Ngày hôm nay, một ngày như mọi ngày, nhưng lại là một ngày rất khác. Ngày hôm nay, ngày cuối cùng của một năm học, nhưng cũng là ngày cuối cùng của cả một chặng đường dài mười hai năm. Hè đến rồi, cánh phượng đã nở, con ve đã kêu… không còn phải bận tâm đến kỷ luật, đến sách vở, đến đồng phục, nhưng sao lòng bỗng nặng nề đến khó tả. Có những cái thân quen với ta đến nỗi ta chẳng thể nhận ra sự quý báu của nó. Chỉ đến khi sắp mất nó rồi, ta mới vội vàng níu kéo thời gian. Lòng bồi hồi man mác với tất cả những kỷ vật lưu dấu thuở học trò. Chỉ một chút nữa thôi, khi ta bước chân ra khỏi cổng trường, cũng là lúc ta bước khỏi vùng trời tuổi thơ, khỏi chiếc chăn êm ấm, khỏi không gian mộng mơ. Chỉ trong phút chốc thôi, có một cánh cửa sẽ được đóng lại và một cánh cửa khác mở ra; và ta bất chợt nhận thấy mười hai năm qua giờ đây chỉ còn là những hồi ức trong trang lưu bút đẫm bao tâm tình sướt mướt.
Mười hai năm qua, ta yên vui sống trong những tháng ngày tràn đầy bao kỷ niệm, với bục giảng, với bạn bè, với sách vở, với bộ đồng phục trắng và bảng tên. Biết bao nhiêu câu chuyện thời học sinh mà ta đã có với chúng bạn. Những lần hồi hộp trong giờ kiểm tra đầu tiết. Những lần thức đêm để kịp làm bài tập cho xong. Những lần đi chơi, vui cười, ca hát. Những lời í ới gọi nhau sau buổi tan trường. Những lần ghép đôi bạn này với bạn nọ. Những cánh thư tỏ tình không dám ghi tên nhét vội trong ngăn bàn. Những lần băn khoăn khi nghe con ve ra rả báo hiệu mùa hè đến… Rồi mới đây thôi, ta còn cầm quyển lưu bút trên tay, ta ghi vào trong đó những tâm tình chia ly vừa hân hoan vừa buồn bã. Đôi mắt ta nhòe đi lúc nào chẳng biết. Hoa phượng rực đỏ giữa sân trường sao lại làm ta bồi hồi, lưu luyến đến tận tâm can. Bỗng dưng, ta thèm nghe một hồi trống trường cho thỏa cái cảm giác trống vắng. Tiếng trống ấy, ta vẫn nghe hằng ngày, nghe nhiều lần, nhưng sao chưa bao giờ ta thấy nó hay và thu hút đến thế này. Lần đầu tiên, sau mười hai năm, ta bỗng thấy mình rung lên vì thanh âm ấy. Nó đánh thức tâm trí ta, nó thôi thúc ta lên đường, thực hiện một hành trình mới.
Sau mười hai năm, ta đã không còn là một em bé thơ ngây như ngày trước. Từ con chữ abc ta tập tành buổi ban sơ, cho đến những hàm số, tích số phức tạp; từ những bài học nhân bản vâng dạ cho đến những triết lý làm người, mười hai năm là quãng thời gian ta du nhập tất cả những điều ấy. Ta lớn lên cũng nhờ nó, ta trở thành một con người thực thụ là nhờ nó. Nó là hành trang cho ta bước vào đời. Có một cái gì đó phía trước đang chờ đợi ta. Cả một vùng trời mới đang ở đó đón ta. Chính tại giây phút này mới là giây phút ta thật sự học. Cuộc đời sẽ là thầy dạy của ta. Thế gian sẽ là giảng đường. Những gian nan thử thách là bài tập ta phải trải qua. Chúng sẽ đào luyện ta theo một cách thức khác, khắc khe hơn, nghiệt ngã hơn, phải đổ nhiều mồ hôi nước mắt hơn, nhưng sẽ giúp ta trở nên cứng cáp hơn, vững mạnh hơn trong hành trình làm người.
Cất lại những kỷ niệm đẹp thời học sinh, ta phải hướng tầm nhìn của ta về phía trước. Ta đã kết thúc một chặng đường đẹp và đang bắt đầu cho một khoảng trời mới của tương lai. Mai đây, ta sẽ làm gì? Ta sẽ trở thành con người như thế nào? Ta sẽ không còn được gặp lại những bạn bè thân yêu này, là vì mỗi người trong chúng ta sẽ phải tung bay ra đi khắp tứ phương bốn bể để dựng xây cuộc đời, dựng xây thế giới. Nhân loại này cần tài năng và sức sáng tạo của ta, cần một bàn tay của ta góp vào để chung xây hạnh phúc. Hàng ghế đá, cây phượng đỏ, tiếng trống trường… tất cả đều là những kỷ niệm đẹp của ta, nhưng chúng không nên là những điều cản lối bước chân ta. Chúng là một lời mời gọi ta hãy cất bước lên đường, cố gắng trau dồi bản thân và cống hiến sức lực cho một chân trời tươi sáng. Chúng vẫn sẽ còn đó, và sẽ tiếp tục trở thành kỷ niệm của con cái ta, cháu chắt ta, các thế hệ tương lai của ta.
Cuộc đời của ta sẽ còn nhiều những giai đoạn “mười hai năm” như thế. Mười năm sau, hai mươi năm sau, ba mươi năm sau, khi tóc ta đã pha màu đen trắng, gặp lại bạn bè và thầy cô năm xưa, ta sẽ vui hừng hãnh diện vì cuộc sống hiện tại của mình hay ta sẽ lầm lủi buồn phiền bỏ đi? Điều đó tùy thuộc vào việc ta sống thế nào ở giây phút quyết định này đây. Hoa phượng vẫn đỏ mỗi khi hè về, con ve vẫn kêu khi mùa hạ đến, kỷ niệm đẹp thời học sinh của ta vẫn còn đó, sống mãi trong ký ức và tâm khảm của ta. Hãy ngước mắt nhìn lên cao, ta sẽ thấy bầu trời mùa hè trong xanh cao ngất ngưởng. Ấy cũng chính là lời mời gọi mà Tạo Hóa dành cho chúng ta: hãy nhớ về kỷ niệm, để vươn mình lên cao; hãy sống sao cho cuộc sống của ta thật quang đãng, trong xanh và ngọt ngào như thế. Giã biệt mươi hai năm mộng mơ, ta lên đường bắt đầu cuộc sống mới!
Pr. Lê Hoàng Nam, SJ
