Thời b
ách hại đạo, người ta tìm đủ mọi cách để xóa bỏ sự hiện diện của Giáo Hội, người ta tìm đủ mọi cách để giết hại các Kitô hữu. Nhưng truyện kể rằng, có một em bé đã dám khảng khái nói với những tên lính: chỉ cần còn một Kitô hữu, thì Giáo Hội vẫn còn.
Có người sẽ cười đùa vì lối suy nghĩ đơn sơ có vẻ ngây ngô của em. Nhưng hãy thử hình dung một chút về những con người vô cùng bé nhỏ trong Giáo Hội, nào là một Teresa Hài Đồng Giêsu, nào là một Teresa Calcutta. Nào là một Phaolô tông đồ dường như phải một mình chống đỡ tư bề.
Nhiều người nhìn Giáo Hội như một tổ chức xã hội, hoặc một tổ chức tôn giáo. Xét theo phương diện tổ chức, thì sẽ có hưng thịnh, sẽ có suy vong, sẽ có những cuộc cải tổ, những khủng hoảng v.v. Vì Giáo Hội bao gồm những con người, mà xã hội tính là tính tự nhiên của con người, nên coi Giáo Hội như một tổ chức, thì cũng chẳng lạ gì. Nhưng sẽ có nhiều nguy cơ lầm lẫn khi chỉ đồng hóa Giáo Hội với một tổ chức thuần túy.
Ví như có người tìm mọi cách để lấy được thế đứng và danh dự trong Giáo Hội. Người ta ấy có thể là giáo dân, người ta ấy cũng có thể là các giáo sĩ. Và khi ấy, người ta chỉ còn thấy chỉ còn tìm, đâu là quyền lợi, đâu là bổng lộc, đâu là phe nhóm, đâu là những tranh chấp giành giật cho uy thế của bản thân hoặc của các lợi ích nhóm. Và đó là cái vòng xoáy tham sân si vô tận mà các tổ chức, bất kể chính trị, xã hội, hoặc tôn giáo có thể dễ dàng rơi vào.
Ví như thánh Philipphe Neri có kinh nghiệm thấm thía rằng: bằng phương diện tổ chức, chẳng thể hoán cải Giáo Hội, mà chỉ có đời sống thánh thiện mới có hy vọng cải tổ Giáo Hội. Mà chỉ có một Đấng Thánh là Thiên Chúa mà thôi, còn con người thì cần hoán cải không ngừng để có thể từng bước nên thánh giống như Cha trên Trời. Thế mà, con đường nên thánh, nhiều người cho là cao vời, là xa xôi, thì đối với các vị thánh, các ngài thấy nó thực tế, bởi lẽ đó là từng bước một, đó là từng chút cố gắng trong ngày sống, trong cuộc đời, trong đời cống hiến và phục vụ tha nhân.
Ngay cả đối với các thánh, cám dỗ vẫn có đó, và ngày càng tinh vi hơn. Ví dụ, thánh Inhaxio Loyola thời trai trẻ, vừa say mê sắc đẹp của nàng tiểu thư, vừa ham hố danh tiếng lập những chiến công lẫy lừng. Vì ngựa non háu đá, mà anh chàng Inhaxio đã nhất định chiến đấu và cho rằng sẽ thắng, cho dù mọi người đều thấy là chắc chắn thua. Kết là thua thảm hại, may mà không chết, chỉ bị thương nặng ở chân. Chàng trai Inhaxio cũng yêu thích vẻ đẹp trai của mình đến độ, đòi mổ phẫu thuật lại chân cho dù phải chịu mọi đau đớn. Khi bắt đầu nghĩ lại cuộc đời, khi bắt đầu hành trình hoán cải, khi bắt đầu có ước mơ tốt lành là sống cuộc đời giống như các vị thánh, cám dỗ danh tiếng vẫn đến với anh ta trong cách thức tinh vi hơn, đó là anh ta ham hố phải nên thánh nổi tiếng hơn cả thánh Phanxico và thánh Đaminh. Qua cái thời bồng bột trẻ trâu, sau này khi đã làm Bề trên Tổng Quyền, ngài vẫn thừa nhận rằng, mình phải chiến đấu vất vả với các cơn cám dỗ, và phải thường xuyên cầu nguyện xin Chúa nâng đỡ ban ơn.
Giữa những người ở thế gian, có sẵn nhiều tranh chấp chức quyền đã đành. Giữa những người trong lòng Giáo Hội, cũng chẳng dễ tránh được những cơn cám dỗ ba chìm bảy nổi ấy. Người ta nghe đâu đây vẫn thấy những ước mong như: nhóm mình, họ đạo mình, xứ đạo mình, hội dòng mình phải nhất cái này nhất cái kia, nếu không nhất thì ít ra cũng nhì… Khi đọc kinh cầu nguyện, ai cũng dễ nói là mình chẳng xứng đáng, nhưng đứng trước các chức tước bổng lộc hoặc chỗ danh dự gì đó, ai cũng dễ bị cám dỗ rằng, hình như không ai xứng đáng bằng mình. Và rồi, những cuộc tranh chấp đáng tiếc cũng ít nhiều xảy ra.
Ví như có người sống đời gia đình, không lo làm ăn và quan tâm xây dựng đời sống vợ chồng con cái gia đình, nhưng suốt ngày chỉ lo những chuyện không đâu trong cái hào nhoáng ồn ào và giả tạo mà người ta dựng nên. Ví như có người sống đời tu trì, không lo tìm con đường phục vụ Chúa trong ơn gọi và phục vụ tha nhân như Chúa mời gọi, nhưng suốt ngày chỉ lo những chuyện tiếng tăm, học thức, an toàn, tài sản… Người ta thay vì đi tìm Thiên Chúa và anh chị em, thì lại đánh mất chính mình trong những cái tốt đấy nhưng chỉ là thứ mau qua như những cơn gió thoảng.
Hôm nay, tôi mời gọi bạn, và thực sự tôi cũng tự hỏi chính lòng mình rằng: có cuộc đời vị thánh nào mà tôi thực sự ấn tượng và muốn tìm hiểu, để có thể tập luyện được đôi chút đời sống tốt lành và xin Chúa thương trợ giúp trong cuộc tập luyện ấy. Có nhiều lối tiếp cận để hiểu để cảm nhận để thuộc về Giáo Hội, và tôi thích cách tiếp cận của các vị thánh hơn là của các chuyên gia.
Tứ Quyết SJ
