Giêsu hữu chân truyền

Các đặc nét sau đây của một Giêsu hữu (tu sĩ Dòng Tên) được rút ra từ bốn nguồn:

(1) Bản Tuyên ngôn Giêsu hữu ngày nay của Tổng Hội 32;

(2) Bài thuyết trình của cha Arrupe về Cung cách hành xử của chúng ta;

(3) Một số đặc nét về cách hành xử của chúng ta của Tổng Hội 34; và

(4) Một bài viết rất ngắn của tôi dưới nhan đề Thập điều của Giêsu hữu.

Nỗ lực chung của bốn tài liệu vừa kể diễn tả cốt lõi căn tính Giêsu hữu và những gì trong “cung cách hành xử của chúng ta” mà các bậc “đàn anh” phải chuyển trao cho tất cả những ai trong giai đoạn thụ huấn về một tiến trình huấn luyện không bao giờ kết thúc.

Mở đầu xin trích ít dòng do một tác giả mô tả về người Giêsu hữu mà chúng ta hy vọng sẽ xuất hiện ngay từ cuộc huấn luyện thứ nhất.

Mục tiêu là [trở nên] người truyền thông Lời (communicator of the Word) nhờ biết tự thúc đẩy mình (self-propelled), đặt mình để Thần Khí dẫn đưa và thấm nhuần Lời; là người tận tuỵ trong công cuộc tông đồ của Dòng hơn là của mình hầu dấn thân vào phân định tông đồ cộng đoàn, là việc trong đó anh đã thành thạo; là người miệt mài với cam kết phục vụ Đức Kitô trong sứ mạng này, đến nỗi anh quí trọng bất cứ ủng hộ nào dành cho các bạn đường Giêsu hữu; là người mà thành tựu độc thân được thấy rõ để luôn sẵn sàng cho Trưởng sai phái cho việc phục vụ không giới hạn và tính di động, là người có khả năng [xây dựng] tương quan tình bạn nồng hậu và  không nghẹt thở (unsuffocating). Cuối cùng, sản phẩm tối hậu là trở nên tác viên của Lời, trong số hàng giáo sĩ và tu sĩ được giáo dục tốt hơn, người quyết tâm duy trì học tập và gia tăng kỹ năng tông đồ và dĩ nhiên, triển nở về nhân bản. Người được sai đi bất cứ đâu cũng không làm cho Giáo Hội và Dòng bối rối. Người hết sức tự do tự tại để hoạt động qua lại mà không ràng buộc (move with ease) giữa người giàu và nghèo, giữa tình trạng có nhiều và có ít.

Sau đây là những điều bất khả thương lượng về cung cách hiện hữu và hành xử của Giêsu hữu chúng ta.

1. Giêsu hữu là người ý thức cách sống động mình là một TỘI NHÂN nhưng được Chúa đoái thương tha thứ và mời gọi trở nên BẠN ĐƯỜNG của Chúa Giêsu.
2. Giêsu hữu là người có biệt ân về lòng tôn sùng Chúa Giêsu Kitô, tức là yêu mến Người với tình bạn đường và lòng khao khát được đồng hình đồng dạng với người.
3. Giêsu hữu là người chọn sống trung thành với Thánh Lễ mỗi ngày, chọn dành một giờ hay nhiều hơn để tiếp xúc với Lời [nói với mình] từ bên trong cũng như bên ngoài (verbum externum and internum) dưới sự hướng dẫn của đức tin.
4. Giêsu hữu là người hiến thân cho sứ mạng Chúa Giêsu Kitô từ sâu thẳm, nên chỉ nhìn nhận Thần Khí là nguồn sinh lực duy nhất làm cho ơn gọi mình được triển nở cá vị và hướng mình tới một đời tông đồ phục vụ. Cam kết tông đồ nổi rõ nhờ tận tuỵ cách có kỷ luật với công việc dành cho sứ mạng ấy.
5. Giêsu hữu là người nội tâm hóa được sứ mạng giáo phó cho mình trong đời dấn thân dưới cờ thập giá, giữa cuộc chiến cam go cho đức tin bao gồm cả cuộc chiến cho công bằng. Anh sẽ muốn trải đời mình để sống liên đới với những người thiếu thốn nhất – người nghèo, người bị đẩy ra bên lề, cũng như những người không có tiếng nói trong xã hội, liên đới để giúp họ tham dự vào những tiến trình hình thành nên xã hội nơi tất cả chúng ta đang sống và làm việc.
6.  Giêsu hữu là người biết đề cao giá trị cởi mở hết lòng với các vị linh hướng, cha giải tội và các trưởng.
7. Giêsu hữu là người bước ra khỏi khoá Linh Thao với một thái độ dị ứng (allergy) với tính nổi nang, quyền lực và chức vụ có thanh thế.
8. Giêsu hữu là người không bám dính bản thân mình với gia đình, bạn bè – nam cũng nhữ nữ, những nơi chốn, những lớp người, những vị trí và nghề nghiệp, là những gì đã trở nên quen thuộc với anh.
9. Giêsu hữu là người tự do, cởi mở, thích nghi, thậm chí thiết tha một cách hữu hiệu với bất cứ sứ mạng nào được giao cho anh. Vì luôn ứng trực cho sứ mạng mới, nên anh là người sẵn sàng nhất để được sai đi sau cuộc cởi mở lương tâm. Nơi anh việc thực thi vâng phục đã giải phóng anh khỏi cá nhân chủ nghĩa, khỏi quán tính cũng như tật lừa dối mình và tầm nhìn thiển cận. Chính nhờ được sai đi, anh đã trở nên bạn đường của Chúa Giêsu -người luôn trong sứ mạng (man on mission). Nhờ khấn vâng phục, anh dấn thân cho kế hoạch trong liên đới với người khác và dấn thân hy sinh mình để thể hiện sứ mạng của chúng ta thay vì của riêng anh.
10. Giêsu hữu là người nhẹ gánh để làm bạn với người nghèo, dành nhiều thì giờ cho họ. Anh không còn dính bén với thói tham sân si và cho thấy rõ anh sống như vậy. Anh mong muốn thái độ nhưng không trở nên đặc nét cho những quyết định của mình. Anh cũng muốn nguồn lực của chúng ta dành để phục vụ sứ mạng của chúng ta hơn là phục vụ cho chính chúng ta. Người khác được săn sóc trước đã rồi mới đến lượt anh, đó là điều anh ước ao cho người khác trong cũng như ngoài cộng đoàn. Anh thủ đắc được gì đi nữa cũng là để cho cộng đoàn. Ưu tiên chọn lựa của anh là người nghèo. Vì bị cuốn hút vào sứ mạng và con người, nên anh coi nhẹ vật chất và đời sống tiện nghi.
11. Khiết tịnh độc thân làm cho Giêsu hữu được tự do trở nên người vì người khác và vì sứ mạng , nhờ đó anh kết bạn được với nhiều người, nhất là với những ai chia sẻ sứ mạng phục vụ của Dòng. Giới tính của anh không những được chế ngự hợp lý mà người khác còn thấy như vậy nữa.
12. Giêsu hữu là người biết chiêm niệm trong hoạt động: người mà những hoạt động là hoa trái của những chọn lựa được phân định do Thần Khí linh hứng, người luôn trông đợi nhận thấy Chúa hiện diện nơi mọi ơn huệ Chúa ban cho anh. Đó là người mà sinh hoạt và trải nghiệm thường nhật phần lớn trở thành chủ đề để anh đưa vào cầu nguyện.
13. Giêsu hữu là người mà đời sống cũng như những quyết định tông đồ bắt nguồn từ việc phân định cá nhân cũng như phân định và đối thoại tông đồ, trong bầu khí cầu nguyện, với cộng đoàn và những ai đang dấn thân trong sứ vụ với anh.
14. Giêsu hữu là người chấp nhận thuộc về một cộng đoàn những người bạn trong Chúa -những người cũng như anh, đã xin được nhận dưới cờ Đức Kitô Vua. Anh muốn chia sẻ của cải cũng như đời sống và tất cả những gì anh có cho cộng đoàn. Anh dành thì giờ đáng kể cho các bạn Giêsu hữu và để phục vụ họ vì anh muốn góp phần tăng cường mối dây hiệp nhất trong một thân thể tông đồ này.
15. Giêsu hữu là người dự phần vào một cộng đoàn hướng ngoại và tông đồ cùng với anh em Giêsu hữu khác. Anh chấp nhận cộng đoàn của mình là cộng đoàn qui tụ để được phân tán (community ad dispersionem). Phần lớn thì giờ riêng của anh dành cho ước mơ tông đồ và anh hiểu lời khấn vâng phục của mình bao gồm  cả việc lên kế hoạch cho công cuộc tông đồ chung với anh em.
16. Giêsu hữu là người biết cùng các Giêsu hữu anh em phục vụ trong khiêm hạ vì nhận ra rằng Dòng Tên “bé nhỏ nhất” chỉ là một phần của Giáo Hội, nên anh phải biết làm việc với người khác và sẵn sàng đóng vai cấp dưới, vai phụ và vai ẩn danh, cũng như sẵn lòng học cách thức phục vụ nơi những người anh tìm đến để phục vụ. Anh vui sướng đóng vai ít vẻ vang nhất. Giêsu hữu phải học biết làm việc chung, cùng cộng tác và biết liên đới trong tình hữu nghị với mọi hạng người, nữ cũng như nam, tu sĩ cũng như linh mục và giám mục, các thành viên của các tôn giáo khác cũng như những người thiện nam chí nữ.
17. Giêsu hữu là người quan tâm đến điều phổ quát vì anh hiểu mình là thành viên của một cộng đoàn toàn cầu, là cộng đoàn phái người của mình đi bất cứ đâu trên thế giới khi có nhu cầu cần đến họ. Đó là điều đặc trưng về Lời Khấn thứ tư. Giêsu hữu cũng nặng mang những bận tâm vượt ngoài lãnh vực mà anh hiện có kinh nghiệm.
18. Một cách hữu hiệu, Giêsu hữu đồng ý mình thuộc lớp giáo sĩ và tu sĩ có trình độ giáo dục tốt hơn và mong muốn một nền huấn luyện thiêng liêng và trí thức đòi hỏi hơn mức bình thường. Sứ mạng của chúng ta đòi hỏi tất cả vốn tri thức và khả năng hiểu biết, trí tưởng tượng và tài khéo léo, những nghiên cứu vững chắc và tài phân tách khắt khe song vẫn tổng hợp được. Giêsu hữu chúng ta thực sự được mời gọi để thi hành tác vụ trí thức.
19. Giêsu hữu là người nhạy bén và biết quý chuộng tất cả những gì thực chất là nhân bản nơi anh. Chúng ta nhận thấy tất cả thành đạt và vẻ đẹp nhân bản là quà tặng của Chúa và Chúa cũng hiện diện và hành động nơi những quà tặng Người ban cho ta.
20. Giêsu hữu là người luôn tìm cách để phục vụ tốt hơn. Anh không bao giờ hài lòng về tình trạng hiện có cũng như hài lòng về cái đã biết, đã thử, đã có rồi. Mọi việc Giêsu hữu chúng ta thực hiện phải được nổi bật nhờ tính nghiêm túc và chất lượng thật sự.
21. Giêsu hữu là người nhiệt thành đối với Giáo Hội nơi mà Thần Khí tác động. Nhiệt thành mà không ngây ngô (naive). Giêsu hữu không chỉ đồng cảm với phần Giáo Hội nhận được ân sủng Chúa nhưng cả với phần Giáo hội đầy tội lỗi. Anh tập trung mọi trợ lực nhân loại mình có vì ích lợi mọi người, cùng để tâm đặc biệt tới những ai có trách nhiệm hiệp nhất và lãnh đạo Giáo Hội.
22. Giêsu hữu là người có cảm thức về Dòng Tên. Anh cảm nhận nơi mình được đồng hòa với Dòng. Anh đánh giá và phản ứng cùng một cách như Dòng. Anh không bao giờ là một tác nhân đơn độc. Với anh trên cửa miệng bao giờ cũng là “chúng tôi” thay vì “tôi”. Anh yêu mến và ủng hộ không chỉ Dòng Tên nói chung nhưng cả các cá nhân Giêsu hữu.
23. Giêsu hữu là người nhìn nhận bản thân mình là thành viên của một hội dòng tư tế.

William McGary, S.J.