Lc 13,22-30
Anh chị em thân mến,
Trong Phụng vụ hôm nay, Đức Giêsu tuyên bố rằng: “Hãy chiến đấu để qua cửa hẹp mà vào, vì Tôi nói cho anh em biết: có nhiều người sẽ tìm cách vào mà không thể được” (Lc 13,2). Lời tuyên bố này nằm trong bầu khí Đức Giêsu đang trong hành trình lên Giêrusalem và Ngài đang tập trung vào việc đào luyện các môn đệ Ngài. Vậy trước khi đề cập đến ý nghĩa lời tuyên bố và bài học rút ra, chúng ta cùng nhau tìm hiểu việc đào luyện của Ngài trong hành trình lên Giêrusalem.
-Trước hết về việc đào luyện: Tin Mừng thánh Luca cho thấy Chúa Giêsu dành suốt hành trình lên Giêrusalem để đào luyện các môn đệ của Ngài (Lc 9,51-19,27). Việc đào luyện này tiến hành theo ba bước mà mỗi bước đều khởi đầu bằng cụm từ “trên đường lên Giêrusalem” kèm theo một chuyện kể (Lc 9,51; 13,22; 17,11): bước đầu tiên với câu chuyện người Samari từ chối tiếp rước Chúa vì thế hai con ông Giêbêđê tức tối xin Chúa cho lửa từ trời xuống thiêu đốt họ. Nhưng Ngài quay lại quở trách các ông (Lc 9,54-55) – bước sau cùng với chuyện kể về Mười Người Phong Hủi được chữa lành, nhưng chỉ có một người quay lại tôn vinh Thiên Chúa mà người ấy là người Samaria (Lc 17,11-19). Nối kết hai chuyện kể trên, chúng ta thấy rõ “chủ đề thay thế” mà Thánh Luca muốn nêu lên: dân ngoại bị người Do Thái coi thường và khinh bỉ, nhưng rồi chính họ là những kẻ nhận lãnh ơn cứu độ chứ không phải người Do Thái.
-Thứ đến ý nghĩa lời tuyên bố: lời tuyên bố trên được Chúa Giêsu cất lên ở bước đào luyện thứ hai của việc đào luyện, vì xảy ra trong bối cảnh một người nêu thắc mắc: “những người được cứu thì ít, có phải không” (Lc 13,23)? Khi trả lời bằng lời tuyên bố: “Hãy chiến đấu để qua cửa hẹp mà vào”, Đức Giêsu cho thấy rằng để được cứu, nghĩa là vào được Nước Thiên Chúa, con người phải đối diện với cuộc chiến khắc nghiệt mà chuẩn mực của nó chính là “cửa hẹp”. Vậy người ta có thể tìm được cửa hẹp đó ở đâu? Thưa, nơi chính Đức Giêsu. Bởi lẽ chính Ngài đang tiến lên Giêrusalem để hoàn tất công trình cứu độ bằng phép rửa Ngài chịu, tức cái chết hiến tế có tính cứu độ của Ngài (Lc 12,50). Và rồi, cụm từ “chiến đấu để qua cửa hẹp mà vào” cũng còn ám chỉ đến cách sống phép rửa của người tín hữu. Khi tin vào Đức Giêsu, người tín hữu được mời gọi tiêu diệt con người cũ của tội lỗi và mặc lấy con người mới với Ngài như lời thánh Phaolô đã quả quyết (Rm 6,4). Như vậy, sống ơn Phép rửa tái sinh chính là cửa hẹp mà “nhiều người tìm cách vào mà không thể được” (Lc 13,24b) và cũng là chuẩn mực để minh định được lý lẽ của sự đảo lộn và thay thế: “những kẻ hàng chót sẽ lên hàng đầu và những kẻ hàng đầu sẽ xuống hàng chót”(Lc 13,30).
-Sau cùng, bài học được rút ra: chủ đề về “sự thay thế” này vừa cho thấy ơn huệ cứu độ là ơn nhưng không của Chúa dành cho chúng ta. Chúng ta vừa là những người “được thay thế” vì chúng ta thuộc về dân ngoại mà tin vào Đức Giêsu. Tuy nhiên chúng ta cũng vẫn có thể bị thay thế nếu không sống đúng với phẩm giá “đã được thanh tẩy” của mình. Lúc đó người khác sẽ thay thế chúng ta. Bởi lẽ, mọi chuẩn mực khác có tính ngoại tại như “từng ăn uống trước mặt Ngài, từng giảng dạy trên các đường phố” (Lc 13,26) hay “từng thuộc về con cháu Abraham, Isaac…” (Lc 13,28) cũng đều vô nghĩa và vô giá trị. Vì lúc đó cửa đã khóa và ông chủ nói: “cút đi cho khuất mắt Ta, hỡi những kẻ làm điều bất chính” (Lc 13,27).
Chúng ta cầu nguyện cho nhau để mỗi người trong chúng ta ý thức rõ phẩm giá của mình trước mặt Thiên Chúa, nhờ đó chúng ta dấn thân chiến đấu hơn với con người cũ vốn luôn khao khát tìm kiếm những vẻ vinh hoa và hào nhoáng bên ngoài, đồng thời biết tìm kiếm lối sống hy sinh, phục vụ và khiêm tốn của cửa hẹp mà Đức Giêsu đã khai mở để xứng đáng ra nghênh đón Ngài khi Ngài trở lại trong vinh quang. Amen!
Giuse Lê Quang Chủng SJ
