Chú thích
[1] Archivum Romanum Societatis Jesu, Jap.Sin 81 f.246r 259v
[2] G.F de Marini (1608-1682) sinh tại Ý, gia nhập dòng Tên năm 1625. Năm 1643 ông tới Áo Môn để truyền giáo. Từ 1647-1658, Marini truyền giáo ở Đàng Ngoài (phần nhiều ông ở Xứ Đông). Ngày 17-7-1658 Marini cùng với năm linh mục dòng Tên khác phải lên tàu về Áo Môn, vì chúa Trịnh Tạc không chấp thuận cho các ông ở Đàng Ngoài nữa. năm 1659 Marini được các linh mục dòng Tên tỉnh Nhật Bản bầu làm đại diện của Tỉnh để tham dự hội nghị dòng Tên thứ 11 tại La Mã, từ ngày 9-5 đến 27-7-1661. Năm 1671 Marini (lúc đó làm Giám tỉnh Nhật Bản) theo tàu từ Áo Môn đi Đàng Ngoài. Khi tới vịnh Bắc phần, tàu bị đánh đắm, nhưng không ai chết. Riêng Marini vì mang y phục tu sĩ, nên bị nhà cầm quyền Việt Nam bắt giam 6 tháng. Sau khi được phóng thích, ông trở lại Áo Môn. Tháng 2-1673, Marnini lại tới Đàng Ngoài nhưng cũng bị bắt giam 6 tháng. Ra khỏi tù, ông đi Xiêm rồi về Áo Môn (Bibliothèque municipale de Lyon, Manuscrit 813, Fonds général f.11v 12v). Marini qua đời tại Áo Môn 17-7-1682. Marini đã xuất bản hai cuốn sách quan trọng, không kể một số tài liệu viết tay hiện còn lưu trữ tại Real Academia dela Historia de Madrid, Jesuitas và tại Archivum Romanum Societatis Jesu, Jap.Sin. Hai cuốn sách đó là: Delle Missioni de Padri della Compagnia di Giesu nella Provincia del Giappone, e particolarmente di quella di Tumkino, Libri Cinque, Roma 1663, in-40. Metodo della Dottrina che i Padri della Compagnia di Giesu insegnano à Neoffiti, nelle missioni della Cina, conla riposla alle objettioni di alcui Moderni che li impugnano opera del P.A.Rubino (do linh mục Marini dịch từ Bồ ngữ sang), Lione, 1665 in 4.
(2) Archivum Romanum Societatis Jesu, Jap.Sin 81 f.247r
[3] G.d’Amaral, Relacam dos catequisias da Christamdade de Tumkin seu modo de proveder, pera o Pe Manoel Dias, Vissilador de Jappão e China, trong Real Academia de la Historia de Madrid, Jesuitas, Legajo 21 bis, Fasc.16 f.36r.
[4] Archivum Romanum Societatis Jesu, Jap.Sin 81 f.246v
[5] Marini, Historia et relatione del Tunchino e del Giappone, Venetia 1669, in.12 – Marini, Relation nouvelle et curieuse des royaumes de Tunquin et de Lao, Paris 1666 in-4.
[6] Mọi tiêu đề trong những phần sau đây là do chúng tôi thêm vào cho rõ ràng, vì tác giả không chia từng tiết mục.
[7] Bento Thiện, Lịch sử nước Annam, trong Archivum Romanum Societatis Jesu, Jap.Sin 81 f.257.
[8] Ibid f.257v
[9] Ibid f.257v-258r.
[10] Ibid f.258r
[11] Ibid f.258r-258v
[12] Ibid f.258r
[13] Ibid f.258r
[14] Ibid f.258v-259r
[15] Ibid f.259
Sao không có nút share nhi?