Anh thân mến,
Em hằng cảm tạ Thiên Chúa vì Người đã thực thi bao điều điều kỳ diệu trên gia đình chúng ta. Giữa biết bao sóng gió của cuộc đời, lòng chung thủy và tín trung vào Chúa của anh và em đã giúp chúng ta vượt qua biết bao cơn thử thách. Về phần em, em thật hạnh phúc khi có một người bạn trăm năm tuyệt vời như anh. Nhờ anh mà cuộc đời em được thành toàn trong kế hoạch của Thiên Chúa. Hay đúng hơn, nhờ Giêsu đã nối kết chúng ta nên những thụ tạo tuyệt vời trong công trình cứu độ của Người. Hôm nay, cả Giáo hội hướng về anh với lòng kính tôn và ngưỡng mộ, muốn bắt chước nhân đức sáng ngời của anh. Em gửi đến anh đôi dòng tâm sự để gợi nhớ lại những kỷ niệm thật đẹp của gia đình chúng ta khi còn dưới thế.
Anh biết không, sau cuộc truyền tin của sứ thần, lòng em vô cùng hồi hộp và lắng lo. Em không biết phải giải thích làm sao cho anh hiểu. Em không biết hài nhi mà em cưu mang như lời sứ thần nói sẽ như thế nào. Nếu như anh nhất mực chối bỏ em cùng bào thai này, em không biết phải đối diện ra sao với thực tế. Nếu người con này không có cha, thì theo lẽ thường tình, người ta sẽ ném đá để cướp đi sinh mạng của hai mẹ con em. Nhưng Chúa đã lo liệu tất cả. Anh cũng đã mau mắn thưa tiếng “xin vâng” với Người. Anh đồng ý đảm nhận trọng trách là người cha nuôi của con trẻ Giêsu. Là một người chồng chung thủy, một người cha nuôi mẫu mực, anh đã giúp gia đình mình vượt qua những chặng đường chông gai.
Thách đố đầu tiên phải kể đến là đoạn đường dài chúng ra đi xuống miền Giuđê để khai tên tuổi. Nhớ lại thấy thương anh biết chừng nào, vì phải vất vả hộ tống một thai phụ sắp tới ngày mãn nguyệt khai hoa. Trên hành trình ấy, anh chẳng càm ràm cũng không than trách gì cả. Anh đã xem mẹ con em như mạng sống của mình. Anh quan tâm và lo lắng cho em. Dù đường xá ngập nghềnh xa tít, lòng anh vẫn an vui, nhẫn nại để đón nhận tất cả. Điều này đã nâng đỡ em biết bao nhiêu.
Còn nhớ chiều hôm ấy, anh vất vả hỏi từng chủ quán trọ, quýnh lên vì trời gần tối mà chưa tìm được chỗ nương thân. Em lo một, anh lo mười. Anh thì nằm nghỉ ở đâu cũng được, thân trai nằm gai nếm mật có xá gì! Nhưng vì anh lo cho em và con, nên lòng anh càng rối bời biết mấy! Cũng vì kiếp nghèo nên không một chủ nhà trọ nào chào đón chúng ta. Thay vào đó, một chuồng bò ngoài đồng lại trở nên chỗ cư ngụ cho gia đình mình. Rồi chính nơi đây, em và anh đã hát khen mừng Chúa giáng sinh. Chiêm ngắm Con nằm trong máng cỏ, lòng em và anh đã ngập tràn niềm vui hạnh phúc.
Vui mừng chẳng được bao lâu, anh lại phải hối hả đưa hai mẹ con em trốn sang Ai cập giữa đêm hôm khuya khoắt. Bao nhiêu ngày qua, anh đã vất vả khá nhiều. Nằm chợp mắt một tí, anh cũng chẳng thể nghỉ yên. Vì vợ và vì con, anh chẳng màng chi mệt mỏi. Mạng sống và sự an toàn của Hài Nhi là quan trọng hơn hết, quan trọng hơn cả phút an nhàn và thoải mái của chính mình. Thật hạnh phúc cho em và con vì có được một người chồng và người cha tuyệt vời như thế.
Rồi ở bên Ai Cập, anh cũng phải vất vả tìm chỗ ở, rồi hành nghề để lo cho gia đình. Khi nghe tin nhà vua tìm giết Hài Nhi đã băng hà, anh lại đưa gia đình về sống êm đềm nơi xóm nghèo Nazarét. Chính nơi ấy anh đã cần lao trong âm thầm và khiêm tốn. Anh cố gắng làm mọi sự để chăm sóc cho hai mẹ con em. Còn nhớ, những công việc nặng trong nhà anh luôn là người gánh vác. Kinh tế thiếu trước hụt sau anh là người trăn trở, và tìm cách vượt qua. Gian khổ là thế, túng nghèo là vậy, nhưng em chưa thấy anh một lời than thở, thoái lui. Ngược lại, anh càng nỗ lực làm việc nhiều hơn. Cần cù và nhẫn nại là sở trường của anh. Bởi lẽ, anh tin rằng làm việc cũng là cộng tác vào công trình tạo dựng của Thiên Chúa. Do đó, sau này Giêsu nhà ta đã nhiệt tâm lao tác để loan báo Tin Mừng Nước Trời, vất cả từ sáng tới đêm. Đúng là “xem quả thì biết cây”!
Tuy đời sống trăm bề thiếu thốn, nhưng chính đời sống thiêng liêng, gắn kết với Thiên Chúa đã giúp gia đình chúng ta có được như ngày hôm nay. Em chẳng quên được biến cố cả nhà trẩy hội đền Giêrusalem khi Con mình lên 12 tuổi. Con ở lại Đền thờ. Anh và em khổ tâm vất vả đi tìm. Là một con người có trách nhiệm và là trụ cột của gia đình, hẳn là anh đã lo lắng nhiều lắm vì chăm sóc cho Giêsu là sứ mạng Chúa giao cho anh mà. Tuy anh không diễn tả ra, nhưng em biết là lòng bừng lửa đốt vào lúc ấy. Ngợi khen và tạ ơn Thiên Chúa vì cho cả nhà ta được đoàn viên sau ba ngày xa cách.
Từ ngày ấy trở về sau là chuỗi thời gian em và anh chứng kiến Hài nhi lớn khôn trước mặt Thiên Chúa và người đời. Dưới mái nhà Nazarét, anh khiêm nhu hoàn thành nhiệm vụ của mình trong niềm vui của một người chồng và người cha. Anh dạy cho Giêsu những bài học làm người. Ngày từng ngày, Giêsu lớn lên cũng là anh dần dần nhỏ lại. Một đời anh hy sinh cho Con, mong chờ đến ngày Con thực thi sứ mạng cứu thế. Nhưng chờ hoài, chờ mãi, chờ đến khi nhắm mắt xuôi tay, Giêsu vẫn là chàng thanh niên hành nghề mộc giản dị nơi thôn quê. Được sống và được chết cho Giêsu, anh xem đó là phúc phần to lớn hơn bất cứ điều gì trên cõi đời này rồi. Được Chúa Tể muôn loài gọi mình một tiếng “cha”, liệu có niềm vui sướng nào to lớn hơn thế? Sau khi hoàn thành trách vụ cao cả của mình, anh mỉm cười lìa thế. Giêsu cũng lên đường thực thi sứ mạng. Chỉ còn mình em cô đơn nơi góc nhà. Gia đình chúng ta mỗi người mỗi ngả, nhưng luôn mãi hiện diện trong lòng nhau.
Anh thân mến,
Nơi dương thế hôm nay, Giáo Hội của Chúa Giêsu đặt mình dưới sự bảo trợ của anh. Ước gì các gia trưởng, những người lao động vất vả mưu sinh, luôn biết noi gương anh để họ có được nguồn sức mạnh mà vượt thắng những thách đố của cuộc đời.
Mừng Lễ kính Thánh Giuse 19.3 – Bạn trăm năm Đức Trinh Nữ Maria
Giuse Phạm Đình Ngọc, SJ
(Bài viết này không có ý nói đến phương diện thần học, con chỉ xin mượn hình ảnh của Đức Mẹ và dùng trí tưởng tượng để tâm sự với Thánh Cả Giuse.)