Mục tiêu của đời sống thiêng liêng, như thánh I-nhã quan niệm, là “để chọn điều dẫn đến đời sống kết hiệp sâu xa hơn với Thiên Chúa.” Đó là một mục tiêu năng động. Chúng ta phải chọn lựa không ngừng, để có thể tự do kết hiệp với Thiên Chúa. Hầu như mọi lúc, chúng ta đều có thể không ngừng kết hiệp với Chúa một cách tích cực qua từng công việc, qua kinh nghiệm của bản thân, qua giây phút hiện tại – trong các mối tương quan, trong những thử thách, những thất bại hay hụt hẫng, và cả trong những gì chúng ta trải nghiệm ngày. Cách tương quan thiết thân với Chúa như vậy được thánh I-nhã gọi là thói quen cầu nguyện suy tư – phản tỉnh.
Thánh I-nhã đã làm rõ điều này trong bố cục của Linh Thao. Ngài bắt đầu cuộc thao luyện với bài Nguyên Lý Và Nền Tảng, tóm kết thị kiến của ngài về mục đích việc tạo dựng của Thiên Chúa (để chia sẻ sự sống với chúng ta luôn mãi), mục đích của những sự vật do Ngài tạo ra (được ban tặng cho chúng ta để chúng ta có thể hiểu biết Chúa và trở về với tình yêu của Ngài dễ dàng hơn), và mục đích cuộc thao luyện (để chọn điều dẫn đến đời sống kết hiệp sâu xa hơn với Chúa). Tiếp đến, thánh I-nhã trình bày một phương pháp cầu nguyện phản tỉnh mà thánh nhân gọi là “xét mình riêng hằng ngày”: khám phá ra sự hiện diện của Chúa và nhận định Thánh Ý Ngài ngang qua việc để tâm sát sao đến những biến chuyển nội tâm tinh tế do Thần khí tác động.
Thánh I-nhã muốn các Giêsu-hữu hình thành thói quen xét mình mỗi ngày. Thánh nhân hiểu rằng áp lực công việc hay bệnh tật đôi lúc có thể ngăn cản các Giêsu hữu dành thời gian cầu nguyện hằng ngày. Nhưng thánh nhân đã nhấn mạnh rằng các tu sĩ Dòng Tên không bao giờ được bỏ việc xét mình. Hai lần mỗi ngày, vào khoảng giữa ngày và trước khi nghỉ đêm. Các Giêsu hữu phải ý thức dừng lại và kiểm thảo những biến cố của ngày sống trong tinh thần cầu nguyện phản tỉnh. Đây là một trong số ít những quy định thánh I-nhã đặt ra cho các tu sĩ Dòng Tên trong việc cầu nguyện.
Chúng ta có thể phác thảo giờ cầu nguyện hồi tâm xét mình như sau:
Một lời cầu nguyện với Chúa
Lạy Chúa, cảm tạ Ngài.
Con cảm tạ Ngài, lạy Chúa, vì Ngài ở với con luôn, nhưng cách đặc biệt hơn vì Ngài ở với con lúc này.
Lạy Chúa, xin gửi Thánh Thần xuống trên con
Chúa ơi, xin ban Thánh Thần soi sáng trí khôn con và hong ấm trái tim con, để con biết trong ngày hôm nay Chúa và con đã ở với nhau nơi đâu, lúc nào và như thế nào.
Lạy Chúa, xin để con nhìn lại ngày sống.
Chúa ơi, hôm nay, ở nơi đâu và lúc nào con đã cảm nhận sự hiện diện của Ngài, bắt gặp khuôn mặt của Ngài, và nghe thấy lời Ngài?
Nơi đâu và khi nào con đã bỏ quên Ngài, tránh né Ngài, và có lẽ thậm chí bỏ rơi Ngài trong ngày sống này?
Lạy Chúa, hãy để con biết ơn Ngài và biết nài xin ơn tha thứ.
Chúa ơi, con cảm tạ Chúa vì những lúc Ngài và con đã ở cùng nhau và làm việc với nhau.
Con xin lỗi Chúa vì đã làm phiền lòng Chúa, những việc con đã làm hoặc những việc con đã không làm.
Lạy Chúa, xin ở lại gần bên con.
Xin kéo con lại gần hơn với Ngài hôm nay và ngày mai.
Lạy Chúa là Chúa của đời con – xin tri ân Ngài.
Đôi lúc lời cầu nguyện của chúng ta có thể hơi trừu tượng và hình thức. Phút Hồi Tâm Xét Mình mỗi ngày giúp chúng ta trở nên vững vàng hơn. Hồi tâm nhận định ngày sống trong Thần khí giúp lời cầu nguyện của chúng ta đi vào thực tế cụ thể của đời sống. Bởi chúng ta là những người con của Thiên Chúa, đang sống trong thế giới được Ngài yêu thương và nâng đỡ, chúng ta dám đoan chắc rằng chúng ta có thể “lặng để nghe Chúa khẽ nói” trong đời sống mỗi người.
Khi có được thói quen hồi tâm xét mình mỗi ngày, chúng ta sẽ không bao giờ ngưng cầu nguyện. Đôi lúc giờ cầu nguyện trở nên khô khan. Đôi lúc chúng ta trăn trở không biết phải thưa gì với Chúa. Thói quen hồi tâm xét mình giúp cất đi những ưu tư này. Chúng ta có đến 24 giờ trong ngày để nhìn lại và có hàng trăm điều để thân thưa với Chúa và tạ ơn Ngài.
Truyền Thông SJVN
