Có nhiều khi tôi chẳng biết mình đang muốn điều gì nữa. Cuộc sống trôi qua sao quá đỗi tẻ nhạt và buồn tênh. Ngày nào cũng bao nhiêu đó việc. Tôi chẳng thiếu ăn, thiếu mặc, không kẻ thù, nhiều bạn bè, có đủ mọi thứ tôi cần… Mọi cái cứ trơn tru diễn ra, nhưng sao chẳng có chút mùi vị gì làm tôi thích thú. Cũng có khi tôi thấy mình chẳng khác gì bao sinh vật khác, hiện diện trên đời, cố gắng sinh tồn, lớn lên, rồi mai sau chẳng biết ra sao nữa. Cũng muốn có được cái mà người ta gọi là hạnh phúc, nhưng kiếm ở đâu bây giờ, hạnh phúc là cái gì, làm gì để hạnh phúc… Cuộc sống như chẳng có tí sinh lực nào, cứ đều đều vậy, sao cũng được, chẳng tha thiết mấy. Sống mà như thể “bị buộc” phải sống, chứ chẳng có hào hứng gì.
Vừa bước chân vào đời, tôi đã lao mình vào những cuộc tìm kiếm. Đi tìm hạnh phúc! Tìm ý nghĩa cho cuộc đời! Tôi nghĩ rằng hạnh phúc nằm ở vật chất mà mình sở hữu. Sau bao nỗ lực, tôi có nhiều thứ trong tay, xa hoa diễm lệ. Tôi có thể đáp ứng mọi nhu cầu của bản thân, tôi chẳng có một chút lo lắng gì về ngày mai sẽ tới, tôi muốn có gì cũng được. Đến nỗi, tôi muốn mua cái gì đó cho mình, muốn hưởng thụ cái gì đó cho thoả đáng với công sức bỏ ra… nhưng cũng chẳng biết mua gì. Tôi đầy đủ quá mà! Nhưng tiền bạc tôi có không mua được một nụ cười trên môi. Cơ ngơi tôi có không mang đến cho tôi sự ấm áp. Có lẽ tôi đã tìm nhầm chỗ rồi!
Tôi lại lao chân đi tìm hạnh phúc ở một nơi khác. Tôi nghĩ rằng hạnh phúc sẽ đến khi mình có được sự trọng vọng từ người ta. Được người ta khen ngợi, dành cho những điều tuyệt vời, được người ta thần tượng… ắt hẳn là một cái gì đó tuyệt vời lắm. Thế nên, tôi cố gắng gồng bản thân để cho người ta thấy tài năng của mình. Tôi dùng lời lẽ để tô bóng hình ảnh. Nhưng rồi, tôi bất chợt tự hỏi: liệu cái cảm giác được người ta tung hô như vậy có thật sự là hạnh phúc? Những người vừa khen tôi đó, chẳng qua là vì tôi làm vui lòng họ mà thôi. Thử một lúc nào đó, tôi đi ngược lại với những gì họ mong chờ, họ có còn cho tôi một chỗ đứng trong lòng nữa không. Tôi cố sức phô diễn bản thân mình, để rồi bất chợt đau đớn nhận ra là mình chỉ cười đằng sau nụ cười của họ. Tôi đang đánh đổi bản thân để mua sự hài lòng từ người khác, chứ có hạnh phúc gì đâu.
Tôi tiếp đi tìm hạnh phúc nơi những nhóm bạn này bạn nọ, đang cùng trên chuyến hành trình của tôi, có cùng sở thích với tôi. Giữa chúng tôi có cái gì đó là điểm chung, gắn kết chúng tôi lại với nhau. Rồi cũng có những khoảnh khắc vui cười, chia sẻ cuộc sống. Không cần phải giàu có, cũng chẳng cần phải thật sự giỏi giang, sự chân thành trong những nhóm bạn này là điều tuyệt vời nhất, nó sưởi ấm lòng tôi. Nhưng rồi, tôi cũng bất chợt trầm mình khi nghĩ đến một ngày những nhóm bạn này sẽ tan rã. Dù có thân thiết mấy, mỗi người cũng phải đảm nhận cuộc sống theo cách của riêng mình, bằng đường lối của mình. Một thời quy tụ, sẽ có một thời ly tan. Liệu có ai sẵn sàng hy sinh tất cả vì tôi? Liệu có ai vì tôi mà chấp nhận từ bỏ tất cả? Liệu có gì đảm bảo rằng người ta sẽ không bao giờ phản bội tôi? Con người vốn mỏng manh, ai biết được khi thế thời thay đổi thì lòng họ cũng đổi thay hay vẫn một lòng vẹn nghĩa?
Chưa thoả mãn với những điều đó, tôi quay lưng tiếp tục cuộc hành trình. Tôi cho rằng biết đâu hạnh phúc nằm ở sự thành công, ở chiến tích! Tôi cố gắng làm việc, mong sẽ được điều này điều kia. Được điểm cao, hoàn thành kế hoạch xuất sắc, có thành tích đáng ngưỡng mộ… Người ta sẽ trầm trồ khi tôi đi ngang qua. Người ta sẽ bàn tán về tôi không biết chán. Người ta gọi tôi là anh hùng. Người ta hạnh phúc vì là đồng hương của tôi, có tên trùng với tôi… Nhưng rồi, dù danh tiếng tôi có lẫy lừng thế nào đi nữa, nó cũng đâu làm tôi no bụng; tối về, vẫn mình tôi với bốn bức tường kín đáo. Người ta cũng sẽ thôi nói về tôi để tập trung vào việc của họ. Cả tôi và những người đó, sẽ đến một lúc, tất cả đều về với cát bụi: mọi nỗ lực của tôi là để làm gì?
Tôi cứ lang thang mãi trên hành trình đi tìm hạnh phúc của mình, bất lực vì chẳng biết đi về đâu để gặp nó. Tôi bị ngọn gió cuộc đời cuốn trôi, tả tơi đến rách nát, quay cuồng, chóng mặt. Cứ đi và đi mãi! Quá mệt mỏi, đôi chân rã rời, tôi ngồi xuống, bên mặt hồ để nghỉ ngơi. Muốn cho mình có một giây phút thoát ra khỏi những gì đang suy nghĩ. Muốn để đầu óc trống trơn, không bị những câu hỏi khuấy động bấy lâu nay. Chỉ đơn giản là muốn nghỉ ngơi, thế thôi! Rồi chính trong khoảnh khắc ấy, nhìn con nước lăn tăn nhè nhẹ theo chiều gió đưa, cọng cỏ đu đưa vờn con nước, tiếng thanh âm không rõ hình dạng líu ríu bên tai… tôi thấy lòng trỗi dậy một cảm giác thư thái đến kỳ lạ. Tôi hít một hơi dài, rồi thở ra, trút hết bao buồn phiền mệt mỏi. Tôi tự nói với chính mình: hạnh phúc chính là đây chứ đâu nữa!
Hạnh phúc là một cái gì đó rất kỳ lạ. Ta và nó cứ như chơi trò đuổi bắt với nhau. Ta càng tìm nó, nó càng ẩn khuất khỏi ta. Cho đến khi ta buông ra mọi sự, nó lại từ đâu xuất hiện bất ngờ. Hạnh phúc hệ tại con tim mình, khi ta biết dừng chân lại nghỉ ngơi, không loay hoay vào những cuộc đua tìm kiếm nào cả. Hạnh phúc có đó, ngay trước mắt mình, khi ta biết bình lặng như mặt hồ, không để bị chao đảo bởi những cơn sóng công danh, tiền tài hay lợi ích. Hạnh phúc ở trong tôi, nên tôi không cần phải tìm kiếm nó nơi một con người hay bất cứ một danh hiệu, công trạng, thành tích nào khác. Có những cuộc tìm kiếm đòi ta phải nỗ lực rất nhiều cho một cuộc hành trình. Nhưng cũng có những cuộc tìm kiếm đòi hỏi ta chỉ làm một việc đơn giản là ngồi đó mà thôi, không mưu cầu điều gì cả. Học dừng lại là điều chẳng dễ dàng chút nào. Nó đòi hỏi một bản lĩnh rất cao. Và phần thưởng dành cho nó – sự hạnh phúc – là điều chính đáng.
Pr. Lê Hoàng Nam, SJ
