Được hiện diện trên đời là một diễm phúc! Ta được Tạo Hóa ưu ái cho xuất hiện từ trong cõi hư-vô-không-là-gì. Ngẫm đi nghĩ lại, ta thấy chẳng có một lý lẽ nào xác đáng để buộc Tạo Hóa phải cho ta được hiện hữu. Dòng thời gian đã trôi qua rất nhiều tỷ năm, cả vũ trụ này rộng lớn tưởng chừng như không biên giới, có biết bao nhiêu thứ tồn tại. So với cái bát ngát mênh mông ấy, có lẽ ta còn nhỏ hơn là hạt cát giữa sa mạc hay giọt nước giữa đại dương. Có ta hay không có ta, thế giới này chẳng mất mát gì. Trước khi ta ra đời, thế giới vẫn cứ vần xoay và sống nhịp sống của nó. Cái chết của ta, sự biến mất của ta khỏi cuộc đời này, chắc cũng không phải là điểm kết của mọi loài trong đời đất. Sự sinh ra và chết đi của ta, nếu được xem là quan trọng, thì cũng chỉ với một số người nào đó mà thôi. Ở những phương trời xa đông đoài, có hàng tỷ tỷ người chẳng hề biết là có một người như ta tồn tại. Nếu ta đã tầm thường đến vậy, tại sao Tạo Hóa lại cho ta được hiện hữu? Trước khi ta hiện diện trên đời này, ta đã ở đâu? Có thể có “cái gì đó” không được Tạo Hóa đem vào hiện hữu không? … Ta chẳng thể biết được. Nhưng điều ta biết là: nếu ta không hiện hữu, thì cũng sẽ chẳng có ai là “ta” đây. Ta chẳng có lý do tất yếu nào để có mặt trên đời, nhưng nếu ta đã có mặt trên đời, thì đó đích thực là một hồng ân vô cùng to lớn.
Ta ở trên đời này là một sự độc nhất. Không có người thứ hai nào giống như ta mọi đàng. Ta là duy nhất và thế giới này chỉ có ta là ta thôi. Những vị chức cao vọng trọng sống trong cung vàng điện ngọc cũng không phải là ta. Những người giàu có kiêu sa lộng lẫy kia cũng không phải là ta. Có thể ta không phải là người được cả thế giới biết đến, nhưng dù là người cao trọng nhất của thế giới cũng không thể trở thành ta cách trọn vẹn được. Hiện diện trên đời, ta được Tạo Hóa ban cho một sự sống và sự sống ấy chỉ thuộc về một mình ta. Ta chết đi thì sự sống ấy cũng không còn. Không ai có thể sống sự sống của ta. Họ có giết ta, cũng không thể lấy sự sống từ ta mà thêm vào sự sống của họ. Sống kiếp sống này, ta sở hữu một cuộc sống. Trong cuộc sống ấy, ta được trải nghiệm nhiều điều, được tiếp xúc nhiều người, được lớn lên, được vui, được buồn, được yêu, được giận … được hưởng nếm đủ mọi thứ mùi vị của nhân gian. Ta có cái gì đó của riêng mình mà những loài sinh linh khác không có. Hiện diện quả thực là một hồng phúc lớn lao!
Thế nhưng, có rất nhiều người trong chúng ta không biết trân quý điều này. Họ hiện diện, nhưng chỉ tồn tại cho qua ngày đoạn tháng, chứ không phải là sống. Họ chỉ có đó, rồi hít thở, rồi ăn uống, rồi chờ thời gian qua đi để về với cõi đất, chứ không sống cuộc sống của mình, không làm cho sự hiện diện của mình trên đời này được mang ý nghĩa.
Ta biết một cây mầm đang sống hay đang chết dựa vào những dấu hiệu biểu hiện bên ngoài của nó. Cây sống là cây luôn vươn lên, luôn chuyển mình để sinh ra điều tốt đẹp gì đó. Nó nhô ra chút lá xanh, rồi chiếc lá ấy từ từ lớn lên. Một ngày nào đó, ta thấy cây ấy đứng hiên ngang giữa trời, cành lá xòe ra đón ánh mặt trời, đu đưa theo chiều gió thổi. Đọng trên cành là những trái ngọt hoa xinh. Con người chúng ta cũng vậy. Chúng ta chỉ thực sự sống khi chúng ta mỗi ngày thấy mình lớn lên, vui tươi, hân hoan với cuộc đời, nối kết với người khác, trao ban tình thương, chan hòa với thiên nhiên trời đất. Ta không co ro trong cái vỏ hạt mầm của mình, nhưng dám bung ra để hướng đến trời cao, và với mọi loài, bằng một tình yêu thương tinh tuyền và trong sáng. Cái cốt lõi của con người chúng ta chính là tình yêu, nên chỉ khi nào ta yêu, ta mới thấy mình tràn trề sinh lực sống. Trút bỏ đi mọi hận thù, ghen ghét, tham lam là những thứ kéo ghì ta xuống đất, cuộc sống của ta mới được thanh thoát và an vui. Hạnh phúc sẽ đến với ta, khi ta thấy mình có ích giữa đời, khi ta thấy thành quả hy sinh của mình nơi tiếng cười hạnh phúc của bao người bất hạnh khác. Như cây cần sinh hoa trái, con người chúng ta cũng phải cống hiến gì đó cho đời. Đó mới thực là sống!
Nhưng sống cũng là sống ở giây phút hiện tại. Hiện tại mới là cuộc sống của ta. Quá khứ là những cái đã qua. Tương lai là điều gì chưa đến. Ta nhìn đến quá khứ để rút kinh nghiệm, nhìn đến tương lai để nỗ lực phấn đấu. Nhưng ta làm điều đó là để phục vụ cho giây phút hiện tại này đây. Nếu không hiện diện ngay lúc này và ở đây, ta không còn sống nữa, nhưng đã lạc mất chính mình. Có nhiều người cứ luôn nghĩ về quá khứ, về những lỗi lầm xa xưa để dày vò bản thân, để rồi cuộc sống hiện tại lúc nào cũng chất chứa bao nỗi buồn phiền và day dứt. Có những người khác thì chỉ biết viễn vông mơ mộng đến một tương lai xa xăm nào đấy hoặc cắm đầu cắm cổ lao mình vào những cuộc tìm kiếm bạc tiền và công danh ở tương lai đến độ quên mất cuộc sống hiện tại của mình. Ta không thể thay đổi được quá khứ, hãy trả nó về cho ký ức. Còn nếu ta muốn một tương lai tốt đẹp thì hãy bắt đầu xây dựng nó từ chính giây phút này, với những gì ta đang có trong tay. Hãy hưởng nếm những gì ta đang có, hãy cảm nếm hương vị ngọt ngào của ngọn gió đang thổi đây, hãy trân trọng những tương quan tốt đẹp đang có trong tầm tay ta đây. Đừng đợi đến ngày mai mới sống cuộc sống của mình vì ngày mai sẽ chẳng bao giờ đến. Dù có thể ta đang gặp những khó khăn, nhưng hãy cố gắng đón nhận nó chứ đừng khước từ, đừng chối bỏ. Hãy vui hưởng chúng ngay lúc này. Đấy chính là sống!
Dù không phải cuộc sống của ta lúc nào cũng trơn tru và tuyệt đẹp như ta mong muốn, nhưng ta chỉ có một cuộc đời này để sống thôi. Ta sẽ không có cơ hội thứ hai để sống. Và cũng không ai có thể sống thay cuộc sống của ta được. Đừng uổng phí món quà độc nhất vô nhị này! Thời gian đã lấy đi điều gì thì chẳng bao giờ nó trả lại cho ta cả. Đừng sợ chết, nhưng hãy sợ là mình chưa bao giờ bắt đầu cuộc sống. Người ta chỉ sợ chết khi người ta bất chợt nhận ra là mình đã chưa bao giờ sống. Còn nếu đã sống cuộc sống của mình cách viên mãn rồi, thì cái chết chỉ là một sự ngắt quãng tạm thời để đưa người ta hướng về một sự sống mới thần thiêng hơn thôi.
Dù không nhất thiết là phải hiện hữu, nhưng ta vẫn được Thiên Chúa cho hiện hữu. Chắc là Ngài có một ý định hay một sứ mạng nào đấy dành cho ta, mà chỉ một mình ta mới có thể chu toàn được mà thôi. Chỉ cần ta sống cuộc sống của mình cách trọn vẹn, ấy là ta đã chu toàn phần nào đó sứ mạng Người trao phó, đã làm lời nén bạc mà Ngài đã gửi gắm rồi.
Các bạn thân mến, bấy lâu nay, các bạn chỉ đang tồn tại hay đang sống cuộc sống của mình?
Pr. Lê Hoàng Nam, SJ
