Tốt là kẻ thù của tốt nhất. Khi người ta được hỏi về một lớp học hay một chuỗi các cuộc họp hay một sứ vụ tông đồ thì họ rất thườn trả lời “Ừ thì cũng tốt”. Một vài người thì trả lời “Thật tệ!” Dường như đó chỉ là lời an ủi, vì hầu hết các câu trả lời đều thuộc loại xã giao bình thường. Việc bằng lòng với tình trạng hiện tại thể hiện các chương trình đó thật sự có vấn đề. Đặc biệt điều đó rất đúng khi một nhà lãnh đạo biết thực trạng đang rất ảm đạm mà lại bằng lòng với tình trạng đó.
Trái lại, một số việc khác thì rất tốt đẹp. Chương trình mới mẻ và sống động, và những người tham dự vào thì rất hăng hái, có động lực, hiệu suất làm việc cao. Nhìn vào hậu trường, bạn sẽ tìm thấy một nhà lãnh đạo có tố chất mà không thể có nơi một con người bình bình. Anh ấy hay chị ấy là một nhà lãnh đạo xuất chúng.
Xuất chúng
Phẩm chất đầu tiên của nhà lãnh đạo tài ba là tinh thần xuất chúng. Họ là những người nỗ lực cho sự xuất sắc, và họ không thuộc kiểu người bình bình. Nhưng người ta bắt đầu nỗ lực phát triển phẩm chất này từ khi nào? Làm sao nhà lãnh đạo phát triển tinh thần xuất chúng trong một ngày làm việc khi mà hầu hết mọi việc đều trôi qua một cách bình bình? Câu trả lời là: họ phải bắt đầu bằng chính Thiên Chúa. Họ phải chiêm ngắm sự xuất chúng và những đức tính của Thiên Chúa.
- Thánh Danh của Thiên Chúa thì lẫy lừng. “Lạy ÐỨC CHÚA là Chúa chúng con, lẫy lừng thay danh Chúa trên khắp cả địa cầu! Uy phong Ngài vượt quá trời cao.” (Tv 8:1). “Nào ca tụng thánh danh Ðức Chúa, vì thánh danh Người cao cả vô song, và oai phong vượt quá đất trời.” (Tv 148:13)
- Tình yêu của Thiên Chúa thì cao quý. “Lạy Thiên Chúa, tình thương Ngài quý trọng biết bao! Phàm nhân tìm bóng Ngài trú ẩn.” (Tv 36:8)
- Sự vĩ đại của Thiên Chúa thì tuyệt hảo. “Ha-lê-lui-a! Ca tụng Chúa đi, trong đền thánh Chúa, ca tụng Người chốn cao thẳm uy linh.” (Tv 150:1)
- Ơn cứu độ của Thiên Chúa thì trọn lành. “Ðây chính là Thiên Chúa cứu độ tôi, tôi tin tưởng và không còn sợ hãi, bởi vì Ðức Chúa là sức mạnh tôi, là Ðấng tôi ca ngợi, chính Người cứu độ tôi. Các bạn sẽ vui mừng múc nước tận nguồn ơn cứu độ. Các bạn sẽ nói lên trong ngày đó: Hãy tạ ơn Ðức Chúa, cầu khẩn danh Người, vĩ nghiệp của Người, loan báo giữa muôn dân, và nhắc nhở: danh Người siêu việt. Ðàn ca lên mừng Ðức Chúa, vì Người đã thực hiện bao kỳ công; điều đó, phải cho toàn cõi đất được tường.” (Is 12:2-5)
- Công trình của Thiên Chúa thì xuất sắc. “Trời hãy lắng tai, này tôi sắp kể, đất nghe cho tường lời lẽ miệng tôi: Giáo huấn của tôi như giọt mưa thánh thót, lời tôi dạy bảo tựa sương móc nhỏ sa, khác nào mưa rơi trên nội cỏ, giống như nước đổ xuống đồng xanh. Này tôi xưng tụng thánh danh Ðức Chúa, trời đất hãy suy tôn Thiên Chúa ta thờ! Người là Núi Ðá: sự nghiệp Người hoàn hảo, vì mọi đường lối Người đều thẳng ngay. Chúa tín thành, không mảy may gian dối, Người quả là chính trực công minh.” (Đnl 32: 1-4)
- Đường lối của Thiên Chúa thì toàn thiện. “Ðường lối Thiên Chúa quả là toàn thiện, lời Ðức Chúa hứa được chứng nghiệm tỏ tường. Chính Người là khiên che thuẫn đỡ cho những ai ẩn náu bên Người.” (2 Sm 22:31)
- Ước muốn của Thiên Chúa thì nhân lành. “Thưa anh em, vì Thiên Chúa thương xót chúng ta tôi khuyên nhủ anh em hãy hiến dâng thân mình làm của lễ sống động, thánh thiện và đẹp lòng Thiên Chúa. Ðó là cách thức xứng hợp để anh em thờ phượng Người. Anh em đừng có rập theo đời này, nhưng hãy cải biến con người anh em bằng cách đổi mới tâm thần, hầu có thể nhận ra đâu là ý Thiên Chúa: cái gì là tốt, cái gì đẹp lòng Chúa, cái gì hoàn hảo.” (Rm 12:1-2)
Còn nhiều đoạn Kinh Thánh khác nói về đề tài này. Hãy lưu ý điều này: Tinh thần xuất chúng trong cuộc sống của một nhà lãnh đạo là sự phản chiếu một trong những đức tính của Thiên Chúa. Thường thì người Kitô hữu hiểu lầm điểm nhấn này và thường đồng hoá điều này với những nỗ lực của con người và những hoài bão của trần thế. Điều đó không đúng! Suốt trong Kinh Thánh chúng ta nhận thấy sự nhấn mạnh không ngừng về việc noi gương Thiên Chúa, trở nên giống Ngài hơn.
Cuối đời, vua David đã nói đến việc xây dựng đền thờ. Vua David nói “Sa-lô-môn con ta còn trẻ người non dạ, và ngôi nhà sắp xây kính Ðức Chúa phải được cả thiên hạ coi là thật nguy nga, lẫy lừng và tráng lệ. Nào ta hãy chuẩn bị cho nó!” Thế là vua Ða-vít chuẩn bị hết sức chu đáo trước khi qua đời” (1 Sb 22:5).
Tại sao vua David cảm nhận mạnh mẽ về điều này và khăng khăng đền thờ của Thiên Chúa phải thật nguy nga? Vì điều đó phản chiếu danh thánh Chúa, đó là tuyệt hảo trên mọi tạo vật. Đoạn Kinh Thánh này là một nhắc nhở cho đích danh các nhà lãnh đạo. Nếu những gì bạn làm là nhân danh Thiên Chúa, hãy đảm bảo là công việc đó xứng đáng với thánh danh, đó nghĩa là sự nguy nga tuyệt vời.
Mong muốn làm việc một cách xuất sắc chính là trở nên giống Đức Kitô. Người ta đã nói về Ngài, “Ông ấy làm việc gì cũng tốt đẹp cả” (Mc 7:37). Thật ngạc nhiên khi quan sát một nhà lãnh đạo có niềm tin Kitô, noi gương lòng trắc ẩn và tình yêu của Đức Kitô nhưng hoàn toàn thiếu đức tính xuất chúng của Ngài. Tôi đã từng thấy đề tài chia sẻ “Trở Nên Giống Chúa Giê-su Hơn” trên bảng tin nhà thờ mà lại được thực hiện một cách cẩu thả đến nỗi trở thành một sự cố và hổ thẹn. Thật là nghịch cảnh!
Tôi nhớ đã nghe John Crawford, người đại diện cho The Navigators tại New Zealand trong nhiều năm, kể về một công việc xây dựng mà ông ấy điều hành ở Los Angeles. Lúc ấy The Navigators đang xây dựng văn phòng mới của họ. Công trình gần hoàn thành, và công nhân thì đang làm việc ở cửa sau, nơi mở ra một con hẻm. Dawson Trotman sắp trở về Los Angeles và họ đang gấp rút hoàn tất công trình trước khi ông ấy về đến.
Trotman, nhà sáng lập The Navigators, là con người của chuẩn mực. Vì thế công trình văn phòng được thực hiện trong tâm thế của chuẩn mực. Tuy nhiên, do ít ai đi lại ở cửa sau và cũng vì vội vả nên họ đã hoàn tất nó nữa vời.
Khi Dawson trở về, ông ấy rất phấn khởi chờ xem lối vào văn phòng sẽ ra sao. Ông ấy kiểm tra mọi thứ và hết lời khen ngợi công nhân. Và rồi đến lúc ông ấy trông thấy cửa sau. “John,” ông ấy gọi, “chúng ta cần phải thay cái cửa”.
“Nhưng Daws à, cửa đó chỉ mở ra con hẻm thôi mà”.
“Vâng tôi biết vậy mà John,” Daws trả lời, “nhưng khi chúng ta làm việc cho Chúa, thì cả cửa sau cũng phải tốt như cửa trước.”
Tôi thường vẫn suy nghĩ về câu nói đó và tự hỏi điều gì đã thúc đẩy Daws có suy nghĩ như vậy. Tôi cho là bởi vì ông ấy biết Thiên Chúa nhìn nhận cửa sau cũng theo cách Ngài nhìn nhận cửa trước, cho dù con người không nhìn nhận như vậy.
Thư ký của Dawson kể về sự chuẩn mực ngay cả trong việc chỉnh chu về bìa thư và các lá thư. Các linh mục khắp cả nước gởi thư kể rằng họ cảm thấy bị thúc bách bởi hình thức của những lá thư đến từ The Navigators ra sao. Thậm chí có vài người còn đề cập đến sự chỉnh chu cho những bảng tin của nhà thờ mà họ đang thực hiện, từ đó nâng chuẩn mực về hình ảnh lên rất nhiều.
Trong các khoá hội thảo mùa hè tại Glen Eyrie, trụ sở chính của The Navigators thế giới, thỉnh thoảng vào cuối của tuần làm việc cực lực tôi hỏi một vài người “Đâu là thách đố lớn nhất bạn gặp phải khi làm việc ở đây?” Thường thì câu trả lời là:
“Những người trẻ lau chùi sàn nhà một cách cần mẫn!” / “Tôi ngạc nhiên cách bạn giữ nền nhà” / “Tôi thật sự bị thúc bách khi nhìn cách những người này vệ sinh các cửa sổ trong toà nhà.”
Tầm ảnh hưởng của một con người, người rất chú tâm việc thực hiện công việc một cách xuất sắc vẫn tồn tại lâu sau khi ông ấy đã mất.
Trong dụ ngôn những yến bạc, người tôi tớ giỏi được khen ngợi, còn người tôi tớ lười biếng thì không những bị lấy lại yến bạc mà sự lười biếng của người ấy còn được xem là vô dụng. (xem Mt 25: 14-30). Hãy nhớ lại lời khuyên bảo của Phaolô “Nhiệt thành, không trễ nải; lấy tinh thần sốt sắng mà phục vụ Chúa” (Rm 12:11)
Công trình của Thiên Chúa thể hiện trong đời sống chúng ta ít nhất qua bảy phương cách đem đến tinh thần xuất chúng.
- Qua việc giúp chúng ta nhận ra yếu đuối của chính mình. “Nhưng Người quả quyết với tôi: “Ơn của Thầy đã đủ cho con, vì sức mạnh của Thầy được biểu lộ trọn vẹn trong sự yếu đuối”. (2 Cr 12:9)
- Qua lời cầu nguyện của người khác. “Anh Êpápra, người đồng hương với anh em và là tôi tớ của Ðức Kitô Giêsu, gửi lời chào anh em; anh không ngừng chiến đấu cho anh em bằng lời cầu nguyện, để một khi đã trưởng thành và hoàn toàn vâng theo thánh ý Thiên Chúa trong mọi sự, anh em được đứng vững” (Cl 4:12)
- Qua người chia sẻ Lời với chúng ta. “Ðêm ngày chúng tôi tha thiết nài xin Chúa cho được thấy mặt anh em và bổ túc những gì còn thiếu trong đức tin của anh em” (1 Tx 3:10)
- Khi chúng ta học Kinh Thánh cho chính mình. “Tất cả những gì viết trong Sách Thánh đều do Thiên Chúa linh hứng, và có ích cho việc giảng dạy, biện bác, sửa dạy, giáo dục để trở nên công chính. Nhờ vậy, người của Thiên Chúa nên thập toàn, và được trang bị đầy đủ để làm mọi việc lành” (2 Tm 3: 16-17)
- Qua những khổ đau. “Thiên Chúa, nguồn mọi ân sủng, là Ðấng đã kêu gọi anh em vào vinh quang đời đời của Người trong Ðức Kitô, sẽ cho anh em là những kẻ phải chịu khổ ít lâu, được nên hoàn thiện, vững vàng, mạnh mẽ và kiên cường.” (1 Pr 5:10)
- Qua việc ban cho chúng ta lòng khao khát sự thánh thiện. “Anh em thân mến, vì nắm được những lời hứa ấy, nên chúng ta hãy tẩy rửa hồn xác cho sạch mọi vết nhơ, và đem lòng kính sợ Thiên Chúa mà lo đạt tới mức thánh thiện hoàn toàn” (2 Cr 7:1)
- Qua ao ước đời sống đem lại hoa trái hướng đến trọn lành. “Hạt giống rơi vào bụi gai: đó là những kẻ nghe, nhưng dọc đường bị những nỗi lo lắng và vinh hoa phú quý cùng những khoái lạc cuộc đời làm cho chết ngộp và không đạt tới mức trưởng thành” (Lc 8:14)
Một vài lời cảnh tỉnh cần được vang lên lúc này. Trước hết, chúng ta cần nhận định lại động cơ của mình. Xét theo nghĩa riêng thì xuất chúng không phải là tiêu chuẩn của chúng ta, nhưng trở nên xuất chúng là cho Thiên Chúa.
Tôi đã kết hôn với một người phụ nữ tuyệt vời trong nhiều năm qua. Với sự hỗ thẹn tôi phải thừa nhận rằng nhiều lần tôi đã quên kỹ niệm ngày cưới. Nhưng khi tôi nhớ thì tôi hẳn đã tặng vợ tôi bông hồng. Bây giờ sự thể sẽ như thế nào nếu vào ngày 21 tháng sáu tôi bước vào nhà và nói, “Này, tặng em nè! Nhiều bông hồng lắm! Anh đã tặng em những cánh hoa này trong nhiều năm rồi, và đây là một bó nữa. Vừa kịp lúc đúng không. Anh cảm thấy đó là trách nhiệm anh cần làm, vì thế em nhận đi! Vui nhé!”
Sự việc sẽ diễn tiến thế nào? Trông giống như trao tấm lưu niệm! Nếu tôi trao tặng những cánh bông hồng đơn thuần chỉ do kỹ niệm ngày cưới, thì những cánh bông hồng đó không có ý nghĩa mấy.
Bây giờ hãy hình dung là năm nào đó tôi quên ngày kỹ niệm đó. Ba ngày sau tôi bị thúc bách như chong chóng máy bay trực thăng đang quay rằng ngày kỹ niệm đã tới và đã qua. Tôi vội chạy đến tiệm hoa và mua vội một bó hoa hồng và bước vào nhà với bó hoa sau lưng. Tôi tiến tới chỗ Virginia và nói “Em yêu à, anh tin chắc em biết thiếu sót của anh là gì. Anh không tưởng tượng nỗi sao em lại có thể tỏ ra bình thường với anh như vậy, nhưng anh vui vì em làm vậy. Em yêu, anh muốn tặng em những cánh hoa hồng này, để nói rằng anh yêu em biết dường nào, và mong em tha thứ. Từ đáy lòng mình em có thể thứ lỗi cho anh thêm một lần nữa được không?”
Cho phép tôi hỏi bạn nhé, như vậy thì sự việc sẽ thế nào? Chẳng khác gì món quà là chiếc xe đạp mới trong ngày lễ Giáng sinh! Tại sao? Tôi đã không đúng hẹn, tôi đã quên và tôi đã để nó trôi qua. Trong ví dụ đầu tiên tôi thực hiện điều tốt đẹp đúng thời hạn, nhưng việc đó không được đón nhận. Trong ví dụ thứ hai tôi đã có lỗi về thời gian nhưng những gì tôi làm lại đem lại điều tốt đẹp. Tại sao? Vì động cơ khác nhau.
Điều thứ hai cần lưu ý là đã có một Con Người từng sống và thực hiện tất cả những gì tốt đẹp. Tất nhiên, Con Người đó là Giê-su. Với suy tư đó hãy đọc chậm rãi Thư gởi tín hữu Do Thái 13:2-21 “Thiên Chúa, nguồn mạch bình an, đã đưa ra khỏi cái chết Vị Mục Tử cao cả của đoàn chiên là Ðức Giêsu, Chúa chúng ta, Ðấng đã đổ máu mình ra để thiết lập giao ước vĩnh cửu. Xin Thiên Chúa ban cho anh em mọi ơn lành để có sức thi hành thánh ý Người. Xin Người thực hiện nơi anh em điều đẹp lòng Người, nhờ Ðức Giêsu Kitô. Kính dâng Ðức Kitô vinh quang đến muôn thuở muôn đời.” Tác giả bức thư này đã thiết lập một tiêu chuẩn rõ ràng “ban cho anh em mọi ơn lành để có sức thi hành thánh ý Người!”
Làm thế nào mà con người có thể đạt được tiêu chuẩn đó? “Nhờ Đức Giê-su Kitô!” Nhờ Đức Giê-su Kitô, Con Người duy nhất đã thực hiện mọi sự tốt lành, trong mỗi giây phút trong đời Ngài. Vì vậy niềm hy vọng duy nhất để giúp đạt được tiêu chuẩn xuất chúng giống Đức Kitô là nương tựa hoàn toàn trong vòng tay của Chúa Giê-su và để Ngài sống đời sống của Ngài trong tôi. Bằng mồ hôi, sức lực riêng của mình chúng ta không bao giờ có thể đạt được điều đó. Chỉ “nhờ Đức Giê-su Kitô” mới có thể đạt được.
Ngài là đấng tạo dựng và hoàn tất đức tin của chúng ta, Ngài chờ đợi để gánh vác những thất vọng, thất bại của chúng ta và chuyển chúng thành những thành tựu trong hân hoan, hầu từ đó tôn vinh Thiên Chúa. Đấng vẫn đang thực hiện những điều tốt đẹp vẫn đang chờ đợi để “ban cho anh em mọi ơn lành để có sức thi hành thánh ý Người”
