“Lúc dự lễ, kẻ ấy thường đọc Bài Thương Khó, tâm hồn lúc nào cũng sốt sắng”[84]. Có lẽ thánh I-nhã dùng cuốn Sách Các Giờ Kinh Đức Mẹ, trong đó có các giờ kinh thần vụ rút ngắn, và thường có cả Bài Thương Khó theo thánh Gioan[85] hay Bài Thương Khó hợp tuyển dựa trên 4 Tin Mừng. Năm 1598, cha Balduin Delange cho biết là vào năm 1551, thánh I-nhã có nói với cha ấy là ngài đã dùng quyển sách ấy lúc ngài mới hoán cải[86]. Thời ấy, linh mục cử hành thánh lễ bằng tiếng Latinh. Hầu hết giáo dân không hiểu gì, nên thường đọc và suy ngắm cuộc Thương Khó của Chúa Giêsu. Một quyển sách khác trở thành sách gối đầu giường của thánh I-nhã là quyển Gương Chúa Giêsu. Luis Gonçalves da Câmara cho biết: “Ở Manresa, lần đầu tiên ngài gặp quyển Gương Chúa Giêsu[87], và từ đó không bao giờ ngài muốn tìm đọc cuốn sách đạo đức nào khác nữa… Mỗi ngày ngài đọc một chương theo thứ tự…”[88] Nói chung, thánh I-nhã khởi đầu những ngày tháng tại Manresa với những điều khá bình thường, không có gì độc đáo, thậm chí có thể nói là ngày nay không còn thích hợp nữa, nhưng đó là giai đoạn ngài sống trong “niềm vui mãnh liệt và liên tục”, mặc dầu “chưa biết gì về đời sống nội tâm hay đời sống thiêng liêng”[89].
Giai đoạn hạnh phúc đơn sơ và hồn nhiên, phần nào ngây ngô, trên đây được ước lượng là kéo dài trong 4 tháng[90]. Ngài cảm nhận niềm vui của một người từ bỏ mọi sự, trở nên bé nhỏ, để nhận lấy Chúa làm gia nghiệp, mặc dầu chưa hiểu biết bao nhiêu về đời sống thiêng liêng. Kế đến là giai đoạn thử thách. Những cám dỗ đầu tiên đã khởi sự ngay trong giai đoạn đầu:
“Trong thời gian ở nhà tế bần, nhiều lần giữa ban ngày ban mặt, kẻ ấy thấy trong không khí, gần mình, một điều gì đó đem lại cho mình nhiều an ủi, vì nó tuyệt đẹp. Kẻ ấy chưa hiểu thực sự nó là gì, nhưng phần nào kẻ ấy thấy nó có hình dạng một con rắn, với nhiều điểm lấp lánh như những con mắt, nhưng không phải mắt. Thấy nó, kẻ ấy rất thích và được an ủi nhiều. Càng nhìn, kẻ ấy càng được an ủi hơn, và khi nó biến đi, kẻ ấy buồn”[91]… “Trong thời gian thấy hình ảnh ấy, hoặc ít lâu trước khi nó bắt đầu xuất hiện, vì điều ấy kéo dài nhiều ngày, một ý nghĩ dai dẳng quấy rầy kẻ ấy là khó lòng sống được như vậy mãi. Làm như có ai nói trong đáy lòng kẻ ấy: ‘Làm sao mi chịu đựng nổi cuộc sống này suốt 70 năm còn lại?’ Nhận ra đó là tiếng nói của kẻ thù, kẻ ấy đáp lại rất mạnh mẽ trong lòng: ‘Ồ! Đồ khốn kiếp! Mày có hứa cho tao sống được một giờ không?’ Thế là kẻ ấy thắng được cám dỗ và lấy lại bình an.”[92] Thánh I-nhã cảm thấy có điều gì đó khác thường. Một cái gì đó tuyệt đẹp, có hình dạng một con rắn, có nhiều điểm lấp lánh… Có phải do đói và thiếu ngủ mà ngài hoa mắt không? Liên hệ với hình ảnh ấy lại là câu hỏi: có sống được như vậy 70 năm không? Đến đây, ngài nhận ra là một cám dỗ bỏ cuộc, và ngài chiến thắng khá dễ dàng. Nhưng đó mới chỉ là màn giáo đầu báo hiệu những sóng gió đang ập đến.
Sau cám dỗ nói trên, kẻ ấy bắt đầu cảm thấy có những thay đổi đáng kể trong tâm hồn. Đôi khi kẻ ấy cảm thấy khô khan nguội lạnh đến nỗi không còn thú vị gì khi đọc kinh, dự lễ hay cầu nguyện bất kỳ cách nào. Đôi khi ngược hẳn lại, kẻ ấy đột ngột có cảm tưởng tất cả buồn chán và sầu khổ được cất đi như người ta tháo bỏ cái áo choàng ra khỏi vai. Kẻ ấy ngạc nhiên về các thay đổi này, vì trước kia chưa bao giờ trải qua, nên tự hỏi: “Mình bắt đầu cuộc sống mới nào đây?”[93] Có thể nói sau khi được Chúa bồng bế và nâng niu, giờ đây ngài bắt đầu phải tập đi. Ngài ngạc nhiên: đôi khi thấy Chúa thật xa, đôi khi lại thấy thật gần, giống như bà mẹ lúc cầm hai tay dẫn con bước đi, lúc buông hai tay ra khiến con hốt hoảng. Đúng là ngài bắt đầu cuộc sống mới, hay đúng hơn là một giai đoạn mới trong đời sống thiêng liêng.
