I. CÁC TỔNG QUẢN
Khi Inhã mất, Laynez được bầu làm Tổng đại diện, tuy nhiên ngài phải đối diện với khó khăn:
Việc xác định căn tính hợp pháp của vị tổng đại diện vì trước đó 2 năm Inhã đã chỉ định Nadal vào vị trí này. Tuy nhiên vấn đề này sau đó ổn.
Thẩm quyền của Hiến Chương và quyền điều hành Dòng – vấn đề do Bobadilla khởi sự vì cho rằng HC không được soạn thảo đúng quy trình: nó phải là công trình tập thể của nhóm bạn đầu tiên chứ không thể của chỉ một mình Inhã. Bên cạnh đó, các bạn đầu tiên có quyền ngang nhau trong việc điều hành Dòng.
Tổng Hội I họp vào tháng 6/1558 với 20 cha Thệ Sĩ. Laynez được bầu làm TQ với 13/20 phiếu. Những quyết định từ Tổng Hội I:
Thông qua HC (với một vài chỉnh sửa nhỏ).
Hai điều bị chống đối: Nhiệm kỳ suốt đời của Tổng Quản và không hát kinh thần vụ chung (việc hát kinh thần vụ duy trì đến 8/1559 khi ĐGH Phao-lô VI qua đời).
Những năm cuối nhiệm kỳ Tổng Quản, Laynez phải dự công đồng Trente (6/1561 – 1/1564). Nadal sẽ là cánh tay đắc lực trong việc điều hành Dòng (thăm khắp nơi, phổ biến HC)
Tháng 1/1565, Laynez mất,àTổng Hội II àBorja được bầu làm TQ với 23/31 phiếu.
Những quyết định từ TH II:
Lưu ý những nguy cơ từ việc phát triển (nhân sự và sứ mạng) quá nhanh.
àHủy một số sứ mạng (trường học).
Thiết lập Tập Viện nơi từng Tỉnh Dòng.
Họp “Đại Hội Đại Biểu” 3 năm một lần.
Ấn định thời gian cầu nguyện: mỗi ngày 1 giờ cầu nguyện và hai lần xét mình trưa tối[1]. Sở dĩ điều luật này được thông qua vì sự thắng thế của những GSH đến từ TBN – những người vốn bị ảnh hưởng khá mạnh bởi lối sống đan tu.
Trong thời đại của mình, Borja cũng có một trực giác lớn về việc truyền giáo: các sứ vụ trong Hội Thánh phải đặt dưới một uỷ ban của các Hồng y. Đây là ý tưởng để hình thành Thánh Bộ Truyền Giáo vào năm 1622.
1/10/1572, Borja qua đời, Tổng Hội III được triệu tập (12/4/1572) trong một bầu không khí ảm đạm: cảm giác chống lại nhóm GSH Tây Ban Nha, thành kiến dành cho người đạo theo, nhất là những ai có gốc Do Thái (trực tiếp nhắm đến Polanco cũng như nhắm đến các GHS Tây Ban Nha vì TBN là nước có tỉ lệ người đạo theo rất cao – lịch sử: bị Hồi Giáo chiếm đóng.
Vấn đề ác cảm với GSH Tây Ban Nha: Ba Tổng Quản đầu tiên thuộc TBN, các GSH TBN lúc này nắm nhiều vị trí quan trọng trong Dòng, và bị cho là có khunh hướng điều hành Dòng theo kiểu TBN.–> Nhóm chống đối + ĐGH Gregory XIII muốn Tổng Quản tiếp theo phải là người khác TBN. Mong muốn này trở thành một lệnh truyền từ Giáo Hoàng.
Vấn đề chống lại người đạo theo: Ác cảm chung với người đạo theo, trực tiếp nhắm đến Polanco, cũng là nhắm đến nhóm GSH Tây Ban Nha (nước có nhiều người đạo theo).
- Hai vấn đề thực chất chỉ là một – vấn đề Tây Ban Nha. Tổng Hội không còn tự do lựa chọn được.
- 22/4/1573, Mecurian được bầu vào phiên bỏ phiếu thứ nhất.
Hai thành tựu quan trọng trong thời kỳ của Mecurian:
- Soạn thảo và ban hành quy chế dành cho những người đảm nhận các nhiệm vụ quan trọng trong Dòng (1577) – giám tỉnh, thụ uỷ, giám tập…
- Xem xét, lượng giá, tổng hợp sự tiến triển trong việc thực hiện những chỉ dẫn, đề nghị cho các trường học àLượng giá lại sứ mạng Giáo dục, huấn luyện. Từ đó, học quy cho Học viện Roma đã ra đời vào cuối thời Mecurian.
Tóm kết một vài con số cuối thời 3 tổng quản: hơn 5000 người, 21 tỉnh, 144 trường đại học, 4 nhà thệ sĩ, 12 nhà tập, 33 cư sở. Những con số trên ăn khớp với những điều mà Mecurian thực hiện trong nhiệm kỳ của ngài: tạo sự thống nhất, cố kết trong huấn luyện, đào tạo cả trong nội bộ Dòng cũng như hệ thống giáo dục của Dòng.
