(Từ hư danh thế tục đến hư danh thiêng liêng)
6 1Khi đọc những cuốn sách này, ông ta bị thu hút chút ít về điều được viết trong đó. 2Nhưng khi ngừng đọc, đôi lúc ông dừng lại để suy nghĩ về những gì mình mới đọc được, đôi lúc lại suy nghĩ về những điều thế gian mà xưa kia ông thường nghĩ tới. 3Trong số rất nhiều điều hư danh xuất hiện nơi ông, có một điều chi phối tâm hồn ông đến nỗi ông chìm đắm trong ý tưởng này cả hàng hai, ba, bốn tiếng đồng hồ mà không hay biết: ông tưởng tượng đến điều phải thực hiện để hầu hạ một tiểu thơ, những phương tiện phải vận dụng để có thể đi đến quê hương nàng ở, những bài thơ và những ngôn từ mà ông phải thưa thốt với nàng, những chiến công phải chiếm đoạt được để hầu hạ nàng. 4Và ông quá ảo tưởng về những điều đó đến nỗi không thể thấy được rằng không tài nào ông có thể thực hiện được những điều ấy; vì nàng ta không thuộc về hàng quí tộc bình thường: chẳng phải nữ bá tước, nữ công tước nhưng còn cao sang hơn cả hai phẩm chức ấy nữa.
7 1Tuy nhiên, Chúa chúng ta đã đến cứu giúp ông ta bằng cách làm cho những tư tưởng khác vốn phát sinh từ những điều ông đã đọc tiếp diễn sau những tư tưởng trên. 2Vì khi đọc sách cuộc đời Chúa chúng ta và các thánh, ông dừng lại để suy nghĩ bằng cách nghiền ngẫm trong lòng mình: “Giả như tôi làm điều mà thánh Phanxicô đã làm và điều mà thánh Đaminh đã làm thì sao?” Và ông ấy suy đi nghĩ lại như thế về nhiều điều mà ông thấy là tốt đẹp trong khi chúng xuất hiện với ông lại toàn là những điều khó khăn và gian khổ. Và khi đề ra cho mình những điều ấy, dường như ông ta cảm nhận nơi mình rằng đó là điều dễ dàng thực hiện. 3Rồi toàn bộ việc suy tưởng khiến ông ta tự nhủ mình: “Thánh Đaminh đã làm điều này; còn tôi, tôi cũng phải làm điều đó. Thánh Phanxicô đã làm điều kia, còn tôi, tôi cũng làm như vậy.” 4Chính những suy nghĩ này kéo dài rất lâu. Và rồi những điều khác xuất hiện tiếp nối, những suy nghĩ trần tục đã nói ở trên. Và ông cũng dừng lại lâu giờ ở những suy nghĩ này. 5Những suy nghĩ rất khác biệt luân phiên nhau kéo dài trong một thời gian lâu cho ông. 6Và ông ta luôn luôn chìm sâu vào suy nghĩ vốn hiện đến cho ông về những kỳ tích thế tục mà ông đã khát mong thực hiện hay những kỳ tích khác mà ông tưởng tượng làm cho Thiên Chúa cho đến khi mệt mỏi, ông mới rời bỏ nó để hướng sự chú ý của mình về những điều khác.
8 1Tuy nhiên, lại có sự khác biệt này: khi ông ta suy nghĩ về sự việc thế tục, ông ấy cảm thấy rất thích thú; nhưng sau đó, ông rời bỏ nó vì mệt mỏi, ông thấy mình khô khan và sầu khổ. 2Nhưng khi ông nghĩ đến việc đi chân không đến Giêrusalem, chỉ ăn rau cỏ và thực hiện mọi việc khổ chế khác mà các thánh đã làm, ông không chỉ được an ủi khi mình chìm ngập trong suy nghĩ ấy, mà cả sau khi rời bỏ nó, ông vẫn thấy mình hài lòng và vui thích. 3Nhưng ông lại không chú tâm đến điều đó và không dừng lại cân nhắc sự khác biệt này, cho đến khi, một lần kia, mắt ông mở ra chút ít: Ông bắt đầu ngạc nhiên về sự khác biệt này và cũng bắt đầu phản tỉnh về nó; khi nắm bắt được bằng kinh nghiệm rằng sau một vài suy nghĩ, ông thấy mình buồn sầu và sau những suy nghĩ khác, lại thấy mình vui thích, dần dà ông nhận biết sự khác biệt về các thần loại vốn tác động trên ông: một từ ma quỉ và một từ Thiên Chúa.
4Đây là sự phản tỉnh đầu tiên mà cha đã có về những điều thuộc về Thiên Chúa; và sau này,khi thực tập Linh Thao, cha đã khởi đi từ kinh nghiệm này mà nhận biết sự khác biệt của các thần loại.