn tinh thần Dòng trong những lúc Dòng lâm cảnh khó khăn. Hẳn rằng khi kể đến thánh nhân, nhiều anh em trong Dòng đã bùi ngùi xúc động; Đặc biệt, cha được chọn làm bổn mạng của các cha nhà Hưu dưỡng của tỉnh Dòng Tên tại Việt Nam. Vì thế, con muốn viết lên đôi điều để cám ơn cha vì những hy sinh thầm lặng, để góp phần cộng tác với ơn Chúa mà duy trì Dòng trong những thời khắc nguy kịch nhất.
Ngay khi còn là một ứng sinh tìm hiểu Dòng, con đã được các cha và các thầy dạy về tinh thần biết ơn. Lòng biết ơn có thể kể đến ở nhiều đối tượng và khía cạnh khác nhau, nhưng có một khía cạnh mà anh em chúng con được khuyên không được quên và đừng bao giờ quên, đó là biết ơn cha anh đi trước trong Dòng. Những con người đã hy sinh thầm lặng xây nên tinh thần vững chắc của Dòng, là những dấu nối dài từ thế hệ này sang thế hệ khác, là dấu chứng cho sự tồn tại của Dòng dưới sự quan phòng của Thiên Chúa, là nỗ lực của biết bao con người mỏng giòn yếu đuối nhưng đã gắng vươn lên từng ngày nhờ ơn Chúa, là chứng nhân cụ thể cho anh em chúng em về tình yêu Thiên Chúa đối với Dòng. Vâng! Các ngài đáng được ghi nhớ, cách riêng là cha thánh Giuse Pignatelli mà hôm nay anh em trong Dòng mừng kính.
Cha! Một người anh em tốt lành đã âm thầm gìn giữ Dòng trong thời gian đầy khó khăn và nước mắt suốt bốn mươi bốn năm trường (1767-1811). Bao nhiêu hắt hủi, xua đuổi, đau khổ, nhưng vẫn nuôi hy vọng một ngày nào đó Dòng được tái lập. Quy tụ anh em tản mác vì không còn nhà Dòng, cha lo cho anh em chỗ ăn ở, sinh hoạt, học tập và tiếp tục rèn luyện đời sống tu trì trong lúc Dòng chịu gian nan thử thách. Cuối cùng, cha nhắm mắt khi chưa được chứng kiến Dòng được hồi sinh vào vài năm sau đó. Câu nói của cha để lại trong con nhiều suy nghĩ: “Xác tôi làm mồi cho tôm cá hay giòi bọ cũng không quan trọng. Điều tôi ao ước hơn hết là được chết trong Dòng Tên với các anh em tôi.” Câu nói mà bất kỳ thành viên nào trong Dòng trong mọi thời đều suy nghĩ và phản tỉnh lại bản thân mình. Tự đặt ra những câu hỏi rằng: “Tôi có dám chấp nhận hy sinh vì anh em tôi? Nếu một ngày Dòng cần… tôi có dám đón nhận?” Chính thái độ của cha cho thấy lòng yêu mến Dòng tha thiết. Chỉ có tình yêu mới giữ cả thân xác lẫn tinh thần của cha trong Dòng dù trên thực tế lúc đó Dòng đang bị gạt bỏ.
Ánh sáng le lói! Phải chăng cha nhận thấy một ánh sáng le lói nào đó lóe lên? Bởi trong bối cảnh của sự tăm tối, tuyệt vọng và chết chóc khiến bao nhiêu người sợ hãi, thì làm sao cha vẫn tin rằng Dòng vẫn tồn tại và một ngày nào đó Dòng sẽ hồi sinh? Đức tin mạnh mẽ đã thắp lên nơi cha một ánh sáng nội lực mạnh mẽ, để dù bất cứ khó khăn, thách đố nào đi chăng nữa cũng không quật ngã được.
Cha được chọn làm bổn mạng cho cộng đoàn nhà hưu dưỡng của Dòng tại Việt Nam. Con tự hỏi vì sao? Có điểm nào để nối kết? Hẳn phải có. Anh em trong Dòng không có khái niệm về hưu, bởi lẽ mỗi giai đoạn đều có một sứ mạng. Sứ mạng của các tu sĩ khi tuổi về già là cầu nguyện cho Dòng đến hơi thở cuối cùng. Dâng những đau khổ thể xác vì bệnh tật cùng với những hy sinh qua sự chịu đựng thầm lặng, các cha và các thầy vẫn là gương sáng cho mọi thành viên trong Dòng. Các vị là nhân chứng đức tin mạnh mẽ cho thấy không phải tuổi già và bệnh tật là vô dụng, ngược lại các vị vẫn đang thi hành sứ mạng riêng mà Dòng trao phó. Trong mắt người đời thì các vị đang chịu đựng những tăm tối của kiếp người, cụ thể là bệnh tật và đau khổ, nhưng trong cái nhìn đức tin thì còn món quà nào xứng đáng để dâng lên Thiên Chúa bằng sự hy sinh âm thầm ấy, còn lời cầu nguyện nào giá trị cho bằng lời cầu nguyện trong lúc khốn cùng ấy.
“Sau cơn mưa trời lại sáng”, “không ai giàu ba họ- không ai khó ba đời”… dân gian vẫn hay nói như thế để mặc cho nhau niềm hy vọng trong khó khăn, nhưng lắm lúc họ vẫn rơi vào tuyệt vọng. Tuy nhiên, trong niềm tin vào Thiên Chúa, thì không bao giờ có khái niệm tuyệt vọng, có chăng là con người rụt chí và bỏ cuộc mà thôi. Thánh Giuse Pingatelli và các tu sĩ nơi cộng đoàn hưu dưỡng là nhân chứng sống động cho sự can trường đấu tranh ấy. Không bỏ cuộc! Không bao giờ bỏ cuộc! Chỉ cần biết cuối đường hầm là ánh sáng, thì dẫu tăm tối mấy cũng không bỏ cuộc.
Cám ơn cha thánh Giuse Pignatelli, cám ơn các cha và các thầy nơi cộng đoàn hưu dưỡng. Ngày lễ mừng kính thánh nhân cũng là dịp để tri ân, để cầu nguyện cho các cha và các thầy thật nhiều. Ước rằng cuộc đời mỗi tu sĩ của Dòng đến lúc xuôi tay nhắm mắt dám đoan nguyện như thánh Giuse Pignatelli: “Xác tôi làm mồi cho tôm cá hay giòi bọ cũng không quan trọng. Điều tôi ao ước hơn hết là được chết trong Dòng Tên với các anh em tôi.”
Silicat
