Các bạn thân mến!
Ngày nay nhiều người đang cố gắng đi tìm những bằng chứng để phủ nhận nguồn gốc siêu nhiên của con người. Tuy nhiên cũng không thiếu những người đi tìm những bằng chứng để chứng minh những điều ngược lại. Vượt lên trên những bằng chứng mà một số người cố gắng đi tìm để phủ nhận hoặc khẳng định sự hiện hữu của đời sống con người, Lời Chúa giúp cho bạn hiểu hơn về giá trị của đời sống con người trong ý định của Thiên Chúa.
Hiện hữu là dấu chỉ của lòng thương xót
Với một đầu óc thực dụng, người ta sẽ chỉ quan tâm đến những nhu cầu và giải quyết những công việc trước mắt. Họ không quan tâm hoặc không muốn tìm kiếm những vấn đề siêu hình. Có lẽ, vì những điều này quá xa lạ với những bận tâm và những nhu cầu trước mắt. Những vấn đề về ý nghĩa đời sống, cùng đích của con người và sự tồn tại của vạn vật xem ra có vẻ mang tính lý thuyết và không thực tế. Dù muốn dù không thì bạn vẫn phải sống, phải tương tác, phải đảm nhận lấy cuộc đời. Nhận thức về cuộc sống và giá trị mà bạn tin tưởng sẽ ảnh hưởng đến chọn lựa và đời sống của bạn. Bạn tin điều gì thì bạn sẽ sống như vậy. Lời Chúa hôm nay cho bạn một câu trả lời có vẻ “siêu hình.” Hiện hữu là kết quả của lòng thương xót. Nhờ lòng thương xót mà Ngài đã cho chúng hiện hữu và cũng chính nhờ lòng thương xót mà Ngài đã bảo tồn vận vật. Con người có là gì so với vũ trụ. Nhưng vũ trụ đó có là gì so với Thiên Chúa. Thế mà Thiên Chúa đã yêu thương hết thảy mọi loài từ loài nhỏ nhất đến loài cao nhất.
“Lạy Chúa, trước Thánh Nhan, toàn thể vũ trụ ví tựa hạt cát trên bàn cân, tựa giọt sương mai rơi trên mặt đất. Nhưng Chúa xót thương hết mọi người vì Chúa làm được hết mọi sự. Chúa nhắm mắt làm ngơ, không nhìn đến tội lỗi loài người, để họ còn ăn năn hối cải. Quả thế, Chúa yêu thương mọi loài hiện hữu, không ghê tởm bất cứ loài nào Chúa đã làm ra, vì giả như Chúa ghét loài nào, thì đã chẳng dựng nên. Nếu như Ngài không muốn, làm sao một vật tồn tại nổi? Nếu như Ngài không cho hiện hữu, làm sao nó có thể được duy trì? Lạy Chúa Tể là Đấng yêu sự sống, Chúa xử khoan dung với mọi loài, vì mọi loài đều là của Chúa” (Kn 11,22-26).
Có lẽ đây là những lời đầy an ủi với bạn và tôi vì bạn biết lý do mà bạn hiện hữu là gì và bạn có giá trị gì trong trái tim của Thiên Chúa. Chính cái nhìn đức tin giúp bạn giải phóng khỏi cái nhìn thiển cận và giúp bạn hiểu được ý nghĩa của sự tồn tại và lời mời gọi của Thiên Chúa dành cho bạn khi đứng trước lòng thương xót của Ngài.
Yêu mến là mở ra cho người khác một không gian sống
Tình yêu của Thiên Chúa không đóng kín trong chính mình nhưng mở ngỏ cho sự sống và mở ra cho muôn loài. Tự bản chất tình yêu là một sự mở ra cho những đối thể khác. Tình yêu không đóng kín trong chính mình nhưng mở ra cho một tương quan khác. Tình yêu của Thiên Chúa mở đến muôn loài, trong đó có bạn và tôi. Nếu tình yêu Thiên Chúa không mở ra cho bạn và tôi thì làm sao bạn và tôi có thể tồn tại được. Cũng thế, chính việc mở ra cho tình yêu và bằng tình yêu là cách mà bạn trao tặng sự sống cho người khác.
Tin Mừng hôm nay cho thấy Chúa Giê-su mở ra bằng tình yêu và cho tình yêu qua cách Ngài bước vào căn nhà của Da-kêu. Đối với người Do Thái, thu thuế là một nghề tội lỗi. Kẻ làm nghề thu thuế là kẻ tội lỗi. Da-kêu làm nghề thu thuế và giàu có. Phải chăng nơi tâm hồn và trái tim của ông có một khao khát về một kho tàng nào đó. Trước khi gặp Đức Giê-su, ông xem của cải, sự giàu có, địa vị xã hội là kho tàng. Mặc dù ông có trong tay rất nhiều thứ mà mọi người thông thường đều mơ ước nhưng ông vẫn cảm thấy khao khát điều gì đó. Ông khao khát một cuộc gặp gỡ đích thực? Ông muốn tìm để gặp Đức Giê-su. Ông leo lên cây sung để thấy Chúa (Lc 19,4). Có lẽ nơi tâm hồn ông có khao khát được gặp Đức Giê-su nhưng ông chưa đủ can đảm để gặp Ngài cho nên ông muốn theo Ngài từ xa. Có lẽ bạn cũng có khao khát muốn gặp Chúa nhưng bạn muốn theo Chúa từ xa. Bạn chưa dám gặp Chúa thật vì gặp Chúa bạn phải thay đổi điều gì đó. Chắc chắn sau khi gặp Đức Giê-su ông đã khám phá ra một thứ kho tàng khác. Một thứ kho tàng mà trước đây ông đã tìm kiếm mà không gặp.
Chúa Giê-su đã thấy ông và đã gọi ông. Ngài thấy điều gì nơi con người của ông? Một người tội lỗi hay một con người cần được cứu độ. Ngài biết ông và ngài gọi ông. Ngài gọi ông ra khỏi vị trí ông đang ẩn nấp, gọi ông ra khỏi tình trạng ẩn mình, gọi ông ra ánh sáng. “Khi Đức Giê-su tới chỗ ấy, thì Người nhìn lên và nói với ông: “Này ông Da-kêu, xuống mau đi, vì hôm nay tôi phải ở lại nhà ông!” (Lc 19,5). Đức Giê-su muốn ghé vào căn nhà nội tâm của ông. Khởi từ cuộc gặp đó, Ngài bày tỏ tình yêu của Ngài cho ông. Đồng thời, Ngài mở cho ông một không gian sống. Không gian mà trước đó đã bị đóng lại bởi công việc, kho tàng thế gian và sự xem thường thì nay không gian đó lại trở thành không gian sống vì cuộc gặp gỡ với Đức Giê-su. Tình yêu mở ra một không gian đối thoại và một không gian sống. Đức Ki-tô cũng muốn ghé vào căn nhà tâm hồn của bạn và tôi. Tôi có sẵn sàng dành cho Ngài một không gian để ghé thăm.
Ơn cứu độ đến từ một con tim không giới hạn
Sở dĩ Đức Ki-tô có thể đến được với Da-kêu là bởi vì con tim của Ngài là một con tim không giới hạn. Nếu con tim của Ngài chứa đầy định kiến và sự đóng kín chắc chắc Ngài không thể nào chạm đến trái tim của Gia-kêu. Nếu con tim của Ngài giới hạn, Ngài chỉ yêu mến những con người tốt lành, thánh thiện, đạo đức, chỉ giao tiếp với những người thân quen thì Ngài đã không ghé nhà của Da-kêu. Khi con tim của bạn bị giới hạn là bạn đang đóng cửa trước tha nhân và trước Chúa, khi đó ân sủng và tình yêu của Chúa khó đi vào tâm hồn bạn. Chỉ khi trái tim của bạn mang lấy trái tim của Chúa Giê-su, bạn mới có thể bước ra khỏi chính mình và những rào cản hữu hình và vô hình. Nếu Đức Ki-tô có sự phân biệt giữa nhưng người là con cháu Abraham và không phải là con cháu Abraham thì Ngài đã tự giới hạn đối tượng và con tim của mình. Sứ mạng của Chúa chạm đến muôn người và đến từng người bất chấp họ là ai vì “Con Người đến để tìm và cứu những gì đã mất” (Lc 19,10).
Có lẽ nhiều khi bạn cũng giống như Da-kêu, bạn cũng muốn ẩn mình khỏi cái nhìn của Chúa, muốn tự đánh mất chính mình trong những đam mê, bận rộn và và tự do tuyệt đối. Đức Ki-tô vẫn đứng đó, ngay hôm nay, Ngài muốn ghé thăm ngôi nhà nội tâm của bạn. Chính Đức Thánh Cha Phanxicô tái khẳng định trong Sứ điệp về ngày Truyền giáo 2025: Trong trái tim nhân loại và thần linh của Chúa Giêsu, Thiên Chúa muốn nói với tâm hồn của mỗi người nam và nữ, lôi kéo tất cả chúng ta vào trong tình yêu của Người. “Chúng ta đã được sai đi để tiếp tục sứ vụ này: trở thành dấu chỉ của Trái Tim Chúa Kitô và tình yêu của Chúa Cha, ôm trọn lấy toàn thế giới.” [1] Chính cái nhìn và cuộc gặp của Đức Giê-su với Da-kêu hôm nay bằng một con tim không giới hạn mở ra cánh cửa cho ơn cứu độ và sứ mạng truyền giáo.
Lm. Gioan Nguyễn Duy Anh, S.J.
[1] Diễn văn của Đức Thánh Cha Phan-xi-cô trước các tham dự viên Đại hội Toàn thể của các Hội Giáo Hoàng Truyền Giáo, 03/06/2023
