Phần I
Tết Cổ Truyền
Thịt mỡ, dưa hành, câu đối đỏ
Cây nêu, tràng pháo, bánh chưng xanh.
Bánh chưng, bánh tét là những cổ vật sống động cho lịch sử và văn hóa của dân tộc Việt Nam. Cái bánh nếp vuông vắn gói trong lá dong xanh ấy đã nằm trên tay những vị vua đầu tiên đất nước Văn Lang xưa cổ, và rồi mấy ngàn năm sau, đòn bánh tét thuôn dài cũng xuất hiện từ những chuyến Nam Tiến: đoàn người di dân muốn tìm lại cái phong vị quê hương nên đã thay lá dong bằng thứ lá chuối có sẵn xung quanh. Cứ thế, bánh chưng, bánh tét thấm đẫm vào văn hóa xứ sở như một dòng suối nhỏ, uốn lượn qua những thăng trầm lịch sử để tồn tại và phát triển.
Ngày nay, hình ảnh nồi bánh chưng trên bếp lửa reo tí tách vào những đêm cận Tết đã trở nên xa lạ với các gia đình hiện đại. Bánh chưng, bánh tét có thể dễ dàng tìm thấy ở các chợ và các siêu thị khắp nơi. Đơn giản. Gọn nhẹ. Sạch sẽ và nhanh chóng. Người Việt ở thế kỷ XXI chẳng còn mấy lý do để bày biện đỗ, nếp mà gói bánh và trông bánh như cha ông hàng nghìn năm qua đã làm mỗi dịp Tết về. Không việc gì phải cực nhọc bày nếp, đỗ, lá dong ra, đỡ tốn thời gian và cũng kha khá tiền bạc.
Giáo xứ Hiển Linh mỗi dịp Tết về vẫn tổ chức gói bánh chưng, bánh tét. Và hai, ba năm trở lại đây, hoạt động này được phổ biến hơn để tất cả anh chị em giáo dân, mà đặc biệt là thế hệ trẻ, có được cơ hội để trải nghiệm nét văn hóa dân tộc.
Mỗi năm, thời gian gói bánh trở thành dịp để cộng đoàn dân Chúa được quây quần lại bên nhau, gặp gỡ những anh chị em chưa quen, ngồi nghe các bác lớn tuổi hướng dẫn từng bước để gói thành chiếc bánh như những ngày thơ bé vẫn nép bên các dì, các mẹ nghe ngóng chuyện Tết. Chuyến tàu tuổi thơ đưa người lớn trở về những ngày xưa cũ, về một hoài niệm của cái Tết năm xưa. Còn với lớp trẻ, những chiếc bánh chưng là bài học vỡ lòng cho việc giữ và truyền những giá trị văn hóa cho thế hệ tiếp nối, để mười năm, hai mươi năm và rất nhiều năm nữa, bếp lửa vẫn hửng đỏ và chiếc bánh vẫn còn được ửng màu xanh của lá mỗi khi năm hết Tết đến. Cái Tết dân tộc vẫn hiên ngang thách thức mọi sự hiện đại, phát triển và hội nhập.
(còn tiếp)
Ban Mục vụ Truyền thông Gx. Hiển Linh
